5 yếu tố ảnh hưởng đến sức khỏe theo quan niệm Trung Y

5 yếu tố có thể tác động đến sức khỏe con người theo trung y cổ xưa đó là thời tiết, năng lượng âm dương, cảm xúc, chế độ ăn uống và giấc ngủ.

Trong cuốn sách ‘Hoàng Đế Nội Kinh’ – tác phẩm kinh điển của nền Trung y cổ xưa – nói rằng: “có 100 loại bệnh gây ra do điều kiện thời tiết như ẩm ướt, nóng, lạnh, gió, mưa; sự mất cân bằng giữa năng lượng âm dương; cảm xúc; chế độ ăn và môi trường sống”.

Câu trích dẫn này đã tóm lược được sự phát triển của gần như tất cả các loại bệnh theo triết lý của Trung y về ngũ hành – kim, mộc, thủy, hỏa, thổ.

Thời tiết

Trong cái nóng của mùa hè, các lỗ chân lông trên da phải mở ra để xả nhiệt và lực dương nóng giúp loại bỏ mọi khí lạnh trong cơ thể. Vì vậy theo quan điểm của Trung y, nếu bật điều hòa cả hai khí nóng và lạnh vẫn lưu thông trong cơ thể, gây ra bệnh.

Tương tự như vậy, nếu bật hệ thống sưởi nhiệt độ cao vào mùa đông, năng lượng dương sẽ bị suy yếu, vì các lỗ chân lông trên da không thể đóng lại đúng cách và cũng không mở ra để thoát mồ hôi.

Mùa xuân đến, cơ thể thường trở nên cạn kiệt năng lượng khiến chân tay dễ cảm thấy yếu và lạnh. Hơn nữa, sự chênh lệch lớn về nhiệt độ trong nhà và ngoài trời có thể khiến các mạch máu nguội hoặc ấm quá nhanh, dễ dẫn đến bệnh tim mạch.

Năng lượng Âm Dương

Năng lượng dương đại diện cho nam giới, còn năng lượng âm đại diện cho nữ giới. Ví dụ trong môi trường gia đình, mối quan hệ hòa thuận giữa vợ chồng được cho là tương quan với sự cân bằng của năng lượng âm dương. Khi đó cả gia đình, gồm cả con cái đều dễ dàng sống hạnh phúc và khỏe mạnh hơn.

Cảm xúc

Khoa học đã chứng minh rằng tinh thần và cảm xúc có thể ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe thể chất. Ít nhất 50% bệnh tật được cho là sinh ra do mất cân bằng tâm lý.

Trong thuyết ngũ hành, mỗi cảm xúc có liên quan mật thiết với một cơ quan nội tạng.

Tức giận liên quan đến yếu tố mộc, ảnh hưởng đến gan và túi mật. Vì thế tích tụ giận dữ trong người có thể làm hỏng gan.

Lo lắng được liên kết với yếu tố thổ, có ảnh hưởng đến dạ dày và lá lách. Những người có xu hướng suy nghĩ nhiều hoặc lo lắng thái quá thường dễ phát triển các vấn đề liên quan đến các cơ quan này.

Buồn bã liên quan đến yếu tố kim, có ảnh hưởng đến phổi và da. Nếu cảm giác buồn và trầm cảm kéo dài lâu ngày, hoạt động hô hấp của cơ thể dễ trở nên yếu đi, tóc chuyển sang màu xám và da bắt đầu nhăn nheo.

Khi nói đến sức khỏe, nhiều người thường chỉ chú trọng vào tăng cường thể chất. Tuy nhiên, để thực sự cải thiện sức khỏe, thì việc ổn định cảm xúc và trạng thái tinh thần có khi sẽ hiệu quả hơn.

Chế độ ăn uống

Dù trong thời tiết nào, thực phẩm và đồ uống ướp lạnh dưới nhiệt độ cơ thể đều được cho là có hại cho dạ dày và lá lách.

Ngoài ra, người ta cũng khuyến khích nên tiêu thụ ít thịt, ưu tiên ăn nhiều trái cây và rau củ. Một số nhà khoa học cho rằng, nước bọt và dạ dày của con người thích nghi tốt hơn với chế độ ăn như vậy.

Hơn nữa, chỉ nên ăn đến khi cảm thấy no khoảng 70%. Bữa sáng, bữa trưa và bữa tối, cũng như giờ giấc ăn uống đều đặn là rất quan trọng. Tất nhiên, hút thuốc và uống rượu được coi là có hại cho cơ thể.

Giấc ngủ

Ngủ đủ và ngủ ngon được xem là có ảnh hưởng quan trọng đến sức khỏe. Trong thuyết ngũ hành, giấc ngủ được liên kết với yếu tố thủy, ảnh hưởng đến thận và xương.

Nạp năng lượng cho cơ thể thông qua việc nghỉ ngơi giúp bảo vệ thận, kiểm soát sức sống và sức khỏe của xương. Ngược lại, tủy xương có liên quan đến sự hình thành các tế bào máu mới. Chẳng hạn, nếu thận bị suy yếu do thức khuya, có thể dẫn đến chất lượng máu trong cơ thể không được duy trì ở trạng thái tối ưu.

Thông gió đầy đủ là điều cần thiết cho một giấc ngủ ngon, và tốt nhất là phòng ngủ không nên quá rộng và nên quay về hướng Mặt trời mọc.

Hồng Liên

Nguồn: Vison Times

Xem thêm:

• Khám phá Trung y – Nền y học Thần truyền

• Triết lý uyên thâm của Trung Y cổ đại

• Hoa Đà dạy 4 điều cấm kị trong khi ngủ để tránh gây tổn hại cho thân thể