Vào ngày 11/6, các quan chức Hoa Kỳ cho biết, một nhà nghiên cứu khoa học của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) khi đang cố gắng rời khỏi Hoa kỳ thì đã bị bắt ở Los Angeles do nghi ngờ có liên quan đến hoạt động gián điệp, anh thừa nhận rằng mình là một sĩ quan quân đội Trung Quốc.

Văn phòng Công tố viên Liên bang San Francisco và văn phòng FBI đã đưa ra một tuyên bố chung rằng, sĩ quan ĐCSTQ này tên là Vương Tân (Xin Wang). Anh đã bị bắt vào ngày 7/6 khi dự định bay trở lại Thiên Tân, Trung Quốc.

Theo hãng thông tấn AFP, các nhà chức trách có liên quan tuyên bố rằng, Vương Tân nhập cảnh vào Hoa Kỳ từ tháng 3/2019, tự tuyên bố là một nhà nghiên cứu y học và muốn theo đuổi nghiên cứu khoa học tại trường Đại học California, San Francisco. 

Trên thực tế, khi các nhân viên điều tra của Cục Bảo vệ Biên giới và Hải quan thẩm vấn anh tại sân bay, anh thừa nhận rằng mình là một sĩ quan ĐCSTQ và làm việc trong một phòng thí nghiệm của trường đại học quân sự.

Theo các tài liệu của tòa án, Vương Tân nói với các nhân viên điều tra của Cục Bảo vệ Biên giới và Hải quan rằng, cấp trên đã chỉ thị anh quan sát thiết kế của phòng thí nghiệm của Đại học California, San Francisco và mang về các tài liệu có thể sao chép ở Trung Quốc.

Tuyên bố chung cho biết: Cục Bảo vệ Biên giới và Hải quan đã nhận được tin mật báo, biết rằng Vương Tân mang trên người những nghiên cứu tại Đại học California, San Francisco, và sẽ đưa về Trung Quốc để chia sẻ với quân đội Trung Quốc. Ngoài ra anh cũng đã gửi cho phòng thí nghiệm ở Trung Quốc những nghiên cứu của bản thân qua email.

Các quan chức liên bang nói rằng: Vương Tân nói với vị giáo sư hướng dẫn tại đại học California, San Francisco rằng anh đã sao chép một số nghiên cứu của vị giáo sư này tại phòng thí nghiệm ở Trung Quốc. Một phần các nghiên cứu tại phòng thí nghiệm của đại học California, San Francisco được tài trợ bởi Viện nghiên cứu Y tế Quốc gia (NIH) thuộc Bộ Y tế và Dịch vụ Nhân sinh Hoa Kỳ (HHS) .

Vương Tân đã xóa nội dung liên lạc WeChat trên điện thoại di động trước khi đến sân bay để đáp chuyến bay về nước. Anh bị buộc tội gian lận visa, nếu bị kết án, anh sẽ phải đối mặt với án phạt 10 năm tù giam cùng với số tiền phạt là 250.000 đô la Mỹ.

Trước khi Vương Tân bị bắt, Hoa Kỳ đã xem xét trục xuất hàng ngàn nghiên cứu sinh Trung Quốc với lý do nghi ngờ là gián điệp.

Trong những năm gần đây, tranh chấp giữa Hoa Kỳ và ĐCSTQ trong các vấn đề về thương mại, dịch bệnh, nhân quyền và địa vị của Hồng Kông đã dẫn đến mối quan hệ song phương ngày càng xấu đi. Vào ngày 27/5, tờ New York Times đưa tin, Tổng thống Trump đã xem xét trục xuất hàng ngàn nghiên cứu sinh Trung Quốc.

Khi được hỏi về vấn đề này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo bày tỏ rằng, Hoa Kỳ sẽ có hành động để ngăn chặn sinh viên Trung Quốc tham gia vào các hoạt động gián điệp.

Vào ngày 28/5, bốn quan chức chính phủ Hoa Kỳ nói rằng, Tổng thống Trump đang xem xét một đề án đã được đưa ra từ vài tháng trước, với nội dung là thu hồi thị thực của một số sinh viên Trung Quốc, do những sinh viên này đến từ các tổ chức giáo dục có liên quan đến quân đội hay các đơn vị tình báo của ĐCSTQ.

Các quan chức này nói rằng, tổng thống Trump chưa ký ban hành, nhưng căng thẳng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc gần đây đã leo thang do vấn đề Hồng Kông, nên rất có thể đề án này sẽ sớm được thông qua.

Ông Pompeo nói: “Chúng tôi có trách nhiệm và nghĩa vụ đảm bảo rằng các sinh viên đến đây để học tập… chứ không phải đến để làm việc cho ĐCSTQ”.

Minh Huy (Theo NTDTV)