Bộ trưởng TN&MT: ‘Không có người nước ngoài nào sở hữu đất, ai cấp báo tôi xử lý ngay’

Mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) Trần Hồng Hà đã khẳng định rằng không có bất cứ người nước ngoài nào được cấp quyền sử dụng đất ở Việt Nam, đặc biệt ở những khu vực nhạy cảm. 

Trao đổi riêng với phóng viên bên lề kỳ họp Quốc hội chiều 27/5, Bộ trưởng Bộ TN&MT Trần Hồng Hà đã khẳng định lại rằng, đến tận thời điểm này vẫn ‘chưa nghe có người nước ngoài mua đất ở các vị trí nhạy cảm’.

“Tôi nói dựa trên số liệu! Đến bây giờ, tôi vẫn bảo lưu ý kiến: Tôi chưa thấy một cá nhân nước ngoài nào được cấp quyền sử dụng đất cả. Bởi Luật đất đai quy định rất rõ rồi. Cấp là sai phạm. Ai thấy cứ báo cho tôi, tôi sẽ xử lý người cấp ngay vì vi phạm pháp luật nghiêm trọng”, ông Hà cho hay.

Ngoài ra, ông Hà cũng cho biết thêm, đứng ở góc độ pháp luật, cá nhân người nước ngoài không được cấp quyền sử dụng đất đai. Bởi Luật đất đai 2003, 2013 đều quy định người nước ngoài không phải là đối tượng sử dụng đất nên không có việc chứng nhận quyền sử dụng đất cho người nước ngoài tại Việt Nam. Luật này chỉ quy định đối với các pháp nhân, các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài. 

Có sai phạm khi giao đất cho ‘yếu tố nước ngoài’ sở hữu và đã xử lý

Liên quan đến vấn đề người nước ngoài sở hữu những lô đất được xem là nhạy cảm như đất quốc phòng tại Đà Nẵng, ông Hà xác nhận có vấn đề này.

Theo ông Hà, từ năm 2019, ông đã yêu cầu Đà Nẵng rà soát kiểm tra trên toàn bộ TP, phát hiện có hiện tượng là một số khu liên quan đến an ninh quốc phòng có doanh nghiệp, cá nhân nước ngoài.

Cụ thể, kết quả kiểm tra cho thấy không có vi phạm khi giao đất cho cá nhân. Tất cả hình thức giao đất đều cho pháp nhân – doanh nghiệp. Việc giao đất đó cho 2 trường hợp, là doanh nghiệp liên doanh hoặc mua cổ phần và họ đầu tư trên lĩnh vực bất động sản, kinh doanh thương mại.

Quá trình thanh kiểm tra, bộ cũng phát hiện một số sai phạm như: Giao đất cho tổ chức nhưng đất đó là đất ở, không thể kinh doanh; hoặc khu vực được giao đất chưa được hỏi ý kiến Bộ Quốc phòng theo quy định…

Sau khi kiểm tra, Bộ TN&MT cùng với TP. Đà Nẵng đã làm việc với các bộ về kế hoạch – đầu tư, Xây dựng, Quốc phòng, Công an để có biện pháp xử lý.

Vi phạm là trách nhiệm của địa phương

Theo ông Hà, sau khi Luật đất đai 2013 ban hành, Bộ TN&MT đã tiến hành kiểm tra, rà soát rộng trong cả nước, đặc biệt là vị trí tiền tiêu, có vị trí chiến lược như hải đảo, biên giới. Chúng tôi đã phát hiện ra rất nhiều trường hợp chưa hỏi ý kiến Bộ Quốc phòng, điều này là do Luật đất đai 2003 chưa quy định.

Tuy nhiên, khi Luật đất đai năm 2013 được ban hành thì việc này được thực hiện nghiêm và những trường hợp giao đất không đúng đã thu lại hoặc chuyển sang cho doanh nghiệp Việt Nam.

Chúng ta có đủ các căn cứ pháp lý để xử lý vấn đề này. Nếu xảy ra vi phạm là trách nhiệm của các địa phương. Bộ TN&MT không cấp bất cứ giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nào cả.

Trường hợp cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì phải đáp ứng điều kiện, có ý kiến các cơ quan như Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao… Các tiêu chí điều kiện được quy định ở điều 58 của Luật đất đai 2013. 

Có trường hợp ‘núp bóng’ mua đất

Bộ trưởng Bộ TN&MT nhận định, dù luật chặt chẽ nhưng cũng không loại trừ có hiện tượng ‘núp bóng’ người nước ngoài sở hữu đất đai ở Việt Nam bằng hình thức lấy vợ, lấy chồng Việt Nam hoặc người nước ngoài nhờ người Việt Nam thành lập công ty, 100% vốn Việt Nam. Để chặn hiện tượng này, hiện Bộ TN&MT đang nghiên cứu để tiếp tục tham mưu hoàn thiện chính sách pháp luật đất đai. 

Ngoài ra, vẫn có một số điểm đáng lo ngại, cần thiết phải điều chỉnh một số quy định, đó là khi mối quan hệ với người nước ngoài nhưng lại được điều chỉnh bởi luật về bảo hộ đầu tư hay một số vấn đề khác.

Nhiều trường hợp khi tương tác với họ chúng ta không thể xử lý theo pháp luật Việt Nam. Nếu xảy ra tranh chấp, đưa ra tòa án quốc tế, mà chúng ta chưa chuẩn bị kỹ để ứng phó thì có thể tòa quốc tế lại tuyên đất của Việt Nam thành đất của nước khác.

Hiện nay Luật đất đai đang quy định rất chặt chẽ về chuyện không cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người nước ngoài, nhưng Luật nhà ở thì người nước ngoài (tất nhiên là có điều kiện) được mua nhà, mua căn hộ, nên cần tính toán kỹ vấn đề này…

Vũ Tuấn (t/h)