Thê giới Búp Bê phong phú của người Nhật

08/08/12, 23:49 Cuộc sống

Thế giới búp bê Nhật Bản rất phong phú, từ búp bê truyền thống đến hiện đại. Búp bê mang hình dáng một đứa trẻ, tượng trưng cho vua chúa, chiến binh, anh hùng, nhân vật cổ tích, thượng đế, đôi khi cả ma quỷ, thậm chí cả hình những con người bình dị trong cuộc sống đời thường ở các thành phố Nhật Bản…

– Búp bê Gogatsu – búp bê dành cho bé trai, chúng được bày trí trên bàn thờ vào ngày Tết Bé trai (5 tháng 5 hàng năm) với ý nghĩa cầu chúc các bé mau lớn, khoẻ mạnh. Nam giới thể hiện cho sức mạnh nên búp bê của bé trai có hình dáng của lực sĩ hoặc chiến binh dũng mãnh.

– Búp bê Hina – búp bê đại diện cho các bé gái, là một loại búp bê đặc biệt rất xinh đẹp và là biểu tượng cho vua và hoàng hậu cùng những cận thần. Một bộ búp bê Hina gồm có ít nhất 15 con trong trang phục truyền thống. Vào ngày Hội búp bê hay Ngày lễ các bé gái Hina matsuri, ngày 3/3 hàng năm, các gia đình có bé gái ở Nhật vẫn giữ tập quán trang trí những con búp bê truyền thống Hina trong nhà.

– Búp Bê Musha – búp bê hình chiến binh thường được làm với cùng chất liệu với búp bê hina, nhưng cấu trúc phức tạp hơn bởi vì búp bê được đặt ngồi trên ghế, đứng hay đang cưỡi ngựa. Áo giáp, mũ đội đầu và vũ khí được làm bằng giấy quét sơn mài.

– Búp bê Gosho – là biểu tượng của những em bé mũm mĩm và đáng yêu ở dạng đơn giản. Tổ tiên của búp bê Kimekomi là búp bê Kamo (gỗ cây liễu), loại búp bé nhỏ được chạm trổ từ gỗ cây liễu và được trang trí với những mảnh trang phục nhỏ.

– Búp bê Okiagari-koboshi là một loại búp bê béo tròn được làm từ giấy bồi, có từ thế kỉ thứ 14. Nó là vật mang lại may mắn, là biểu tượng của sự kiên trì bền gắn và khả năng hồi phục.

– Búp bê Kimekomi được làm bắt đầu từ những mẩu gỗ được đẽo gọt, chạm trổ hoặc đối với những búp bê hiện đại thì là bọt chất dẻo. Búp bê Kimekomi là hình ảnh của những thiếu nữ Nhật thời xưa, dịu dàng, e ấp trong bộ kimono truyền thống và vẻ đẹp cổ điển với mái tóc đen huyền, khuôn mặt tròn, bầu bĩnh (theo người Nhật, khuôn mặt tròn là khuôn mặt phúc hậu).

– Búp bê Daruma – là búp bê hình chỏm cầu với thân đỏ và mặt trắng, mắt không có con ngươi. Chúng tượng trưng cho Bodhiharma, người Đông Ấn đã tìm ra Đạo Thiền khoảng 1500 năm về trước và theo truyền thuyết, thân thể những người này trở nên khô héo sau một quá trình ngồi thiền dài đằng đẵng.

Búp bê Daruma được cho rằng đem lại may mắn, giàu sang và thỏa mãn các thành tựu. Thường thì búp bê daruma không có mắt. Một mắt thì nhắm lại như thể đang nguyện ước, một mắt mở ra khi lời nguyện ước trở thành hiện thực. Những lời nguyện ước ấy có thể kéo dài từ năm này sang năm khác nhưng người Nhật thường thực hiện nó vào ngày đầu năm mới.

– Búp bê Teru teru bozu – là một loại búp bê làm bằng giấy hoặc vải trắng. Nó được xem như một loại bùa có khả năng mang lại thời tiết tốt và làm cho trời mưa tạnh. Trẻ em Nhật Bản thường treo nó lên để cầu nguyện thời tiết tốt cho hôm sau. Ngày nay, trẻ em Nhật Bản làm Teru bouzu bằng khăn giấy hoặc vải bông và treo chúng lên của sổ để cầu một ngày nắng tốt, thường là trước buổi cắm trại. Nếu treo ngược xuống (đầu hướng xuống đất) thì nó có nghĩa là cầu mưa.

– Búp bê Washi – Đây là một loại búp bê của Nhật, làm bằng giấy Washi, một loại giấy truyền thống, có rất nhiều màu sắc rực rỡ.

– Búp bê Kokeshi – Kokeshi là loại búp bê được làm từ gỗ, tuy nhiên chúng không có tay, và cả chân. Kokeshi đặc trưng bao gồm phần thân đơn giản và phần đầu to hơn thường là hình trụ hoặc hình cầu. Khuôn mặt sẽ được trang điểm bởi một vài nét vẽ mỏng. Phần thân được phủ một lớp họa tiết hoa văn đỏ đen, đôi khi là vàng, cuối cùng phủ một lớp sáp bên ngoài.

– Búp bê Hakata là búp bê đất sét, được làm tại quận Fukuoka thuộc vùng Kyushu. Chúng được nhào nặn một cách chi tiết và sơn vẽ rất đẹp.

– Rối Bunraku – là một loại búp bê dùng trong các nhà hát, đã từng có thời kì cạnh tranh và truyền cảm hứng cho nhạc kịch Kabuki, và còn tồn tại tới ngày nay.