Gian lận thi cử ở Hòa Bình: Bí ẩn chưa thể giải đáp

Qua 6 ngày xét xử vụ gian lận thi cử, sửa điểm cho 64 thí sinh với hơn 160 bài thi trong kỳ thi tốt nghiệp THPT quốc gia 2018 ở Hòa Bình, đến nay việc những người đã nhờ nâng điểm vẫn là một ẩn số.

Mới đây, TAND tỉnh Hòa Bình cho biết sẽ ra phán quyết về vụ gian lận điểm thi THPT quốc gia 2018 tại tỉnh này vào 8h30 sáng ngày 21/5, sau 6 ngày xét xử sơ thẩm (từ 11/5 đến 16/5).

Tuy nhiên, trong vụ án này, việc ‘nhờ xem điểm hay nâng điểm’ còn nhiều tranh cãi. Vấn đề mấu chốt vì sao bị cáo Vinh, Khương Ngọc Chất (cựu trưởng phòng An ninh chính trị nội bộ, Công an tỉnh Hòa Bình) lại tổ chức việc nâng điểm, hiện chưa có lời giải.

Người nhờ nâng điểm là ai?

Theo cáo trạng, ông Vinh chỉ đạo những người dưới quyền trong kỳ thi thực hiện nâng điểm cho các thí sinh. Tuy nhiên, việc ông Vinh nhận thông tin thí sinh từ ai, từ người nào và ‘nhận nâng điểm hay xem điểm’ cho bao nhiêu em thì cả cáo trạng và quá trình xét xử đều không làm rõ.

Tại toà không phụ huynh nào thừa nhận điều này. Ông Vinh cũng luôn khẳng định không nhận thông tin nhờ nâng điểm hay xem điểm cho bất kỳ thí sinh nào.

Tương tự, bị cáo Khương Ngọc Chất khai, vào giữa tháng 7/2018, ông vì nể nang đồng nghiệp là các cán bộ Công an tỉnh (Trưởng phòng kỹ thuật hình sự, Trưởng phòng cảnh sát kinh tế, giám thị trại giam…) nên đã nhận lời nhờ xem điểm trước cho con, cháu của họ. Ông sau đó đã nhờ ông Vinh nhưng bị từ chối.

Theo đó, cựu thượng tá Chất khẳng định ‘mọi việc chỉ có vậy’ chứ không nhờ nâng điểm cho 8 thí sinh như cáo buộc. Và trong suốt phiên tòa, ông luôn kêu oan.

Hồ Chúc (cựu giáo viên trường THPT Thanh Hà, huyện Lạc Thủy) khai được gia đình hai phụ huynh nhờ nâng điểm cho con. Khi một thí sinh được nâng 14,95 điểm cho 5 môn, một em được tăng 18,8 điểm cho 5 môn thì Chúc nhận của hai gia đình này 300 triệu đồng tiền cảm ơn và chuyển cho Mạnh Tuấn, người trực tiếp nâng điểm.

Tuy nhiên, hai phụ huynh của các thí sinh đã phản bác mọi lời khai và quy kết trong cáo trạng. Họ cho rằng chỉ nhờ Chúc xem trước điểm thi chứ không nhờ nâng điểm và cũng không đưa tiền cảm ơn.

Cũng tại các phiên xử, chị Trần Thuý Phương hai lần đề nghị HĐXX làm rõ việc tại sao con trai ‘tự nhiên bị nâng 8,2 điểm cho hai môn’. Chị khẳng định gia đình không có nhu cầu ‘chạy, mua’ hay nhờ bất kỳ ai xem trước điểm.

Đối chất, bà Lê Thị Hồng (cựu hiệu trưởng trường THPT chuyên Hoàng Văn Thụ) thừa nhận đã ‘tự lấy thông tin con trai chị Phương’ để nhờ Mạnh Tuấn sửa bài nâng điểm vì thấy thương con chị Phương học không tốt như các học sinh khác và lại chỉ được học lớp cận chuyên nên mới ‘tự giúp đỡ’.

Những cử chỉ lạ của người được cho là kẻ chủ mưu 

Được xác định là chủ mưu trong vụ gian lận điểm thi, thế nhưng Nguyễn Quang Vinh vẫn cho rằng mình bị xử oan, thậm chí suốt quá trình xét xử, ông Vinh luôn rời tòa với khuôn mặt lạnh lùng, nhiều cử chỉ lạ.

Cụ thể, trong vụ án này, VKSND xác định kẻ cầm đầu là Nguyễn Quang Vinh, thế nhưng xuyên suốt quá trình xét xử ông Vinh vẫn cho rằng mình bị xử oan, không lợi dụng chức vụ, quyền hạn và thừa nhận mình làm sai quy chế.

Ông gay gắt phản đối VKS khi chỉ dựa duy nhất vào ‘lời khai không đồng nhất’ của Mạnh Tuấn mà không đưa ra được các chứng cứ vật chất buộc tội thể hiện ông có vai trò chủ mưu.

Ông phủ nhận việc đưa chìa khoá phòng chứa bài thi cho Mạnh Tuấn. Việc ông bố trí chỗ ăn nghỉ của tổ chấm thi gần phòng chứa bài ở nhà công vụ của Công an tỉnh Hoà Bình vì muốn mọi thứ tốt hơn chứ không có động cơ xấu.

