10 điều về đôi môi tiết lộ tình trạng sức khỏe của bạn

Da môi của chúng ta rất mỏng manh và dễ bị tổn thương, nó chỉ bằng một phần ba lớp tế bào da bình thường. Hơn nữa môi không có bất kỳ tuyến mồ hôi giữ ẩm nào, nên chúng cần được giữ nước và bảo vệ. 

Nếu bạn liên tục gặp vấn đề liên quan đến môi thì đừng nên bỏ qua vì chúng có thể tiết lộ về tình trạng sức khỏe của bạn. Dưới đây là 10 dấu hiệu của môi và ý nghĩa đối với sức khỏe giúp bạn biết những gì cần chú ý.

Sưng môi

Thông thường môi chúng ta bị sưng là do chấn thương hoặc bị viêm sau khi làm răng, tuy nhiên một số tình huống khác cũng có thể gây ra tình trạng trên. Khi môi bạn bị sưng thì đó có thể là triệu chứng của Hội chứng dị ứng miệng (OAS) do bị một số loại thực phẩm hoặc thuốc gây ra. 

Ngoài OAS, còn có một phản ứng dị ứng khác phổ biến hơn, đó là angioedema hay còn gọi là chứng phù mạch. Chứng dị ứng này gây sưng môi, mặt và lưỡi, đôi khi kèm theo đỏ tấy hoặc sưng khiến bạn gặp khó khăn khi nói chuyện. Thường thì OAS sẽ tự biến mất, nhưng angioedema có thể đe dọa đến tính mạng và cần được chữa trị một cách nghiêm túc.

Ngứa môi

Nguyên nhân dẫn đến môi bạn bị ngứa có thể là do căng thẳng hoặc tiếp xúc với nhiệt độ lạnh. Tuy nhiên, nó cũng có thể là dấu hiệu của đột quỵ hoặc cơn thiếu máu não thoáng qua (TIA) thường xảy ra khi lưu lượng máu bình thường bị tắc nghẽn, làm thiếu oxy não. Mặc dù được gọi là đột quỵ ngắn (chỉ tồn tại trong vài phút và sẽ không gây tổn hại lâu dài), nhưng TIA cũng rất có thể là dấu hiệu của một cơn đột quỵ nghiêm trọng đang đến.

Những trường hợp ngộ độc thực phẩm cũng có thể gây ngứa ran ở môi và lưỡi. Nó có thể xuất hiện ngay sau khi bạn ăn phải thực phẩm bị ôi thiu hoặc thực phẩm bị bỏ ngoài tủ lạnh trong thời gian dài.

Môi nứt nẻ

Môi nứt nẻ, còn được gọi là viêm nứt môi, tình trạng này có thể do một số nguyên nhân gây ra, chẳng hạn như liếm môi, do mỹ phẩm, thời tiết lạnh hoặc khô. Tất cả các yếu tố này có thể làm khô hàng rào bảo vệ da, dẫn đến kích ứng, viêm, bong tróc hoặc nứt nẻ môi. Môi nứt nẻ thường có thể trị được tại nhà. Thoa son dưỡng môi hoặc Vaseline và uống thêm nước để đảm bảo đôi môi của bạn có đủ độ ẩm trong suốt cả ngày. Quấn quanh miệng bằng khăn quàng cũng có thể bảo vệ đôi môi của bạn khỏi điều kiện thời tiết lạnh.

Vòng đỏ quanh môi

Một vòng màu đỏ quanh môi có thể báo hiệu một số tình trạng khác nhau. Phổ biến nhất trong số đó được gọi là viêm da quanh miệng khi liếm môi. Nguyên nhân của sự kích ứng này của da cũng khá dễ hiểu. Liếm môi lặp đi lặp lại cho phép nước bọt làm khô dầu tự nhiên từ da xung quanh môi, làm cho chúng đỏ và ngứa. Để điều trị và làm mờ các vùng bị ảnh hưởng thì phải bỏ thói quen liếm môi. 

Vòng đỏ quanh môi cũng có thể là do phản ứng dị ứng với một số loại thực phẩm như lúa mì, sữa, đậu nành hoặc soda, trong trường hợp đó thì cách điều trị hiệu quả nhất là thay đổi chế độ ăn uống của bạn.

Nứt khóe miệng

Nứt ở khóe miệng, còn được gọi là viêm góc môi, có thể khá khó chịu và được gây ra bởi sự thiếu hụt dinh dưỡng khác nhau. Chẳng hạn như thiếu chất sắt, có nghĩa là các tế bào da không thể tái tạo đủ nhanh, dẫn đến da bị hư tổn. Vì Vitamin B cũng góp phần khiến làn da khỏe mạnh, nếu bị thiếu hụt thì có thể gây ra một loạt các vấn đề về da bao gồm cả môi bị nứt nẻ. Hàm lượng kẽm thấp cũng có thể dẫn đến nứt khóe miệng.

