Sự kiện IPO của Ant Group hạ màn, Jack Ma đối đầu Vương Kỳ Sơn

Sự kiện IPO trị giá 35 tỷ USD rất được mong đợi của Ant Group đã bị hạ màn chưa đầy 40 giờ trước khi niêm yết, điều này đã gây chấn động thị trường. Nguyên nhân phía sau được cho là có liên quan đến các rắc rối giữa Jack Ma và Phó Chủ tịch ĐCSTQ – Vương Kỳ Sơn.

IPO là sự kiện chào bán chứng khoán lần đầu tiên ra công chúng, Ant Group là một công ty liên kết của Tập đoàn Alibaba. Có nguồn tin tiết lộ rằng, nhân tố trực tiếp dẫn đến sự việc chấn động trên, là người sáng lập Alibaba – Jack Ma trong một bài phát biểu đã “đắc tội” với Phó Chủ tịch ĐCSTQ. 

Về sự kiện trên còn có tin đồn rằng, chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình muốn mượn cơ hội này để chấn chỉnh tài chính một số nhân vật, trong đó bao gồm việc tấn công cựu tổng bí thư ĐCSTQ – Giang Trạch Dân để ngăn chặn cuộc đảo chính tài chính.

Một chuyên gia phân tích, việc Ant Group niêm yết cổ phiếu có thể nói là “bữa tiệc” IPO lớn nhất trong lịch sử, nhưng việc “ông trùm” Trung Nam Hải Tập Cận Bình bất ngờ hất đổ bàn tiệc cho thấy rõ vụ việc này không chỉ đơn thuần là một sự cố tài chính, mà nó còn liên quan đến những cuộc tranh giành quyền lực cấp cao. Nó đã đạt đến mức căng thẳng tột độ.

Nhìn chung, không có gì hơn ngoài bốn vấn đề lớn.

Thứ nhất: Jack Ma có thể không “ngốc dậy” nổi kể từ đây?

Bắt đầu từ tối ngày 2/11, Ant Group chỉ còn ba ngày nữa là niêm yết cổ phiếu, họ đã bắt đầu liên tục quét màn hình. Từ việc Jack Ma và những người khác đang được phỏng vấn bởi bốn ban ngành, đến việc Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải tuyên bố hoãn niêm yết Ant Group, tiếp đến Sở giao dịch chứng khoán Hồng Kông cũng tuyên bố  tạm hoãn niêm yết. Do đó Ant Group đã thông báo tạm dừng đợt IPO này.

Việc niêm yết cổ phiếu A và cổ phiếu H của Ant Group mà Alibaba nắm giữ cổ phần bất ngờ bị dừng vào tối ngày 3/11. Điều này đã khiến giá cổ phiếu của Alibaba đột ngột giảm, gây ra cú sốc trong lĩnh vực tài chính và thị trường chứng khoán. Tài sản của Jack Ma cũng giảm mạnh gần 3 tỷ USD chỉ sau một đêm, và thứ hạng những người giàu nhất thế giới của ông ta cũng giảm từ hạng 6 xuống 18.

Một số nhà phân tích cho rằng, sự việc này có liên quan đến những lời chỉ trích gần đây của Jack Ma đối với hệ thống giám sát tài chính – điều đó khiến Vương Kỳ Sơn – Phó chủ tịch ĐCSTQ tức giận. Dưới lực đả kích của chính quyền, Jack Ma muốn xoay mình trở dậy thật rất khó.

Một chủ ngân hàng đầu tư của Trung Quốc đã thẳng thừng tuyên bố với tờ Apple Daily rằng, việc Ant Group bị đình chỉ hoạt động rõ ràng là một sự cố chính trị. Từ ngữ mà Sở giao dịch chứng khoán Thượng Hải sử dụng là “vô cùng nghiêm trọng”, và việc niêm yết của Ant Group trong tương lai có thể “còn xa”.

Chí Thanh – một nhà nghiên cứu tại Hiệp hội Nghiên cứu Đông Á nói với Epoch Times, thông báo của Sở Giao dịch Chứng khoán Thượng Hải đề cập rằng, Ant Group “không phù hợp các điều kiện về phát hành và niêm yết, hoặc yêu cầu công bố thông tin”. Jack Ma có thể đứng dậy được hay không, còn phụ thuộc vào sự đọ sức giữa hai phe thế lực phía sau ĐCSTQ.

