Tùy tiện sẽ ngồi tù

Những năm qua, ngoài mặt tích cực, mặt trái của internet, nhất là mạng xã hội mà phổ biến là Facebook, đã bộc lộ rất nhiều sự bất cập. Với sức mạnh lan truyền, chia sẻ thông tin rộng khắp, nhiều cá nhân lợi dụng tiện ích này để xâm phạm đời tư, xúc phạm danh dự, nhân phẩm người khác hoặc đưa ra những lời bình, những câu nói thô tục, thiếu chuẩn mực.

Phạt tiền rất nặng

Hành vi vi phạm pháp luật khi đưa thông tin lên mạng xã hội có nhiều cấp độ: nhẹ thì bị chế tài dân sự như kiện ra tòa đòi bồi thường thiệt hại; nặng hơn một chút thì bị xử phạt hành chính với mức phạt lên đến vài chục triệu đồng và nặng nhất là bị xử lý hình sự.

Việc tùy tiện đưa hình ảnh của người khác lên mạng mà không xin phép, không được sự đồng ý của cá nhân sẽ bị coi là hành vi vi phạm pháp luật. Khoản 2, điều 31, Bộ Luật Dân sự quy định: “Việc sử dụng hình ảnh của cá nhân phải được người đó đồng ý; trong trường hợp người đó đã chết, mất năng lực hành vi dân sự, chưa đủ 15 tuổi thì phải được cha, mẹ, vợ, chồng, con đã thành niên hoặc người đại diện của người đó đồng ý, trừ trường hợp vì lợi ích của nhà nước, lợi ích công cộng hoặc pháp luật có quy định khác”. Còn tại khoản 3 của điều luật này, nghiêm cấm việc sử dụng hình ảnh của người khác mà xâm phạm danh dự, nhân phẩm, uy tín của người có hình ảnh.

Chặt chẽ hơn, điều 12 Luật Công nghệ thông tin năm 2006 quy định: Những hành vi bị nghiêm cấm bao gồm các hành vi xâm phạm uy tín, danh dự, nhân phẩm của cá nhân, tổ chức; kích động bạo lực, dâm ô, đồi trụy… Pháp luật hiện hành quy định phạt tiền từ 10-20 triệu đồng đối với các hành vi: Cung cấp, trao đổi, truyền đưa hoặc lưu trữ, sử dụng thông tin số nhằm đe dọa, quấy rối, xuyên tạc, vu khống, xúc phạm uy tín của tổ chức, danh dự, nhân phẩm, uy tín của người khác.

Nguyễn Đình Lộc (phải)- người tung clip ân ái lên mạng khiến một nữ sinh tự tửẢnh: Facebook

Có thể bị tù đến 7 năm

Cư dân mạng cần phải ý thức được giới hạn của việc đưa thông tin cá nhân, hình ảnh của người khác lên internet như thế nào là vừa phải, đúng mực, đúng liều lượng. Bởi lẽ, nếu không ý thức được việc làm của mình, cư dân mạng rất dễ tự “trói mình”. Ranh giới giữa những lời nói vô hại, nói theo “bầy đàn” và hành vi vi phạm pháp luật hết sức mong manh.

Bộ Luật Hình sự có đầy đủ quy định để xử lý nghiêm khắc những hành vi tùy tiện của cư dân mạng. Cụ thể như tội: “Làm nhục người khác” (điều 121), “Vu khống” (điều 122), “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet” (điều 226), “Lợi dụng các quyền tự do dân chủ xâm phạm lợi ích của nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân” (điều 258)…

Theo đó, một người bị xem là có hành vi phạm tội “Vu khống” là hành vi bịa đặt, loan truyền những điều biết rõ là bịa đặt nhằm xúc phạm danh dự hoặc gây thiệt hại đến quyền, lợi ích hợp pháp của người khác hoặc bịa đặt người khác phạm tội và tố cáo họ trước cơ quan có thẩm quyền. Phạm tội thuộc khoản 1 bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm; thuộc khoản 2 bị phạt tù từ 1 năm đến 7 năm….

Trường hợp đưa những thông tin trên mạng nhằm xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm, danh dự của người khác nếu gây hậu quả nghiêm trọng thì có dấu hiệu cấu thành tội “Làm nhục người khác”. Phạm tội thuộc khoản 1 thì bị phạt cảnh cáo, cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm; thuộc khoản 2 bị phạt tù từ 1 đến 3 năm.

Đối với tội “Đưa hoặc sử dụng trái phép thông tin mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet” là hành vi: Đưa lên mạng máy tính, mạng viễn thông, mạng internet những thông tin trái với quy định của pháp luật, nếu không thuộc một trong các trường hợp quy định tại điều 88 và điều 253 của bộ luật này có thể bị phạt tù từ 6 tháng đến 7 năm.

Hậu quả nhãn tiền

Vừa qua, một số thành viên của “Thánh cô cô bóc” đã bị Bộ Công an bắt và khởi tố vì tung lên Facebook hình ảnh, thông tin bôi nhọ nhiều người trong giới văn nghệ sĩ. Nếu bị xác định là có tội, những người này sẽ đối diện với mức án đến 7 năm tù. Các cư dân mạng nên hết sức cẩn trọng trong việc phát ngôn, đưa thông tin, hình ảnh lên mạng internet. Dù không gian của mạng là ảo nhưng nếu không cẩn trọng thì hoàn toàn có khả năng phải đi tù thật.

Luật sư Nguyễn Văn Đức