Con người không chỉ có 5 giác quan!

Bạn có bao giờ nghe thấy người ta nhắc đến giác quan thứ 6? Trên thực tế số 6 vẫn chưa đủ để thể hiện đầy đủ giác quan của con người. Vì các nhà khoa học đã chứng minh con người có từ 9 – 21 giác quan. Điều này cho thấy nhận định của Aristole về 5 giác quan của con người là sai lầm, nhưng đến nay nó vẫn tồn tại.

5 giác quan là không đủ cho con người! – Aristole đã sai lầm?

Nguyên tắc về năm giác quan của con người có nguồn gốc từ tác phẩm De Anima (Bàn về Linh hồn) của Aristotle, nhà triết học và bác học thời Hy Lạp cổ đại. Trong tác phẩm này, ông đã bàn về bản chất tự nhiên của các sinh vật sống. Ông ưu ái dành nguyên một chương để nói về thị giác, thính giác, xúc giác, khứu giác và vị giác.

Từ đó đến nay, có nhiều nghiên cứu khác về những giác quan của con người, nhưng chúng ta vẫn chưa có một định nghĩa cụ thể. Định nghĩa chúng ta vẫn thường biết về giác quan là “một phần của hệ thần kinh giúp chúng ta cảm nhận các kích thích của môi trường bên ngoài cơ thể“.

Việc “con người có năm giác quan” dường như đã được chuẩn hóa và coi là nền tảng kiến thức cho bất cứ ai muốn nghiên cứu sâu hơn về vấn đề này, mà chúng ta đã vô tình quên rằng đây thật ra cũng là một giả thuyết.

Hiện nay, nhiều công trình nghiên cứu khoa học đã cho thấy: Thực tế con người có khoảng từ 9 – 21 giác quan và con số này vẫn có thể còn tăng lên.

Các giác quan chưa được đặt tên

Rất nhiều nghiên cứu về các giác quan sau đó đã cho thấy rằng, nếu các nhà thần kinh học đi sâu hơn vào tìm hiểu các định nghĩa thật cụ thể về các giác quan, họ sẽ phát hiện thêm rất nhiều giác quan chưa được đặt tên. Dưới đây là một số ví dụ cho những “giác quan” thú vị chúng ta vẫn thường trải nghiệm hằng ngày:

– Equilibrioception (cảm giác về sự cân bằng):

Cảm quan này giúp bạn giữ thăng bằng khi trượt trên một bề mặt dốc hay đi bộ trên đường. Mặc dù tầm nhìn sự vật có ảnh hưởng rất nhiều đến cảm giác này nhưng có đúng là bạn vẫn cảm nhận được mỗi khi bước hụt xuống bậc thang kể cả khi đã bịt mắt vào không?

– Proprioception (sự cảm nhận bên trong cơ thể):

Hãy thử nhắm mắt lại rồi tự đặt bàn tay phải lên khuỷu tay trái. Ngay cả khi chẳng nhìn thấy gì bạn vẫn biết chúng ở đâu đúng không? Đây chính là một giác quan giúp bạn cảm nhận và biết mọi thứ nằm ở đâu trên cơ thể mình. Nếu không có nó, chắc chắn bạn sẽ liên tục phải ngó xuống chân để chắc chắn là nó vẫn còn ở đây.

– Thermoception (cảm quan nhiệt độ):

Đây là giác quan giúp bạn cảm nhận được độ nóng lạnh của không khí.

– Temporal perception (cảm quan thời gian):

Dù rất cảm tính nhưng việc chúng ta vẫn có thể áng chừng được những khoảng thời gian như 15 phút hay vài tiếng mà không cần nhìn đồng hồ cũng chính là nhờ giác quan này.

– Interoception (sự kết hợp các bộ phận, giác quan):

Khi kết hợp các giác quan lại với nhau chúng ta lại được một tổ hợp nhiều giác quan hơn nữa. Ví dụ như khi ăn, bạn sẽ dùng đồng thời cả mũi và miệng để cảm nhận đồ ăn. Nếu chẳng may bị ngạt mũi, bạn sẽ thấy mùi vị các món không còn ngon như lúc bình thường nữa.

– Nociception (cảm nhận nỗi đau):

 Khi bị thương trên cơ thể, con người sẽ cảm nhận được sự đau đớn. Cảm giác này sẽ mạnh mẽ hoặc vừa phải tùy vào mức độ thương tổn.

– Magnetoception (khả năng phát hiện từ trường):

Không giống chim, con người không có cảm giác mạnh mẽ về từ trường, nhưng chúng ta vẫn có một hướng xác định khi phát hiện ra từ trường của Trái đất.

– Familiarity (Cảm giác quen thuộc):

Cảm giác quen thuộc có thể xảy ra mà không có hồi ức, ví dụ như trường hợp Deja Vu.

Ngoài ra, đói, khát, ngứa, áp lực, căng cơ cũng là giác quan. Bên cạnh đó cảm giác về thời gian vẫn còn là vấn đề gây nhiều tranh cãi. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã phát hiện rằng con người có một cảm giác chính xác đáng kinh ngạc về thời gian, đặc biệt là ở những người trẻ.

Như vậy, qua nhiều nghiên cứu, các nhà khoa học đã cho thấy con người chắc chắn có nhiều giác quan hơn so với 5 giác quan mà Aristole đã nhận định trước đó hàng nghìn năm.

Hồng Liên (t/h)