Thượng viện Mỹ đề xuất dự luật mới nhằm giảm sự phụ thuộc đất hiếm vào Trung Quốc

Thượng nghị sĩ Ted Cruz hôm 12/5 đã đưa ra một dự luật nhằm chấm dứt sự phụ thuộc của Mỹ vào đất hiếm và các khoáng chất quan trọng của Trung Quốc. Đây vốn là những khoáng chất chủ chốt để sản xuất các sản phẩm công nghệ cao như xe điện, điện thoại thông minh và hệ thống tên lửa, theo The Epoch Times.

Dự luật của Thượng nghị sĩ Cruz, được đặt tên là Đạo luật đất hiếm năm 2020 (Đạo luật ORE), sẽ cung cấp các ưu đãi thuế cho các công ty Hoa Kỳ khai thác đất hiếm trong nước; yêu cầu Lầu Năm Góc tìm nguồn đất hiếm và các nguyên tố quan trọng tại Hoa Kỳ; đồng thời thiết lập các khoản tài trợ cho các chương trình thí điểm để phát triển các nguyên liệu này tại Hoa Kỳ.

Thượng nghị sĩ Cruz cho biết: “Chúng tôi là một quốc gia sản xuất các công nghệ quốc phòng và quân đội của chúng tôi phụ thuộc rất nhiều vào khả năng tiếp cận các nguyên tố đất hiếm cùng các khoáng chất quan trọng được khai thác, tinh chế và sản xuất gần như độc quyền ở Trung Quốc”.

Ông nhấn mạnh: “Trung Quốc đã từng đe dọa cắt nguồn cung thuốc đối với Mỹ, họ cũng có thể làm vậy với đất hiếm và đe dọa đáng kể đến an ninh quốc gia Mỹ. Dự luật Ore sẽ giúp thiết lập chuỗi cung ứng nguyên tố đất hiếm và khoáng sản quan trọng tại Mỹ, đảm bảo rằng Trung Quốc không bao giờ có cơ hội đó”.

Dự luật nằm trong nỗ lực của Mỹ nhằm đẩy mạnh dịch chuyển chuỗi cung ứng ra khỏi Trung Quốc, nhất là các ngành công nghiệp quan trọng đối với quốc phòng.

Trung Quốc là nhà sản xuất kim loại đất hiếm lớn nhất thế giới, trong đó sản xuất 15 nguyên tố có số nguyên tử từ 57 đến 71 trên bảng tuần hoàn, chiếm hơn 70% sản lượng hàng năm trên toàn cầu. Năm 2018, sản lượng đất hiếm của Trung Quốc chiếm 70,6%, tiếp theo là Úc và Hoa Kỳ lần lượt là 11,8 và 8,8%.

Hầu hết các kim loại đất hiếm này, cũng như các nguyên tố khác như liti, coban và mangan, tạo thành 35 khoáng chất được Bộ Nội vụ Hoa Kỳ xác định vào tháng 5/2018 là rất quan trọng đối với an ninh và kinh tế quốc gia.

Năm 2017, Hoa Kỳ đã nhập khẩu khoảng 150 triệu đô la kim loại đất hiếm từ Trung Quốc, chiếm khoảng 78% tổng lượng nhập khẩu đất hiếm của nước này.

Một phần nguyên nhân Trung Quốc thống trị thị trường đất hiếm là do lao động giá rẻ và quy định môi trường lỏng lẻo, vì việc khai thác đất hiếm từ quặng thường tạo ra các hóa chất độc hại có thể dẫn đến ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Một lý do khác là Bắc Kinh đã hỗ trợ tài chính cho các công ty Trung Quốc trong ngành công nghiệp khoáng sản ít nhất là kể từ năm 2005.

Trước đây, Mỹ từng là nước sản xuất chính của các nguyên tố đất hiếm, cho đến khi Trung Quốc trở thành nhà sản xuất chi phí thấp vào giữa những năm 1980, theo CRS. Ông Cruz và các thành viên Quốc hội khác lập luận rằng khoản tài trợ của chính phủ Trung Quốc đã giúp ngành công nghiệp này phát triển mạnh mẽ và nhanh chóng vượt mặt Mỹ.

Thùy Linh (t/h)