Nếu khách du lịch dừng cưỡi, cuộc sống của những chú voi sẽ tốt hơn

Những tour du lịch khám phá gần gũi thiên nhiên, dùng voi làm phương tiện chuyên chở du khách là hình thức khá phổ biến tại Việt Nam và nhiều nước trên thế giới. Có du khách vì yêu động vật, cũng có du khách vì tò mò…nhưng câu chuyện thuần phục tàn nhẫn để chúng ngoan ngoãn cho bạn cưỡi lại khiến nhiều người ám ảnh.

Trang Bussiness Insider vừa đăng tải bài viết: “Lý do du khách nên ngừng cưỡi voi”. Mở đầu là cái chết hồi tháng 5 của con voi Na Lieng 43 tuổi thuộc Công ty Cổ phần Du lịch và Thương mại Buôn Đôn.

Điều đáng nói, đây không phải là con voi duy nhất chết do làm việc quá sức. Hồi tháng 3 một con voi đực 40 tuổi cũng đa chết sau khi phải phục vụ quá nhiều khách du lịch.

Trước đó vào tháng 1, một voi đực 36 năm tuổi khác cũng chết với lý do tương tự, đáng thương hơn là khi chết, chú voi này vẫn còn đang đeo chiếc ghế ngồi cho khách trên lưng. Năm 2013, cũng có hai voi cái khác thiệt mạng với lý do tương tự – đói và mệt.

Dẫn lời bác sĩ thú ý Phạm Văn Thịnh của Trung tâm bảo tồn voi Đak Lak: “Du khách đến Đak Lak để xem và cưỡi voi. Họ sẽ trả rất nhiều tiền cho chủ voi, do đó những chú voi sẽ phải làm việc cả ngày. Những người chủ này sẽ mang voi vào rừng khi đêm xuống và để chúng làm việc vào sáng hôm sau”.

Ông còn nói thêm, vào mùa khô, sức khỏe của voi suy giảm do thiếu thức ăn. Lý do chủ yếu dẫn đến cái chết của voi là do căng thẳng và lao động quá sức.

Những chú voi bị giam cầm

Việt Nam hiện chỉ có một phần trong số hơn 12.000 con voi thuần hóa trên khắp châu Á – đa số chúng đều chịu cùng cảnh ngộ. Tất cả có khoảng 38.000 đến 50.000 con voi châu Á trên khắp thế giới và chúng được liệt vào diện bị đe dọa trong Danh sách Đỏ.

Ngoài Việt Nam, còn nhiều quốc gia khác cho phép khách du lịch cưỡi voi như Ấn Độ, Sri Lanka, Lào, Campuchia, Indonesia và Thái Lan. Đây đều là những điểm đến thu hút khách du lịch.Theo thống kê của Hội Bảo vệ Động vật Thế giới, năm 2010, ở Thái Lan có 1688 con voi bị giam cầm trên 118 điểm du lịch.

Chúng chủ yếu tham gia hoạt động trình diễn và để du khách ngồi trên lưng. Một nửa trong số chúng đang ở trong tình trạng rất tồi tệ. Những chú voi này không thể giao tiếp với đồng loại và không được tiếp nhận sự chăm sóc thú y.

Báo cáo cũng đề cập đến việc voi con bị tách khỏi mẹ từ rất sớm. Chúng phải chịu đựng những chấn thương về mặt thể chất và tinh thần. Cô lập, bỏ đói và bị đánh đập là một số phương pháp thuần hóa voi.

Theo lời Tiến sĩ Jan Schmidt-Burbach – cố vấn cấp cao của Hội Bảo vệ Động vật thế giới có trụ sở tại Bangkok, du khách thường nghĩ việc cưỡi voi là vô hại nhưng sự thật là quá trình thuần hóa chúng diễn ra vô cùng khắc nghiệt.

Hiện nay, ngành công nghiệp voi nuôi nhốt đang phát triển mạnh mẽ. Một con voi mới sinh khỏe mạnh trên thị trường có giá lên đến 33.000 USD. Ông Simon Hedges – đồng chủ tịch Nhóm chuyên gia Voi châu Á IUCN/SSC cho hay, một trong những mối đe dọa chính đối với những con voi đang sống trong tự nhiên ở Thái Lan là nạn bắt và buôn bán voi bất hợp pháp.

