Thuốc gây tê cách đây 2000 năm

2000 năm trước người ta đã gây mê bằng cách nào?

Quan Vũ là một nhân vật huyền thọai tại Trung Quốc. Ông là một vị tướng quan trọng của nước Thục thời Tam Quốc Chí ( 222-265). Trong một cuộc chiến tại thành phố Fan, Quan Vũ bị một mũi tên độc bắn trúng cánh tay phải. Thầy thuốc nổi tiếng nhất thời đó là Hoa Đà đã rạch một vết mổ ở cánh tay phải của ông và nạo độc ra khỏi cơ và xương. Trong lúc tiến hành phẫu thuật, Quan Vũ vừa uống rượu và chơi cờ. Ông nói chuyện và cười đùa vui vẻ như không có gì xảy ra. Sư điềm tĩnh của ông trước sự chứng kiến của các tướng lĩnh và binh sĩ khiến họ  ngưỡng mộ và tôn sùng. Họ cảm thấy bất ngờ trước khả năng chịu đựng tốt sự đau đớn của Quan Vũ. Nhưng thựa ra, trước khi phẫu thuật, Hoa Đà có thể đã sử dụng một lọai dược lịêu độc để gây tê cánh tay của Quan Vũ. Hoa Đà có lẽ là người đầu tiên đã phát minh và sử dụng thuốc gây tê/mê.

Cảnh Quan Vũ vừa chịu mổ vừa uống rượu, đánh cờ

Trước khi Hoa Đà xuất hiện, các thầy thuốc trước khi phẫu thuật thường cột tay chân bệnh nhân với nhau, để tránh bệnh nhân giẫy giụa liên tục vì phải chịu cuộc mổ đau đớn. Thầy thuốc có thể đánh vào đầu hay trích một lượng máu khiến bệnh nhân bất tỉnh.

Hoa Đà đã thử tất cả lọai thảo dược để tìm một lọai có khả năng gây tê, giúp bệnh nhân giảm đau trong cuộc phẫu thuật. Một ngày nọ khi đang đi tìm dược liệu trên núi, Hoa Đà bắt gặp một người tiều phu bị thương nặng. Người tiều phu bèn hái một vài lá,nghiền nát chúng và đắp lên vết thương của mình. Được một lúc thì cơn đau biến mất. Hoa Đà rất ngạc nhiên khi chứng kiến sự kỳ diệu đó, ông háo hức lại gần hỏi anh ta tên lọai thảo dược này. Đó chính là lá của cây mandrake (lọai thảo dược độc có quả màu vàng) . Sau nhiềm cuộc thử nghiệm và sai sót, Hoa Đà cũng chế tạo thành công lọai thuốc gây tê nổi tiếng có tên “Ma Fei San”

Trong chương thứ 16 của bộ tiểu thuyết nổi tiếng của Trung Quốc Tất cả là anh em ( hay còn có tên Thủy Hử ) một vị quân sư từ núi Lương có tên Ngô Dụng đã cho một ít ma túy vào nước uống để cướp tòan bộ tài sản của người phụ trách vận chuyển hàng hóa Dương Chí. Sau khi Dương Chí và vệ sĩ uống rượu, tất cả mười lăm người trở nên bất lực chứng kiến bảy người đàn ông cướp hàng hóa một cách vô vọng. Họ không thể đứng lên, cử động hay thậm chí nói được một lời nào. Bời vì , Ngô Dụng đã trộn lẫn thuốc mê vào rượu. Tên tiếng Hoa của lọai thuốc gây mê mà ông xài là “Men han” . “Men” có nghĩa là “đã qua thời”  và “Han” có nghĩa là “người đàn ông trưởng thành”, do đó “Men Han” là một lọai thuốc khiến sức lực con người qua thời trưởng thành. Các thành phần chính của thuốc là từ thảo dược Mandrake.

Trong quyển bách khoa thực vật có ghi chép “ Mandrake mọc ở những đồng cỏ hoang dã tỉnh Quảng Tây. Bọn cướp thường lấy rễ, nghiền nát chúng, rồi trộn trong đồ ăn để làm nạn nhân bất tỉnh nhằm cướp đọat tài sản của họ. Lọai thuốc “Men Han” đó  được làm từ lọai thảo dược trên”

Có nhiều lọai thảo mộc Trung Quốc có thể được sử dụng để gây mê. Ngòai Mandrake ra, còn hơn 40 lọai thảo mộc khác có thể dùng làm thuốc gây tê. Đến một thế kỷ trước, Y học phương Tây hiện đại mới dùng chất hóa học dimethylether để làm thuốc gây tê trong phẫu thuật. Nhưng từ hơn 2000 năm trước đây, nền y học Trung Hoa đã phát minh và sử dụng thuốc gây mê trong thời gian đầu của Hoa Đà.