Viêm góc môi cũng có thể là một dấu hiệu của bệnh tiểu đường. Những người mắc bệnh tiểu đường có quá nhiều glucose trong máu. Mức đường huyết cao sẽ kích thích sự phát triển của nấm candida, làm ảnh hưởng đến vùng da mỏng ở khóe miệng.

Co giật môi

Khi đôi môi bắt đầu lay động hoặc run rẩy một cách không tự chủ được thì đó có thể là do sự giao tiếp giữa dây thần kinh môi và các cơ mà nó kiểm soát bị sai lệch. Có nhiều nguyên nhân dẫn đến vấn đề này, chẳng hạn như uống quá nhiều cà phê. Tuy nhiên, nó cũng có thể là dấu hiệu của một vấn đề y học lớn hơn. Bệnh Parkinson có thể gây ra chứng run ở môi, cũng như hội chứng Tourette, một tình trạng gây ra tật máy giật vận động và giật môi khi nói, làm cho cuộc sống hàng ngày trở nên khó khăn hơn.

Đốm đen trên môi

Những đốm thâm hoặc đen trên môi có thể xuất hiện vì nhiều lý do. Nám là một tình trạng phổ biến có thể gây ra các mảng tối hình thành trên khuôn mặt. Mặc dù nám thường mờ dần theo thời gian, nhưng bạn có thể tránh để tình trạng hiện tại xấu đi bằng cách dùng kem chống nắng bảo vệ khỏi ánh nắng mặt trời. Một lượng sắt quá mức cũng có thể làm cho da bị các tình trạng tương tự.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, các đốm đen trên môi có thể là dấu hiệu của bệnh ung thư, trong trường hợp đó, hãy chú ý đến các triệu chứng khác như đốm đen tăng kích thước nhanh chóng, có vết loét mở hoặc màu sắc bất thường.

Môi nhợt nhạt

Môi có màu đỏ vì độ mỏng của da cho phép các mạch máu trở nên rõ hơn, và bất cứ điều gì ảnh hưởng đến máu sẽ thể hiện qua lớp da trong suốt của môi. Nếu đôi môi của bạn chuyển từ màu đỏ hồng sang màu hồng nhạt, đó có thể là do bạn bị thiếu máu, lượng đường trong máu thấp hoặc thiếu ánh nắng mặt trời. Trong trường hợp đó, cần tăng mức Vitamin D của bạn bằng cách tiếp xúc với nhiều hơn ánh nắng mặt trời, điều đó sẽ rất có ích. Tuy nhiên, nếu môi có màu xanh lam, đó có thể là kết quả của việc máu không nhận đủ oxy do vấn đề về tim hoặc phổi và cần được điều trị nghiêm túc hơn.

Bỏng môi

Nếu bạn có cảm giác nóng rát ở vùng môi (giả sử là do bạn đã ăn một loại ớt siêu cay), đó có thể là dấu hiệu của một vấn đề y học tiềm ẩn. Đau rát ở môi, đôi khi ở cổ họng và lưỡi, thường liên quan đến vấn đề thiếu Vitamin B12. Tuy nhiên, nghiên cứu cũng cho thấy cảm giác nóng rát trong miệng có thể là do dây thần kinh ở đầu và cổ bị trục trặc, điều này cũng có thể giải thích tại sao cảm giác này thường thấy ở những người bị trầm cảm, lo lắng hoặc một số rối loạn tâm lý khác.

Nổi các mụt u trên môi

Các mụt u trên môi có kích cỡ khác nhau, xuất hiện các triệu chứng khác nhau, từ vết sưng đỏ đến mụn nước nhỏ mà hầu như không đáng chú ý. Một phản ứng dị ứng có thể gây ra viêm môi kèm theo là vết sưng, nó thường sẽ tự biến mất sau một thời gian. Nhiễm virus phổ biến được gọi là virus herpes simplex (HSV) cũng có thể gây ra các vết loét lạnh trên môi và xung quanh miệng. Virus thường không hoạt động trong cơ thể và chỉ được kích hoạt do căng thẳng, mệt mỏi hoặc thay đổi mức độ hormone. Các vết loét lạnh là vô hại, mặc dù chúng là dấu hiệu cho biết bạn có thể bị căng thẳng quá mức hoặc cần ngủ nhiều hơn.

Trong một số trường hợp hiếm hoi, vết sưng môi còn có thể là triệu chứng của khối u ung thư phát triển trong miệng, bắt đầu như một vết loét hoặc vết sưng nhỏ xuất hiện trên môi, nó không chỉ không lành mà còn tiếp tục phát triển và lan rộng bên trong miệng.

Thiện Thành biên dịch