Điều đáng nói ở đây là Thái Lan hiện còn thiếu hành lang pháp lý cần thiết để bảo vệ những chú vôi bị giam cầm suốt cuộc đời này. Theo luật Bảo vệ và lưu giữ động vật hoang dã năm 1992, việc bắt và giết voi tự nhiên sẽ có những hình phạt nhất định. Tuy nhiên, nếu voi được coi là thuần hóa thì theo luật Khế ước động vật năm 1939 ở Thái Lan, chúng chỉ được coi là một loại gia súc bình thường.

Theo nghiên cứu của Hội Bảo vệ động vật năm 2014, gần 50% du khách trả cực nhiều tiền để trực tiếp chạm đến các con thú với lý do họ yêu động vật. Những vị khách sẽ thực sự bất ngờ nếu biết được rằng, con vật mà họ yêu quý bị đối xử rất tồi tệ.

Đối với khách du lịch, được ngồi trên lưng của loài động vật có vú lớn nhất thế giới là một trải nghiệm nhất định phải thử. Một số người thì nghĩ chỉ có kẻ ngốc mới cho rằng điều đó là vui vẻ.

Một vài công ty du lịch hiện nay đã loại bỏ hoàn toàn các chuyến đi cùng voi trong lịch trình của họ. Một trong số đó là công ty Intrepid Travel. Phó giám đốc công ty này, ông Christian Wolters cho biết quyết định cắt bỏ hoạt động cưỡi voi nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của nhiều người và kết quả là có 2500 khách đã từ bỏ trải nghiệm cưỡi voi mỗi năm.

Đằng sau nhu cầu của khách du lịch    

Ông John Roberts – giám đốc bảo tồn voi cho Anantara Golden Triangle Elephant Camp & Resort Thái Lan, người đã có 13 năm kinh nghiệm về du lịch trên đất Thái cho biết cuộc tranh luận không đơn giản là cưỡi hay không cưỡi voi. Với các gia đình quản tượng, sử dụng voi trong hoạt động du lịch là cách kiếm sống duy nhất mà họ có thể lựa chọn hiện nay. Cách quản tượng đối xử với voi dựa chủ yếu vào những gì họ học được từ cha và ông nội.

Văn hóa quản tượng cũng là một yếu tố rất quan trọng. Ví dụ như ở Ấn Độ, một quản tượng có thể cải thiện hoặc tước bỏ quyền của con voi mà anh ta chăm sóc. Geeta Seshamani, đồng sáng lập của tổ chức Wildlife SOS, phương pháp thuần hóa truyền thống là đánh đập voi để chúng sợ hãi và nghe lời. Tuy nhiên điều này cũng tiềm ẩn sự trả thù khi chúng cơ hội, đã có hàng trăm quản tượng bị giết bởi chính những con voi của mình.

Mục đích thành lập tổ chức của cô là  giúp những quản tượng này từ bỏ các phương pháp thuần hóa truyền thống nguy hiểm, tàn bạo, thay vào đó là các phương pháp khoa học, tích cực hơn.

Tuy nhiên, Seshamani cho rằng việc lạm dụng voi chỉ thực sự giảm cho đến khi nhu cầu cưỡi voi giảm. Có khoảng 3.500 con voi bị giam cầm ở Ấn Độ và phần lớn trong số đó được sử dụng để khách du lịch phương Tây cưỡi, cô cho biết thêm.

“Chúng tôi tin rằng nếu khách du lịch phương Tây dừng cưỡi voi, cuộc sống của những con voi sẽ thay đổi trên khắp Ấn Độ”, Seshamani nói. Và Hội bảo vệ động vật thế giới khuyến cáo: “Lời khuyên của chúng tôi rất đơn giản: Nếu bạn yêu động vật hoang dã, hãy ngắm chúng trong môi trường sống tự nhiên”.

 

Theo vntinnhanh.vn