Trong vài ngày liên tiếp, các phương tiện truyền thông chính thức của ĐCSTQ tiếp tục theo sát sự việc, thậm chí còn kêu gọi sử dụng các công cụ duy trì ổn định quốc gia để phòng sẵn. Đề ra “Cần tăng cường liên kết, hợp tác với các bộ phận kiểm tra, giám sát kỷ luật, kiên quyết loại bỏ tận gốc các căn nguyên gây ra rủi ro tài chính và tham nhũng trong lĩnh vực tài chính”.

Thứ hai: Rốt cuộc Jack Ma khiêu khích Vương Kỳ Sơn hay Tập Cận Bình?

Đối với sự việc tổng thể, tâm điểm quan sát của ngoại giới lúc ban đầu cho rằng, bài phát biểu của Jack Ma tại Hội nghị thượng đỉnh tài chính Bến Thượng Hải vào ngày 24/10, đã chỉ trích gay gắt rằng tài chính Trung Quốc không có nguyên tắc, các ngân hàng hoạt động như cửa hàng cầm đồ. 

Trước bài phát biểu đó, Vương Kỳ Sơn ngay lập tức cũng có một bài phát biểu nói về hệ thống tài chính. Ngoại giới cho rằng, Jack Ma đã “đâm đầu vào tổ ong vò vẽ”, bởi vì động chạm đến Vương Kỳ Sơn, khiến ông ta bị lôi ra phỏng vấn .

Tuy nhiên, cũng có nhà phân tích cho rằng, Jack Ma đã “đâm chết tổ ong vò vẽ”, và có thể chắc chắn rằng các quan chức này rất sợ việc góp vốn quy mô lớn. Một số người cho rằng, Tập Cận Bình đang lo lắng về sự tái diễn của cuộc đảo chính tài chính 5 năm trước. Liên quan đến bài phát biểu của Jack Ma, nó được cho là một cuộc giải độc hệ thống giám sát tài chính, và mâu thuẫn với “an ninh tài chính” của Tập Cận Bình.

Gần đây ông Tập đã nhiều lần nhấn mạnh: “Tài chính là lực cạnh tranh cốt lõi quan trọng của quốc gia, an ninh tài chính là một bộ phận trọng yếu của an ninh quốc gia, và quy chế tài chính là hệ thống cơ bản quan trọng trong phát triển kinh tế xã hội”.

Tờ “LIFETIME 视界” cho biết, Jack Ma đã được phỏng vấn vào ngày hôm trước, một số phương tiện truyền thông cho rằng nhận xét của ông đã xúc phạm Vương Kỳ Sơn, và nói rõ rằng (Jack Ma ) chưa hiểu được tâm ý của Tập Cận Bình. 

Thật không may, Jack Ma lại được Tập Cận Bình chọn làm đối tượng của kế sách “Giết gà dọa khỉ”. Việc Jack Ma chế giễu rủi ro tài chính hệ thống bị coi là khiêu khích sự “an toàn tài chính” của Tập Cận Bình. Do đó, việc niêm yết tài chính Ant group – công ty quy mô lớn nhất trong lịch sử toàn cầu bị đình chỉ là điều có thể suy đoán ra được.

Thứ 3: Tập Cận Bình hất đổ bữa tiệc IPO, Tập – Giang lần này có bị vạch mặt hoàn toàn?

Nhân viên truyền thông Vương Kiếm phân tích rằng, việc niêm yết Ant group ban đầu là bữa tiệc IPO lớn nhất trong lịch sử, nhưng bàn tiệc này đã bị “lão đại” Tập Cận Bình hất đổ rồi.

Tờ New York Times cho rằng, việc Ant group có quy mô khổng lồ tồn tại lâu như thế dưới sức ép của ĐCSTQ cho thấy, họ có thể vẫn tìm ra giải pháp cho bất kỳ yêu cầu nào của chính quyền.

