Bộ Quốc phòng: Người TQ thu mua được đất khu vực ‘trọng yếu’ nhờ lợi dụng ‘kẽ hở’ luật pháp

Theo Bộ Quốc phòng, người Trung Quốc đang nắm trong tay hơn 162.000 hecta đất của Việt Nam, trong đó có những nơi trọng yếu thuộc vùng ‘biên giới’ hoặc ‘ven biển’.

Đây là thông tin được Bộ Quốc phòng đưa ra trong báo cáo trả lời chất vấn của cử tri được gửi tới Quốc hội mới đây.

Cụ thể, trả lời kiến nghị cử tri trước kỳ họp Quốc hội, Bộ Quốc phòng nêu hàng loạt bất cập trong việc người Trung Quốc, người có yếu tố Trung Quốc thu mua đất ở các khu vực trọng yếu.

Bộ Quốc phòng cho hay, từ năm 2011 – 2015, trên địa bàn khu vực biên giới biển TP. Đà Nẵng có 134 lô, 1 thửa đất liên quan đến cá nhân, DN người Trung Quốc đang sở hữu, ‘núp bóng’ sở hữu và thuê của UBND TP.

“Hầu hết các lô đất đều ở vị trí các đường lớn, ven biển, đắc địa cho hoạt động kinh doanh và có ý nghĩa quan trọng trong khu vực phòng thủ. Cử tri và dư luận xã hội ‘đáng ngại’ về việc cơ quan chức năng Đà Nẵng cấp chứng nhận quyền sử dụng 21 lô đất cho người Trung Quốc là có cơ sở”, Bộ Quốc phòng khẳng định.

Hiện 134 lô và 1 thửa đất liên quan đến cá nhân, DN người Trung Quốc đang nằm tại các vị trí:

• Dọc các khu đô thị ven biển; 
• Ven tường rào sân bay Nước Mặn, đường Hoàng Sa, Võ Nguyên Giáp, thuộc phường Khuê Mỹ, quận Ngũ Hành Sơn;
• Khu đô thị các phường Phước Mỹ, Thọ Quang, quận Sơn Trà.

Để sở hữu các lô đất trên, người Trung Quốc đã nghiên cứu, lợi dụng kẽ hở của luật Đầu tư năm 2014 về việc ‘góp vốn bằng đất để liên doanh thành lập DN’ và công tác quản lý nhà nước ở các lĩnh vực đầu tư, đất đai.

Bộ Quốc phòng nhận định, người Trung Quốc chủ yếu dựa theo 2 hình thức:

• Thành lập DN liên doanh với Việt Nam 

Với hình thức này, ban đầu, người Trung Quốc góp vốn thấp hơn người Việt Nam (người Việt Nam góp vốn chủ yếu bằng đất) và DN sẽ do người Việt Nam điều hành.

Sau một thời gian, bằng nhiều cách, DN Trung Quốc tăng vốn giành quyền điều hành DN; do tài sản góp vốn là đất nên quyền sở hữu các lô đất rơi vào tay người Trung Quốc.

• Đầu tư tiền cho cá nhân người Việt Nam mua đất

Theo Bộ Quốc Phòng thì DN Trung Quốc sẽ đầu tư tiền cho cá nhân người Việt Nam (chủ yếu là người Việt gốc Hoa) để mua đất, hiện bộ đã phát hiện một số trường hợp kinh tế khó khăn nhưng đứng tên sở hữu nhiều lô đất như ông Lý Phước Cang 12 lô, ông Trác Ngọc Phúc 10 lô… 

Trước tình hình trên, Bộ Quốc phòng đã báo cáo và đề xuất Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành, UBND tỉnh, thành phố rà soát đánh giá tổng thể các dự án đầu tư của nước ngoài, nhất là dự án liên quan đến Trung Quốc tại khu vực biên giới, biển, đảo có vị trí chiến lược về quốc phòng, an ninh…

149 DN có yếu tố Trung Quốc đang hoạt động tại khu vực biên giới 22 tỉnh

Liên quan đến tình hình các DN Trung Quốc hoạt động tại Việt Nam, Bộ Quốc phòng cho biết, tính đến ngày 30/11/2019, có 149 DN có yếu tố Trung Quốc (92 DN 100% vốn Trung Quốc, 57 DN vốn liên doanh) đang hoạt động ở khu vực biên giới của 22/44 tỉnh, thành biên giới (khu vực biên giới đất liền 24 DN, khu vực biên giới biển 125 DN).

Địa bàn tập trung nhiều ở các tỉnh, thành: Đà Nẵng 22, Quảng Ninh 17, Hải Phòng 16, Bình Định 9, Hà Tĩnh 5, Bình Thuận 5… Các DN có yếu tố Trung Quốc ở khu vực biên giới đều hình thành từ tháng 12/2018 trở về trước (năm 2019 không có DN mới nào); trước khi cấp phép, đầu tư đã được các cơ quan chức năng thẩm định, phê duyệt.

Dù các DN này đều cơ bản chấp hành pháp luật Việt Nam trong quá trình hoạt động, tuy nhiên vẫn ‘còn nổi lên một số vấn đề đáng chú ý’ như một số DN đưa lao động người Trung Quốc sang nhập cảnh dưới hình thức du lịch; sử dụng lao động Trung Quốc không khai báo, thậm chí có DN không có tư cách pháp nhân tuyển dụng lao động người nước ngoài nhưng vẫn tuyển dụng (tại địa bàn Bình Định, Đà Nẵng, Bình Thuận). 

Một số DN dưới vỏ bọc kinh doanh, sản xuất nhưng đã có hoạt động tội phạm công nghệ cao, sản xuất ma túy (tại Quảng Ninh, Hải Phòng, Đà Nẵng, Phú Yên, Kon Tum). Có DN trốn thuế, gây ô nhiễm môi trường (tại Hà Tĩnh, Hải Phòng).

Một số DN đầu tư khác lại ‘núp bóng’ danh nghĩa DN Việt Nam hoạt động trong các lĩnh vực du lịch, nuôi trồng, chế biến, thu mua hải sản nhưng thực chất việc điều hành, quản lý do người Trung Quốc đảm nhiệm (tại Khánh Hòa, Quảng Ninh).

Hiện, cơ quan chức năng đã xử lý một số vụ việc có yếu tố liên quan đến người Trung Quốc: 3 vụ/63 người không khai báo tạm trú, 3 vụ/87 người không có giấy phép lao động, 1 vụ/285 công nhân Trung Quốc xô xát với công nhân Việt Nam, 1 vụ/3 trường hợp kết hôn trái phép, 4 vụ/310 lao động không chấp hành quy định trong quá trình làm việc tại các DN.

Vũ Tuấn (t/h)