Antikythera: Chiếc máy tính đầu tiên trong lịch sử được tạo ra hơn 2000 năm trước

Antikythera được xem là “chiếc máy tính” đầu tiên trong lịch sử. Các nhà nghiên cứu hiện nay vẫn chưa thể tìm ra nguồn gốc của chiếc máy này, ai đã tạo ra nó, khi nào và ở đâu hay nó được sử dụng chính xác vào mục đích gì.

Thiết bị này được phát hiện vào năm 1900 trong một chiếc tàu đắm và được xem là chiếc “máy tính” đầu tiên được tạo ra bởi con người. Sau gần một thế kỉ, chiếc máy Antikythera hiện vẫn là một bí ẩn với các nhà nghiên cứu. Mãi đến năm 2006 các nhà khoa học của Anh và Mỹ mới cố gắng thử tạo ra một phiên bản khác của nó bao gồm bên trong 30 chiếc bánh răng được phối hợp để vận hành.

Chiếc máy này được cho là do những người Hy Lạp cổ đại tạo râ vào khoảng giữa những năm 200 – 100 TCN. Tất cả các phần còn lại của chiếc máy hiện được lưu giữ tại bảo tàng Khảo cổ học Quốc gia, tại Athens.

Các nhà nghiên cứu đang tiếp tục nghiên cứu cơ chế hoạt động của nó và tin rằng có thể vẫn còn một số chức năng ẩn giấu bên trong.

Trong bài viết này, chúng tôi sẽ mang lại cho bạn 10 sự thật bất ngờ về chiếc máy tính đầu tiên được tạo ra bởi con người từ hàng ngàn năm trước.

Thiết bị này được một ngư dân phát hiện trong phần còn lại của một con tàu đắm gần hòn đảo Antikythera. Mặc dù nó được cho là có nguồn gốc từ những người Hy lạp cổ, tuy nhiên vẫn có một số tin rằng đây là một tài sản quý giá thuộc về Julius Caesar, một lãnh tụ về quân sự và chính trị thuộc La mã cổ đại. Và con tàu đắm được cho là tồn tại từ thế kỉ thứ 1 TCN.

Điều không may đã xảy ra với các thợ lặn, những người đã cố gắng chụp vớt chiếc máy này là một người chết và 2 người bị liệt. Mãi đến thế đầu thế kỉ 20, người ta mới tìm ra nguyên nhân được cho là những người này bị ngộ độc nitơ và tăng áp suất do lặn quá sâu dưới đáy biển. Phần còn lại của chiếc tàu chở cổ vật này hiện vẫn nằm ở độ sâu 47m dưới đáy biển.

Trước khi phát minh ra máy tính kĩ thuật số ngày nay, con người đã tạo ra những chiếc máy tính analog và những chiếc máy đo khoảng cách để tính toán sự hoạt động của thuỷ triều. Tuy nhiên Antikythera vẫn được xem là chiếc máy tính analog đầu tiên trong lịch sử.

Nguồn gốc của chiếc máy này vẫn chưa được xác định một cách chính xác, tuy nhiên một số chuyên gia tin rằng nó đã được tạo ra bởi một trong những người Pergamon ở thành phố Korinthos, Hy lạp cổ. Vì con tàu được cho là đến từ phía hòn đảo Rhodes cùng hướng với thành phố Korinthos, và nơi đây vẫn được xem là một trung tâm quan trọng về thiên văn học và cơ khí thời cổ đại.

Theo các học giả, ít nhất có 3 người La Mã quan trọng có liên quan đến chiếc máy này. Theo giáo sư Xenophon Moussas của Đại học Athens, ông cho rằng chiếc tàu đắm là chiếc tàu chở chiến lợi phẩm thu được từ quân đội của Sila sau khi đánh bại Athens và năm 87 TCN. Cũng có giả thuyết cho rằng, chiếc máy này được dành cho các cuộc diễu hành của Julius Caesar sau những trận đánh lớn.

Người cuối cùng có thể liên quan đến chiếc máy này là nhà khoa học nổi tiếng Ác-si-mét, triết gia La Mã cổ Marco Tulio Cicero đã từng nói về một “quả cầu của Ác-si-mét”, một thiết bị dùng để dự đoán vị trí của các hành tinh, Mặt Trời, và Mặt Trăng.

Điều bí ẩn nhất của chiếc máy Antikythera là cơ chế của nó. Bên trong chiếc máy này có 30 chiếc bánh răng có kích thước khác nhau được đặt khéo léo trong một khung gỗ, người ta tin rằng chức năng của nó là dự đoán vị trí các vì sao, các hành tinh, cũng như thời điểm nguyệt và nhật thực.

Ngoài ra nó còn có thể dùng để xác định các ngày lễ hội cổ ở Hy Lạp cũng như các sự kiện quan trọng như Thế vận hội Olympic, các lễ hội Pythian, Rhodes và Isthmian…

Antikythera được xem là thiết bị rất tiên tiến và hiện đại về công nghệ mà cho đến tận những năm sau 1500 vẫn không có một thiết bị cơ khí nào vượt trội hơn nó. Mãi bắt đầu từ thế kỷ XIV, các thiết bị tìm hiểu về thiên văn có các bánh răng đầu tiên mới được tạo ra.

Các chuyên gia tin rằng thiết bị này hoạt động vô cùng chính xác, và có thể dự đoán vị trí của các hành tinh như sao Thủy, sao Kim, sao Hỏa, sao Mộc và sao Thổ chính xác đến mức chỉ có một sai sót nhỏ sau 500 năm.

Nguồn gốc chính xác của thiết bị vẫn là một bí ẩn, tuy nhiên các chuyên gia ngày càng tìm thấy nhiều bằng chứng chỉ ra rằng Rhodes là nơi xuất xứ của của chiếc máy Antikythera này.

Cụ thể, nhiều bằng chứng cho thấy con tàu đắm đến từ hòn đảo Rhodes, đó cũng là một cảng quan trọng vào thởi điểm đó. Phân tích các chữ khắc trên thiết bị cho phép các nhà nghiên xác định được một số tọa độ trùng với với vị trí của hòn đảo này.

Nhiều bằng chứng khác cũng ủng hộ cho giả thuyết này, theo đó thời gian thiết bị được sản xuất trùng với thời kì của nhà toán học nổi tiếng Hipparchus cũng là người thuộc hòn đảo Rhodes.

Ngoài ra còn có rất nhiều người tin rằng nhà khoa học lớn của Hy Lạp, Hipparchus có thể đã phát minh ra thiết bị này. Các học giả ngày nay tin rằng hệ thống sử dụng để dự đoán sự chuyển động của Mặt Trăng được dựa trên lý thuyết của Hipparchus.

Phấn Nguyễn (Theo Ancient Code)