Nhưng Vương Kiếm không lạc quan về điều này, ông phân tích rằng nếu Ant Group vi phạm quy định, nó sẽ không thể bước ra thị trường được nữa, nó sớm đã bị các cơ quan quản lý tóm chắc rồi. Rõ ràng, nguyên nhân Ant group bị đình chỉ niêm yết không liên quan gì đến hoạt động kinh doanh tài chính của nó, mà là về cuộc đọ sức chính trị phía sau Ant Group.

Vương Kiếm nói rằng, lĩnh vực tài chính là “tâm can bảo bối” của ĐCSTQ, người ngoài không thể nhúng tay vào, nhưng Jack Ma có thể tồn tại trong đó cho đến nay, điều này cho thấy xuất thân của ông không hề bình thường.

Vương Kiếm cho biết, việc niêm yết Ant group liên quan đến hàng triệu cổ đông và hàng nghìn tỷ vốn, liên quan đến bộ mặt lớn của quốc gia. Nhưng “lão đại” trở mặt, chẳng đếm xỉa gì tới mà đã “nhấc bàn tiệc” lên, đây chính là lạm quyền quá mức. 

Điều này cũng cho thấy, Giang Trạch Dân hiện tại cũng không thể đè ép được nữa, không ai dám đọ nữa. Nếu Tập không giữ mặt mũi thể diện cho Giang, thì Tập – Giang lần này sẽ hoàn toàn không kiêng nể nhau nữa.

Xưa nay, người ta từng nghe qua “tình tiết” Jack Ma và những đứa con quyền quý của họ Giang, như Lưu Lạc Phi và Giang Chí Thành. Hơn nữa còn có cả bóng dáng của gia đình Tăng Khánh Hồng. Mặc dù không thể nào chứng minh mối quan hệ giữa họ. Nhưng thảm họa thị trường chứng khoán lớn nổ ra ở Trung Quốc Đại lục năm 2015, được coi là cuộc đảo chính kinh tế hay cuộc đảo chính tài chính của Tập đoàn Giang Trạch Dân, chống lại chính quyền Tập Cận Bình.

Mọi người đều biết, nội bộ ĐCSTQ từ trước đến nay luôn hoạt động mờ ám, bí mật và các phe phái khác nhau “có thể một tay nâng cốc vui vẻ cùng nhau, một tay cầm dao thủ sẵn dưới gầm bàn”. Nhưng sự kiện Ant group lần này đã thực sự thành chuyện lớn, cuộc đấu tranh trong chính quyền đã thay đổi, không còn sức ảnh hưởng lớn hơn nữa. Vương Kiếm nói rằng, bây giờ cuộc tranh giành quyền lực cấp cao của ĐCSTQ đã đạt đến mức độ giao tranh tay đôi trần trụi, và đã bắt đầu trực tiếp ra mặt đấu võ trên sân khấu.

Thứ 4: Vụ việc Ant group bị ĐCSTQ xem là mối họa, liệu Vương Kỳ Sơn có thể cứu lửa không?

Nhà bình luận về vấn đề thời sự – Lưu Nhuệ Thiệu phân tích với tờ Apple Daily rằng, mặc dù không thể xác nhận vụ việc có liên quan đến cuộc tranh giành quyền lực của ĐCSTQ, nhưng có thể chắc chắn chính quyền rất lo sợ về việc gây vốn quy mô lớn. Ông cho rằng, chính quyền trung ương lo lắng một số người giàu có sẽ trở thành kẻ thù quốc gia, hoặc thậm chí hình thành một phe phái vượt quy định, hay đoàn thể lợi ích vượt quá giới hạn. Hơn nữa, một khi nhóm này có các kênh liên lạc ở nước ngoài, chính quyền trung ương sẽ thấp thỏm lo rằng, nhóm này có nguy cơ đe dọa đến sự ổn định của chính quyền.

Lưu Nhuệ Thiệu phân tích từ góc độ vĩ mô, do chiến tranh thương mại Trung-Mỹ, sự  bùng nổ khoa học công nghệ, ngoại giao và các cuộc chiến vượt giới hạn khác, vì vậy mà ĐCSTQ còn lo lắng hơn về việc sẽ đưa đến một cuộc chiến tài chính. Vương Kỳ Sơn trước đây đã tiết lộ manh mối khi đề xuất rằng, “nền tài chính Trung Quốc không thể đi sai đường đầu cơ và đánh bạc, không thể đi lệch tự tuần hoàn của bong bóng tài chính, và không thể đi theo con đường bất chính của lừa dối ngổn ngang”.

