Techcombank đang lãi lớn nhưng HSBC lại rút sạch vốn, nguyên nhân do đâu?

15/07/17, 09:00 Kinh tế

Techcombank đang phát triển mạnh mẽ, mỗi năm thu về hàng nghìn tỷ đồng lãi ròng, nhưng cổ đông lớn nhất là HSBC lại gây bất ngờ khi thoái sạch vốn, buộc ngân hàng này phải hoãn lại kế hoạch tăng vốn lên 14.000 tỷ đồng.

HSBC đã hoãn lại kế hoạch tăng vốn lên 14.000 tỷ đồng và thoái sạch vốn khiến không ít người bất ngờ.

Là một trong ba ngân hàng nước ngoài thoái vốn, thu hẹp phạm vi hoạt động tại Việt Nam trong nửa đầu năm 2017, thương vụ đầu tư của Ngân hàng Hồng Kông Thượng Hải (HSBC) vào Ngân hàng Kỹ thương (Techcombank) đã không rơi vào trường hợp may mắn như những nhà đầu tư khác.

Việc HSBC muốn thoái sạch vốn khỏi Techcombank là một kết cục không quá ngạc nhiên đối với giới đầu tư, mặc dù Techcombank đang nằm trong nhóm ngân hàng thương mại hàng đầu, mỗi năm thu về hàng nghìn tỷ đồng lợi nhuận.

1. Khoản đầu tư 10 năm không sinh lời

HSBC là cổ đông lớn nhất, nắm giữ 19,41% cổ phần tại Techcombank.

Việc HSBC muốn thoái sạch vốn khỏi Techcombank khiến không ít người bất ngờ. Ngân hàng này đang trên đà phát triển rất nhanh, chất lượng tài sản cũng được cải thiện đáng kể những năm gần đây. Thậm chí, mỗi năm ngân hàng còn thu về hàng nghìn tỷ đồng lợi nhuận và đang nằm trong nhóm ngân hàng thương mại dẫn đầu.

HSBC đầu tư vào Techcombank từ năm 2005 với việc mua lại 10% vốn cổ phần. Thời điểm đó, tổng tài sản của Techcombank chỉ đạt 10.666 tỷ, vốn điều lệ 617 tỷ và lợi nhuận trước thuế đạt 286 tỷ đồng.

Sau khi nâng tỷ lệ sở hữu 15% vốn tại Techcombank vào giữa năm 2007, đến tháng 9/2008, một lần nữa HSBC chi tới 1.272 tỷ đồng (xấp xỉ 77 triệu USD) để nâng tỷ lệ sở hữu lên 20%.

Trong giai đoạn này, HSBC đã cử nhiều quản lý cao cấp sang Techcombank để hỗ trợ chuyển giao kiến thức chuyên môn về quy trình hoạt động. Những quản lý này cũng tham gia sâu vào hoạt động hàng ngày của Techcombank.

Tuy nhiên, kể từ năm 2012, vai trò của HSBC tại Techcombank giảm dần. Theo nhận định của CTCK HSC, nguyên nhân có thể do vì cùng là các ngân hàng hoạt động tại thị trường Việt Nam, việc HSBC cử người giúp Techcombank vô tình đã gia tăng áp lực cạnh tranh lên chính mình.

Theo thông tin từ CTCK HSC, HSBC đầu tư vào Techcombank với mức giá ban đầu là 60.891 đồng/cổ phiếu (thể hiện thông cáo báo chí của HSBC) vào năm 2005.

Sau đó, giá cổ phiếu Techcombank giảm xuống còn khoảng 26.000 đồng/cổ phiếu, và cổ đông chỉ được một số lần chia lợi nhuận bằng cổ phiếu thưởng và cổ phiếu trả cổ tức (năm 2008-2010).

Từ năm 2010 trở đi, Techcombank lựa chọn chiến lược không chia cổ tức bằng cổ phiếu cũng như cổ tức tiền mặt, để tăng cường quy mô vốn chủ sở hữu. Đối với HSBC, khoản đầu tư khổng lồ của nhà băng ngoại này gần như không sinh lời.

Năm 2017, Techcombank lập kế hoạch tăng vốn điều lệ từ 8.878 tỷ đồng lên tới 13.878 tỷ đồng thông qua chào bán cổ phần cho cổ đông hiện hữu theo tỷ lệ sở hữu cổ phần của họ. Điều này đồng nghĩa với việc nếu muốn giữ nguyên tỷ lệ sở hữu gần 20% tại Techcombank, HSBC sẽ phải rót thêm một khoản tiền rất lớn vào đây. Khác với sự do dự vào năm 2014, HSBC đã ra quyết định thoái vốn hoàn toàn khỏi Techcombank và đóng lại thương vụ này.

2. HSBC đột ngột yêu cầu rút vốn, Techcombank buộc phải hoãn lại kế hoạch tăng vốn lên 14.000 tỷ đồng.

Tình hình hoạt động và kết quả kinh doanh của Techcombank đang tăng trưởng mạnh, nhưng cổ đông lớn nhất HSBC lại muốn bán sạch vốn tại đây.

Việc HSBC rút vốn đồng nghĩa với việc Techcombank phải thu xếp ít nhất 5.170 tỷ đồng để mua lại cổ phiếu từ HSBC hoặc tìm một nhà đầu tư chiến lược trả thay số tiền đó. Cũng khá trùng hợp là số tiền này tương đương với khoản vốn dự định sẽ tăng lên của Techcombank trong kế hoạch ban đầu.

Ngân hàng Techcombank thông báo về việc đang xin ý kiến cổ đông thông qua đề xuất mua lại toàn bộ 172,32 triệu cổ phiếu (tương đương 19,41% cổ phần) do HSBC nắm giữ. Như vậy tổng số cổ phần Techcombank dự kiến mua lại từ các cổ đông, trong đó có HSBC, là 221,95 triệu cổ phiếu, tương đương 25% cổ phiếu đang lưu hành, và ngân hàng dự kiến sẽ giữ lại để làm cổ phiếu quỹ.

Tuy nhiên, kết quả kinh doanh rất khả quan của Techcombank trong thời gian gần đây cũng cho thấy ngân hàng này hoàn toàn có thể thu xếp tài chính để trả cho cổ đông chiến lược HSBC. Có điều Techcombank phải mất thêm một nhịp nữa là bán xong cổ phiếu quỹ đã mua từ HSBC rồi mới được phát hành mới. Và lúc đó liệu Techcombank còn giữ chiến lược cũ với các cổ đông chiến lược, điều này vẫn cần thời gian trả lời.

TinhHoa tổng hợp