Nhiều thiên thể khổng lồ trong vũ trụ đang biến mất nhanh chóng

Theo một bài báo đăng trên trang web thiên văn học Skyandtelescope, các nhà khoa học đã phát hiện rằng sau 13 năm quan sát, thiên thể SDSS J1011+5442 đã biến mất mà không thể xác định nguyên nhân.

Điều đặc biệt gây sốc đối với các nhà thiên văn học, là các thiên thể khổng lồ khác, kể cả hệ sao sáng rực SDSS J0159+0033, hệ sao tối mờ Mrk 590, Mrk 1018 và NGC 7603 cũng đã biến mất. Không thể dò thấy bất kỳ tín hiệu nào từ những vùng nơi chúng từng tồn tại trước đây trong vũ trụ. Thay vào đó, tại vị trí của chúng là hình ảnh quang phổ của những thiên hà thông thường.

Bài báo kể trên đã lấy thiên thể SDSS J1011+5442 làm ví dụ. Thiên thể khổng lồ này được phát hiện bằng hệ thống Thăm dò Thiên văn Kỹ thuật số Sloan (SDSS) vào năm 2002. Hệ thống SDSS là một dự án nghiên cứu quan sát do đài quan sát Apache Point tiến hành ở New Mexico, Mỹ, với một kính viễn vọng đường kính 2,5m. Nó thu thập những tín hiệu mà các hố đen khổng lồ phát ra khi “nuốt chửng” các vật chất khác.

Sau đó, các nhà thiên văn học đã sử dụng SDSS cùng với các thiết bị khác, như là vệ tinh quan sát dải rộng bằng tia hồng ngoại (WISE), kính viễn vọng của Trung tâm Lincoln nghiên cứu tiểu hành tinh gần Trái Đất (LINEAR), hệ thống quan sát thiên văn Catalina, v.v… để quan sát SDSS J1011+5442. Các nhà khoa học phát hiện rằng độ sáng của thiên thể cự đại này liên tục giảm xuống trong khoảng thời gian vài năm.

Vào năm 2015, các nhà thiên văn học tại trường đại học bang Pennsylvania phát hiện rằng SDSS J1011+5442 đã không còn phát ra tín hiệu từ vị trí của nó trong vũ trụ. Nói cách khác, SDSS J1011+5442 đã biến mất. Các thiên hà thông thường đã thay thế nó.

Trong vòng vài năm trở lại đây, gần như tất cả các dấu hiệu của thiên thể với số hiệu SDSS J1011+5442 (minh họa trong hình) đã biến mất. Tuy rằng hố đen của thiên thể này vẫn nằm ở đó, nhưng các tín hiệu quang phổ khá mãnh liệt một thời của nó, ví như các đường phát xạ quang phổ rộng nhảy bật ra khỏi chuỗi ánh sáng liên tục màu xanh dương (trong đồ thị, phổ màu vàng) đã biến mất, để lại một phổ thiên hà bình thường (trong đồ thị, phổ màu lục lam) tại vị trí của nó. (Ảnh: Dana Berry / SkyWorks Digital, Inc. / SDSS collaboration)

Các nhà thiên văn học luôn cho rằng các thiên thể khổng lồ có thể là những hố đen, đặc biệt là các thiên thể giống như SDSS J1011+5442, với các tín hiệu cho thấy rằng chúng là những siêu hố đen có khối lượng gấp 5.000 lần Mặt Trời. Trong khi thử xác định nguyên nhân biến mất của chúng, các nhà khoa học thấy rất khó chấp nhận lời giải thích rằng những hố đen đó có thể đã “ngưng hoạt động”.

Họ gợi ý rằng tín hiệu từ thiên thể khổng lồ đó có thể bị các đám mây bụi trong vũ trụ che khuất. Tuy nhiên, những siêu hố đen hay thiên thể này không thể dễ dàng bị các đám mây bụi nhỏ che khuất hoàn toàn được.

Jessie Runnoe thuộc trường đại học bang Pennsylvania giải thích, nếu xét quy mô hấp thụ của các hố đen thì những thiên thể khổng lồ này sẽ cần 800 năm trước khi chúng dừng hẳn việc phát tín hiệu; chúng không thể biến mất trước mắt chúng ta trong một giai đoạn ngắn 10 năm.

Hơn nữa, nhiều thiên thể tương tự cũng đã biến mất. Các nhà thiên văn học hiện vẫn đang tiếp tục quan sát vũ trụ nơi các thiên thể này đã từng tồn tại, với hy vọng tìm thấy một lời giải thích thoả đáng.

Theo chanhkien.org