Thảm họa cho thế giới? Cao nguyên Thanh Tạng xuất hiện 28 loại “virus cổ đại” chưa từng thấy

Trong khi đại dịch Vũ Hán đang hoành hành và thế giới đang đối mặt với nhiều thảm họa, nhiều loại virus chết người khác đang xuất hiện. Mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện ra 28 loại virus mới đã xuất hiện trên cao nguyên Thanh –  Tạng, và các vi khuẩn và virus đã bị đóng băng trong hàng chục ngàn, thậm chí hàng trăm ngàn năm cũng có thể được giải phóng do sự nóng lên toàn cầu.

Theo một bài báo được xuất bản trên trang web bioRxiv bởi các nhà khoa học tại Đại học bang Ohio Hoa Kỳ, cùng với sự nóng lên của toàn cầu, các vi khuẩn và virus bị đóng băng dưới lớp băng vĩnh cửu, không hoạt động trong hàng thế kỷ đang dần phục hồi.

Nghiên cứu cho thấy bằng chứng về sự tồn tại của virus cổ đại đã được tìm thấy trong các mẫu lõi băng từ cao nguyên Thanh – Tạng, trong đó 28 loài trong số đó là virus mới. Sự nóng lên toàn cầu đã khiến các sông băng trên khắp thế giới thu nhỏ lại và có thể giải phóng các vi khuẩn và virus đã bị đóng băng trong hàng chục nghìn đến hàng trăm nghìn năm.

Về vấn đề này, nhiều người lo lắng thở dài: “Tin xấu liên tiếp ập đến, trái đất ngày càng trở nên nguy hiểm”.

28 loại virus cổ đại mà con người chưa từng thấy

Theo một báo cáo mới đây của Viện chính sách Liễu Khố, các tuyên bố về 28 loại virus mới được bắt nguồn từ tháng 9/2015, các nhà khoa học từ 5 quốc gia Trung Quốc, Hoa Kỳ, Nga, Ý và Peru đã tập trung trên dòng sông băng Guliya ở núi Côn Lôn. Đây là một hoạt động được thực hiện bởi Viện nghiên cứu cao nguyên Thanh – Tạng thuộc Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc và Đại học Ohio ở Hoa Kỳ. Mục đích của hoạt động này là để nghiên cứu các đặc trưng môi trường cổ đại khác nhau thông qua việc khoan sâu vào lõi băng.

Dưới sự khử trùng nghiêm ngặt, nhóm nghiên cứu đã phân lập được tương đối phong phú các loại vi sinh vật, bao gồm 18 vi khuẩn và 33 loại virus từ lõi băng có tuổi thọ 520 đến 15.000 năm trước. Trong số đó, có đến 28 loại virus mà loài người chưa từng biết đến.

Vào tháng 1, họ đã đăng một bài báo trên trang bioRxiv nói rằng chỉ với vài từ ngữ như “virus cổ đại chưa từng được biết đến”, đã khiến nhiều người cảm thấy rằng điều gì đó “khủng khiếp” có thể xảy ra. Trên thực tế, kết quả này không đáng ngạc nhiên.

Các nghiên cứu trước đây đã chỉ ra rằng số lượng vi sinh vật trong mẫu lõi băng hà là khoảng 100-10000 tế bào mỗi ml, trong khi ở biển sâu, số lượng vi sinh vật trên mỗi ml là 10.000-1.000.000, nhiều hơn so với băng hà. Nếu là virus nhỏ hơn, số lượng này thậm chí còn cao hơn.

Năm 1999, các nhà khoa học Mỹ đã phát hiện hình ảnh “virus khảm cà chua” trong một mẫu lõi băng ngầm sâu gần 2 km ở Greenland. Bộ gen của nó đã bị chôn vùi 140.000 năm trong lõi băng.

Vào tháng 3/2014, các nhà khoa học đã phát hiện ra một loại virus khổng lồ dài 1,5 micron trong vùng đất đóng băng Siberia. Niên đại tồn tại của nó là hơn 30.000 năm trước và các nhà khoa học đặt tên cho nó là “Pithovirus sibericum”.

Năm 2004, một nhóm khảo cổ gồm các nhà khoa học Pháp và Nga khai quật được một số “xác ướp” đông lạnh đã chết hơn 300 năm trước trong vùng băng vĩnh cửu ở phía Đông Bắc Siberia. Các “xác ướp” đó được phát hiện vẫn mang virus đậu mùa.

Các nhà khoa học đã bày tỏ mối lo ngại về virus đậu mùa trong đất đóng băng, bởi vì những virus này có thể ở trong tình trạng “chết giả”.

Ngoài virus đậu mùa, năm 1918, cúm Tây Ban Nha đã gây ra tổng cộng 20 – 50 triệu ca tử vong, có dữ liệu cho thấy số ca tử vong có thể lên tới 100 triệu, trong khi dân số thế giới lúc đó chưa đến 2 tỷ người.

Các nhà khoa học tìm thấy bộ hài cốt mang theo virus cúm 1918 từ vùng đất đóng băng vĩnh cửu tại Alaska, thu được toàn bộ trình tự  gen của virus cúm từ mẫu di thể và phát hiện ra rằng virus này mạnh hơn virus cúm hiện tại.

Về vấn đề này, một lập luận cho rằng mầm bệnh trong băng vĩnh cửu có thể gây ra những nguy hiểm không thể lường trước được. Vì vậy, trong bối cảnh nóng lên toàn cầu, các quốc gia ở Bắc Bán cầu sẽ trở nên dễ mắc các bệnh thường chỉ xảy ra ở các quốc gia tại Nam Bán cầu như sốt rét, dịch tả và sốt xuất huyết, vì những mầm bệnh này sẽ phát triển mạnh dưới nhiệt độ cao.

Một quan điểm khác cho rằng không nên coi thường nguy cơ đến từ mầm bệnh trong băng vĩnh cửu. Chúng có thể là vi khuẩn có thể điều trị được bằng kháng sinh, hoặc là những vi khuẩn và virus có sẵn khả năng kháng được kháng sinh. Nếu hệ thống miễn dịch của con người chưa được chuẩn bị để chống lại mầm bệnh này, có thể sẽ nguy hiểm.

Nhìn chung, vấn đề này vẫn đang trong những bước đầu nghiên cứu. Trước khi làm rõ độc tính của virus, cần xem xét cẩn thận nguy cơ của các loại virus chưa từng được biết đến này.

Lương Phong (Theo cn.ntdtv)