Ông Lưu còn nói rằng, Trung Quốc không còn được hỗ trợ bởi các ngành nông nghiệp, công nghiệp, kiến trúc và trọng tâm kinh tế đã bắt đầu chuyển sang ngành dịch vụ, bao gồm cả ngành tài chính. Nếu cơn bão tài chính bùng nổ lúc này, sức rung động sẽ ảnh hưởng đến sự ổn định của ĐCSTQ. Chính quyền trung ương lo ngại rằng, các hoạt động kinh tế quy mô lớn như gây vốn sẽ gây ra tình trạng hỗn loạn tài chính không thể kiểm soát, vì vậy cần phải dừng lại.

Về việc lần này Vương Kỳ Sơn cao giọng “trở lại” trong hang ổ của Giang Trạch Dân ở Thượng Hải, nơi mà năm đó ông đả hổ, đã cho thấy rằng đây là đang giúp Tập Cận Bình “chữa cháy”.

Bình luận viên Nhan Thuần Câu đã nói trong một bài viết rằng: Vương Kỳ Sơn có biệt danh là “Đội trưởng chữa cháy”, tức là bất cứ khi nào ĐCSTQ có vấn đề lớn, sẽ tìm đến Vương Kỳ Sơn, phái ông đến nơi hiểm ác nhất để giải quyết tranh chấp phía sau. Ông là người giải quyết khó khăn tài chính của tập đoàn Việt Hải Quảng Đông lúc xưa. Sau này xảy ra dịch SARS ở Bắc Kinh cũng là ông cùng với Ngô Nghi cùng nhau xoay sở.

Vài ngày sau khi Vương Kỳ Sơn tháp tùng Tập Cận Bình, và Thường vụ Bộ Chính trị đến thăm triển lãm “Kháng Mỹ viện Triều”, ông đã phát biểu tại một diễn đàn trong ngành tài chính ở Thượng Hải, lần này ĐCSTQ đã chính thức đẩy ông lên sân khấu chính. 

Trong nội bộ ĐCSTQ hiện nay, tình trạng thất nghiệp, ngoại mậu, tài chính, thiếu lương thực, duy trì ổn định, Hồng Kông, Đài Loan và khu vực biên giới, v.v. Hầu như không có chỗ nào không phải lo lắng. Trong đó điều quan trọng nhất là gì? Tất nhiên là tài chính. Tài chính là vận mệnh, mà không phải ai ai cũng hiểu về nó. Vì Vương Kỳ Sơn có kinh nghiệm giải quyết khó khăn tài chính của tập đoàn Việt Hải, nên ít nhất ông ta cũng hiểu biết, và việc để ông ta cứu đám cháy lớn nhất trước cũng là điều hợp lý.

Bài viết cho rằng, sự trở lại của Vương Kỳ Sơn chứng tỏ nội bộ chính quyền của Tập Cận Bình căn bản không có nhân tài. Từ đầu đến cuối, ông Tập chỉ tìm người của mình, những người nghe lời, khoe khoang, những người như thế thường không có bản lĩnh thật sự. Những ai có tài năng sẽ không đem ra khoe khoang. Tập Cận Bình đang lúc nôn nóng không có người ở bên cạnh để giải tỏa lo lắng chỉ thêm phiền phức, nhìn vào trong chỉ có Vương Kỳ Sơn có thể trọng dụng, cho nên dù bất đắc dĩ cũng phải tìm đến ông ta.

Nhan Thuần Câu nói, liệu rằng Vương Kỳ Sơn có thể giải quyết những vấn đề nan giải của ĐCSTQ không? Ví như các tòa nhà nghiêng đổ thì chỉ một người là không thể đối phó được. Vấn đề của ĐCSTQ không chỉ là vấn đề tài chính, mà là tính thể chế và tính căn bản. Vì vậy, chỉ có thể “đẩy đạn bay một đoạn”. Khi bay đến giới hạn, viên đạn vẫn sẽ phải rơi xuống đất.

Tác giả: Minh Thanh

Việt Anh

Theo soundofhope.org