Trị bệnh trị lúc chưa sinh, ngàn năm y thuật mấy ai sánh bằng?

“Hoàng Đế Nội Kinh” – cuốn sách nổi tiếng bậc nhất thời cổ đại do Hoàng Đế tu Đạo để lại có chép rằng: “Bậc thánh nhân không trị bệnh đã phát mà trị bệnh chưa phát, không trị đã loạn mà trị chưa loạn”.

Lại có câu ghi như sau: “Thượng công trị vị bệnh, trung công trị dĩ bệnh” – nghĩa là thầy thuốc cao minh có y thuật cao siêu sẽ trị bệnh chưa sinh, còn thầy thuốc bình thường thì điều trị cho những người đã mắc bệnh.

“Trị bệnh chưa sinh” ở đây có đến mấy tầng hàm nghĩa. Đầu tiên là hiểu rõ xu hướng phát triển của bệnh, sau đó là phòng ngừa trước khi bệnh xuất hiện và ngăn chặn bệnh khởi phát. 

Trong Đông y có đàm luận như sau: Thầy thuốc chẩn đoán bệnh gan, cần đoán được bệnh gan sẽ truyền sang lá lách. Do vậy trong lúc trị bệnh gan thì đồng thời phải bổ tỳ, để lá lách chống lại sự xâm nhập của khí xấu tại gan. Đây gọi là “trị bệnh chưa sinh”. 

Một người thầy thuốc bình thường có thể phát hiện ra bệnh gan, nhưng nếu không hiểu rõ nguyên lý như trên, chỉ chú trọng chữa gan mà không bổ túc cho lá lách, khi bệnh lan ra thì tiếp tục phải trị, nên gọi là “trị bệnh đã rồi”.

Trong “Sử Ký. Biển Thước thương công liệt truyện” có ghi chép về Biển Thước như sau:

Biển Thước sang Tề, Tề Hoàn Công coi ông như khách. Biển Thước vào triều kiến, nói: “Ngài có bệnh ở da, không chữa bệnh sẽ thêm nặng.”

Hoàn hầu nói: “Quả nhân không có bệnh.” 

Biển Thước đi khỏi, Hoàn Công bảo tả hữu rằng: “Thầy thuốc hám lợi, định lấy người không bệnh ra chữa để kể công.”

Năm ngày sau, Biển Thước lại vào yết kiến, nói: “Ngài có bệnh ở mạch máu, không chữa e càng thêm nặng.” 

Hoàn Công lại nói: “Quả nhân không có bệnh”. Biển Thước quay ra về.

Năm ngày sau nữa, Biển Thước lại vào gặp, vừa thấy Hoàn Công liền bỏ đi. Ông sai người hỏi nguyên do, Biển Thước nói: “Bệnh ở da, dùng thuốc chườm còn kịp; vào đến mạch máu, dùng kim châm cũng còn kịp… Nay bệnh đã vào đến xương tủy, thần không xin được chữa nữa.”

Năm ngày sau, Hoàn Công thật sự đổ bệnh, không lâu thì qua đời. Câu chuyện này chính là minh họa sống động nhất cho việc “trị bệnh chưa sinh” nhắc đến ở trên.

“Trị bệnh chưa sinh” còn có một hàm nghĩa nữa, đó là nhắc nhở người ta chú trọng thân thể, không được phóng túng bản thân. Điều này đặc biệt cần chú ý trong cuộc sống hiện đại. 

Khi có sức khỏe tốt, người hiện đại có xu hướng phóng túng theo sở thích của bản thân, không tập thể dục, không biết tiết chế, thức khuya, uống rượu, làm việc quá sức, ăn uống quá độ, nóng nảy, sinh hoạt thất thường… Khi ai đó nói với họ phải chăm sóc cơ thể thật tốt, họ sẽ nghĩ: “Không ốm thì dưỡng sinh để làm gì?”.

Mời quý độc giả xem nội dung đầy đủ trong video “Trị bệnh trị lúc chưa sinh, ngàn năm y thuật mấy ai sánh bằng?” dưới đây:

Theo Trí Thức VN