Tàu du lịch trên vịnh Hạ Long: Thừa công suất, lo chất lượng

Theo tính toán, với 530 tàu, đội tàu du lịch hoạt động trên vịnh Hạ Long có khoảng 20.000 chỗ ngồi và khoảng 2.000 phòng ngủ đôi. Nếu hoạt động hết công suất, mỗi năm sẽ có khoảng 7,2 triệu khách tham quan vịnh và khoảng 1,4 triệu khách lưu trú qua đêm trên vịnh. Tuy nhiên, con số thực tế chỉ bằng một nửa công suất: 3 triệu khách tham quan và trên 600.000 khách lưu trú/năm.

“Những ngày đội tàu hoạt động hết công suất rất hãn hữu. Trừ dịp hè, có khi vài ngày tàu chúng tôi mới có một chuyến phục vụ khách” – một chủ tàu cho biết.

Việc cho phép tăng quá mức số lượng tàu trên vịnh giả sử có nằm trong kế hoạch phát triển đội tàu trong tương lai của các cơ quan tham mưu cho UBND tỉnh cũng là một sự hoạch định quá xa và dường như vẫn tính tới làm du lịch “lấy số lượng bù chất lượng”. Một điều lạ lùng là cuối năm 2011, UBND tỉnh Quảng Ninh có quyết định không đóng mới tàu du lịch thì đến nay, số lượng tăng thêm vài chục tàu.

Lý giải cho điều này, đại diện Sở GTVT Quảng Ninh cho rằng, do các chủ tàu tiếp tục thực hiện các giấy phép đóng tàu có trước thời điểm UBND tỉnh ra quyết định trên. Theo Sở GTVT Quảng Ninh, từ nay đến cuối năm sẽ có khoảng 5 con tàu mới nữa đưa vào hoạt động.

Bên cạnh đó, hàng loạt con tàu gỗ đã hết tuổi hoạt động, mà theo quy định, nếu muốn tiếp tục phải đóng mới nhưng phải bằng chất liệu thép hoặc composite. Tuy nhiên, đến nay cũng không rõ quá trình đóng mới thay thế ra sao, buộc lãnh đạo tỉnh Quảng Ninh, trong hội nghị bàn về quản lý hoạt động các tàu du lịch trên vịnh Hạ Long, ngày 21.7.2015, yêu cầu Thanh tra tỉnh Quảng Ninh chậm nhất ngày 31.8 tới báo cáo cụ thể công việc trên.

Vịnh quá tải, khách lo lắng

Các chuyên gia trong và ngoài nước nhìn nhận, di sản thiên nhiên thế giới, nhất là vùng lõi đang bị sức ép rất lớn từ đội tàu du lịch khổng lồ. Việc quá nhiều tàu hoạt động đang gây ô nhiễm nặng về môi trường, nhất là mặt nước vịnh do hầu hết các tàu đều chưa có hệ thống xử lý nước thải. Do đó, nhiều ý kiến cho rằng nên hạn chế số lượng tàu, hạn chế lượng khách tham quan vịnh như nhiều nước đang áp dụng cho các di sản, danh thắng nhằm phát triển bền vững.

Điều đáng lo ngại nhất là, dù đội tàu du lịch nằm dưới sự quản lý, kiểm soát của đủ các sở, ngành liên quan như giao thông, công an, Ban quản lý vịnh, du lịch…, nhưng vẫn xảy ra những tai nạn gây thương vong không đáng có. Đó là chuyện tàu đang chạy bỗng cháy, đang đậu bỗng chìm…, với những nguyên nhân lãng nhách kiểu như tàu này chạy cắt mặt tàu kia, đun nấu bếp gas trên tàu, nhân viên ngủ quên không khóa van thông sông…

“Một số tàu, qua kiểm tra, thấy toàn dùng dây điện chất lượng kém. Chỉ gần ga máy nhẹ một chút là có thể cháy dây” – một thành viên đoàn kiểm tra liên ngành tàu du lịch cho biết.

Để chấn chỉnh tình hình trên, ông Nguyễn Đức Long – Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh – yêu cầu, ngay trong năm nay Sở GTVT Quảng Ninh phải hoàn thiện việc quy hoạch tổng thể tàu hoạt động trên vịnh đến năm 2020 trên tinh thần rà soát, giảm số lượng tàu, hướng đến chuyển đổi, nâng công suất tàu hiện có.