Đôi ‘uyên ương’ ôm chặt nhau trong mộ cổ suốt 1500 năm và chuyện tình lay động triệu trái tim

Hai bộ xương của đôi vợ chồng ôm chặt nhau trong ngôi mộ cổ, cách đây khoảng 1500 năm, đã truyền đi thông điệp về tình yêu vĩnh cửu làm rung động hàng triệu con tim.

Các nhà khảo cổ học ở miền bắc Trung Quốc đã phát hiện ra một ngôi mộ chôn cất đồng thời hai bộ xương cổ đại trong tư thế ôm nhau, người này vòng tay qua eo người kia và đầu người phụ nữ áp lên vai người đàn ông. Hai bộ hài cốt được phát hiện vào mùa hè năm ngoái (6/2020) trong quá trình xây dựng tại thành phố Đại Đồng, tỉnh Thiểm Tây, Trung Quốc.

Trong khi những cảnh tượng tương tự đã được tìm thấy trên khắp thế giới, đây là lần đầu tiên hai bộ xương trong tư thế đặc biệt này được phát hiện ở Trung Quốc. Theo South China Morning Post , hài cốt có thể thuộc về một cặp nam nữ sống ở thời Bắc Ngụy (386 đến 534 CN) – tức là khoảng 1500 năm trước.

Theo Qian Wang, nhà cổ sinh học và giáo sư tại Đại học Nha khoa Texas A&M, việc một cặp vợ chồng được chôn cất chung một mộ không phải là hiếm ở Trung Quốc. Cặp đôi này được các nhà nghiên cứu tìm thấy khi đang khai quật hơn 600 ngôi mộ tại một nghĩa trang ở thành phố Đại Đồng, tỉnh Sơn Tây vào tháng 6/2020. 

Trong ngôi mộ đơn sơ, người đàn ông nằm phía bên trái, một cánh tay dang ra ôm lấy phần bụng của bộ xương nữ nằm bên cạnh. Bộ xương nữ nằm áp mặt vào vai bộ xương nam, tay trái đặt ngang eo chồng. Trên ngón tay đeo nhẫn của cô có một chiếc nhẫn bạc đơn giản. Vật chứng này cùng với tư thế 2 bộ xương ôm chặt lấy nhau trong ngôi mộ đã khiến các nhà khảo cổ tin rằng, họ là một cặp vợ chồng.

Trong nghĩa trang có ít nhất hai mộ chôn cất chung khác. Nhưng bộ xương cặp uyên ương gần như hoàn chỉnh ôm chặt nhau trong vòng tay là một “khám phá đáng chú ý” và tiết lộ cái nhìn hiếm hoi về văn hóa Trung Quốc trong khoảng thời gian này, ông Wang nói.

“Nó phản ánh suy nghĩ của loài người đối với cái chết và sự dũng cảm theo đuổi tình yêu cũng như niềm tin vào thế giới bên kia”, ông Wang chia sẻ.

Mặc dù các nhà nghiên cứu không thể nói chắc chắn được, cặp đôi này là ai hoặc họ chết như thế nào, nhưng hài cốt của họ được bảo quản “đặc biệt tốt”. Các nhà khảo cổ học đã tìm thấy ba hộp đựng đồ gốm bên cạnh nơi chôn cất và than và tro dưới chân người đàn ông. Chúng được đặt làm vật liệu chống ẩm dưới quan tài trong quá trình chôn cất. 

Cuộc khai quật một phần của ngôi mộ này đã tiết lộ nhiều điều về họ: Người đàn ông khoảng 30 tuổi, cao khoảng 1,61 m và có một vài vết thương, bao gồm gãy tay, cụt một phần ngón tay trên bàn tay phải. Ông Wang suy đoán rằng, người đàn ông có thể đã sống “một cuộc đời rất oanh liệt” và có lẽ là một chiến binh, hoặc một cái gì đó tương tự như vậy. 

Ngược lại, người phụ nữ này khá khỏe mạnh khi qua đời. Cô khoảng 35 tuổi, cao khoảng 1m57, và dường như có vấn đề nhỏ với một trong những chiếc răng khôn của mình.

“Họ trông khá giống những người bình thường”, ông Wang cho hay. 

Nhóm nghiên cứu đã có một vài ý tưởng về việc cặp đôi này. Không rõ ai đã chết trước. Tuy nhiên, theo suy đoán của các nhà nghiên cứu, không có khả năng họ là những người yêu nhau chết cùng một lúc vì bạo lực, bệnh tật hoặc đầu độc, vì vẫn chưa có bằng chứng nào về những điều này. 

Các nhà nghiên cứu cho biết có lẽ người chồng đã chết trước và người phụ nữ  đã chết sau người đàn ông, có thể là tuẫn táng để được yên nghỉ cùng chồng. Cũng có thể người phụ nữ chết trước và người chồng hy sinh; tuy nhiên, điều này ít xảy ra hơn vì người phụ nữ dường như có sức khỏe tốt hơn bạn đời của mình.

Ông Wang nghiêng về giả thuyết thứ nhất vì nó phù hợp với các giá trị của thời đó. Trong triều đại Bắc Ngụy, chuyện tình cảm nam nữ được ca tụng. Ông Wang lập luận, thái độ đối với “tình yêu tự do” có phần phóng khoáng hơn và xuất hiện nhiều câu chuyện tình yêu nổi tiếng có kết thúc bi thảm tương tự như “Romeo và Juliet”. 

Vị giáo sư cũng cho biết, khi nhận được những bức ảnh về 2 bộ xương ôm chặt nhau trong vòng tay, ông đã rất sốc. Bởi vì văn hóa Trung Quốc cổ đại chịu ảnh hưởng của tư tưởng nho giáo nên việc nam nữ, thậm chí vợ chồng công khai thể hiện tình cảm với nhau là điều không được công chúng ủng hộ, thậm chí là một điều cấm kỵ.

Tuy nhiên, bộ xương cặp vợ chồng thời Bắc Ngụy ôm chặt nhau này đã cho thấy điều ngoại lệ, cùng với việc cộng đồng đã hỗ trợ đặt cặp vợ chồng nằm ở tư thế ôm chặt nhau sau khi họ qua đời. Điều này cũng khiến các nhà khảo cổ học tin rằng, cặp vợ chồng chắc hẳn đã có một câu chuyện tình yêu vô cùng bền chặt, cảm động, đủ sức lay động trái tim của mọi người.

Cũng theo các nhà nghiên cứu, việc chôn cất cặp vợ chồng thời Bắc Ngụy này có thể bị ảnh hưởng bởi các phong tục từ phương Tây hoặc ‘xa hơn nữa’ do sự giao thoa văn hóa thông qua “Con đường Tơ lụa” đã ảnh hưởng trực tiếp đến những người bốc mộ.

Theo họ, khám phá về 2 bộ xương ôm chặt nhau phản ánh một sự thể hiện độc đáo về cảm xúc yêu thương của con người khi mai táng, mang đến một cái nhìn hiếm hoi về quan điểm của con người đối với tình yêu, cuộc sống, cái chết và thế giới bên kia ở miền bắc Trung Quốc trong “thời kỳ giao lưu văn hóa và sắc tộc mãnh liệt”.

Thiện Thành (t/h)