Đáng chú ý, trong suốt quá trình xét xử, Vinh luôn tỏ ra lạnh lùng, điềm tĩnh, đối chất gay gắt khi được xét hỏi. Thậm chí, khi rời tòa, nhiều lúc cựu Trưởng phòng Khảo thí còn cười rất tươi, có những cử chỉ rất lạ khi giơ tay hướng về phía người thân.

Cựu thượng tá công an nói sẽ kêu oan tới đời con cháu

Tại phiên tòa, ngoài ông Vinh thì 2 bị cáo Khương Ngọc Chất và Đào Ngọc Thuật (giáo viên trường THPT Mường Bi, Tân Lạc) cũng liên tục kêu oan, cho rằng VKS chỉ dùng lời khai của Đỗ Mạnh Tuấn làm căn cứ buộc tội nên không có cơ sở.

Ông Chất khai trong kỳ thi THPT 2018 không câu kết, bàn bạc với Mạnh Tuấn và Vinh để thực hiện sai phạm. Ông Vinh cũng khai không có sự bàn bạc này.

Ông Chất đề nghị VKS công bố chứng cứ cho thấy ‘có các cuộc gọi và tin nhắn’ chứng minh hành vi phạm tội của mình. Nếu vẫn bị kết án, ông nói sẽ kêu oan đến tận đời con, cháu để chứng minh không phạm tội.

Ông Thuật cũng phản bác mọi cáo buộc và đề nghị VKS đưa ra các chứng cứ vật chất buộc tội, ngoài lời khai của Mạnh Tuấn.

Khẳng định mọi lời khai của mình là đúng, Mạnh Tuấn cho rằng với vị thế của vị phó trường huyện thì không đủ tầm để thao túng cả hội đồng thi với hàng nghìn người.

“Nếu được nhận trách nhiệm, bị cáo sẽ nhận, thế nhưng có những cái bị cáo không thể nhận được. Nếu như bị cáo đủ tầm, đủ tài để thao túng được cả hội đồng thi, ban chấm thi với hàng trăm con người, cả 2 ngành tham gia là công an và giáo dục thì bị cáo không phải là hiệu phó của một trường”, bị cáo Tuấn cho hay và nói chấp nhận thành ‘kẻ phản bội, vu khống’ dưới con mắt của một số người vì đã nói sự thật. Tuấn thấy đó là việc đáng làm, thể hiện mình đã ăn năn hối lỗi.

Trước lời kêu oan của ba bị cáo, VKS cho rằng đủ căn cứ kết tội và việc này không chỉ dựa vào lời khai của Mạnh Tuấn mà còn có các chứng cứ như lời khai người liên quan, các cuộc gọi điện thoại, tin nhắn thu thập từ nhà mạng.

Trong danh sách các thí sinh ông Vinh nhờ nâng điểm có con của Giám đốc Sở khoa học, Trưởng phòng cảnh sát giao thông Công an tỉnh, cháu bên vợ của Vinh… nên đây cũng là các chứng cứ buộc tội.

Hơn nữa, chùm chìa khoá phòng chứa bài thi trắc nghiệm ông Vinh đưa cho Mạnh Tuấn là chứng cứ vật chất buộc tội. Mạnh Tuấn không thể tự mình thực hiện hành vi phạm tội khi thiếu chìa khoá, điều kiện sinh mã phách, được bố trí chỗ ăn ngủ hợp lý… ‘Tất cả điều này chỉ người có thẩm quyền như ông Vinh mới có thể sắp xếp’, bản luận tội nêu.

Trong vụ án này duy nhất Mạnh Tuấn bị cáo buộc nhận 300 triệu đồng của Hồ Chúc, 500 triệu đồng của Khương Ngọc Chất, 250 triệu đồng của Đào Ngọc Thuật. Tuy nhiên Chất và Thuật không thừa nhận nên chỉ Tuấn và Hồ Chúc bị truy tố về tội Đưa hối lộ và Nhận hối lộ.

Về trường hợp của bà Lê Thị Hồng, HĐXX nói rằng đã hiểu khi nghe các bên trình bày song chưa đưa ra phán quyết.

Một người duy nhất bị truy tố 2 tội danh

Trước đó, từ ngày 11/5 đến 16/5, TAND tỉnh Hoà Bình đã xét xử 15 người trong vụ án sửa điểm thi về các tội Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ, Đưa hối lộ và Nhận hối lộ.

Theo cáo trạng của VKSND Tối cao, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, các bị can đã cấu kết, can thiệp nâng điểm bài thi cho 65 thí sinh (TS) gồm 64 em dự thi năm 2018 và 1 em dự thi năm 2017. 

Các thí sinh này đã sử dụng kết quả sai nói trên để xét tốt nghiệp THPT và dự tuyển vào các trường đại học. Trong đó có 45 thí sinh trúng tuyển nhưng bị buộc thôi học; 10 thí sinh khác đang theo học vì kết quả chấm thẩm định vẫn đủ điểm xét tuyển; 6 thí sinh trúng tuyển nhưng không nhập học; 1 thí sinh xét tuyển nhưng không trúng tuyển; 3 thí sinh không xét tuyển.

Bị cáo Đỗ Mạnh Tuấn là người duy nhất bị truy tố hai tội danh, bị VKS đề nghị mức án cao nhất, từ 10 đến 12 năm tù. Chủ mưu Nguyễn Quang Vinh bị đề nghị 7-8 năm tù, các bị cáo còn lại từ 18 tháng tù nhưng cho hưởng án treo đến 6 năm tù.

Vũ Tuấn (t/h)