Sự thật đằng sau việc Trung Quốc bất ngờ thừa nhận yêu cầu hủy mẫu virus Vũ Hán

Một chuyên viên y tế cấp cao của Trung Quốc bất ngờ thừa nhận việc hủy mẫu virus Vũ Hán, tiếp sau đó 1 ngày, một chuyên viên cấp cao khác tiết lộ quan chức địa phương đã che giấu dịch bệnh. Liệu Trung Quốc đang có những toan tính gì sau những “lời thú tội” này.

Chuyên viên y tế cấp cao thừa nhận hủy mẫu virus

Theo SCMP, phát biểu tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh hôm 15/5, Lưu Đăng Phong – Chuyên viên giám sát của Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc, lần đầu tiên thừa nhận rằng Trung Quốc từng yêu cầu hủy mẫu virus Vũ Hán trong giai đoạn mới bùng phát dịch. Tuy nhiên, ông Lưu biện bạch rằng tiêu hủy mẫu virus Vũ Hán là vì sự an toàn sinh học của phòng thí nghiệm.

Theo ông Lưu, khi căn bệnh lạ có triệu chứng giống viêm phổi được ghi nhận lần đầu tiên tại Vũ Hán, “các viện nghiên cứu chuyên nghiệp ở cấp quốc gia” đã làm việc để xác định mầm bệnh.

“Dựa trên nghiên cứu toàn diện và ý kiến chuyên gia, chúng tôi quyết định phân loại mầm bệnh gây dịch viêm phổi vào Loại II, khả năng gây bệnh cao, đồng thời áp đặt các yêu cầu an toàn sinh học đối với các hoạt động thu thập, vận chuyển và thử nghiệm mẫu, cũng như phá hủy các mẫu”, ông Lưu nói tại cuộc họp báo ở Bắc Kinh.

Theo thông báo của ủy ban y tế địa phương hồi tháng 2, những người xử lý mẫu virus Vũ Hán được lệnh không cung cấp những mẫu này cho bất kỳ phòng thí nghiệm hoặc tổ chức nào nếu không được phê duyệt.

Các phòng thí nghiệm chưa được cấp phép nhưng đã sở hữu các mẫu virus trong giai đoạn dịch mới bùng phát buộc phải tiêu hủy hoặc gửi chúng tới trung tâm phòng ngừa và kiểm soát dịch bệnh để lưu trữ.

Theo đó, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc (NHC) bắt đầu nghiên cứu về loại virus gây dịch bệnh vào ngày 31/12 và thông báo cho Tổ chức Y tế Thế giới về sự bùng phát của dịch cùng ngày. Ngày 9/1, Trung Quốc cho biết dịch do chủng virus corona mới gây ra.

Chỉ “một nửa sự thật” được tiết lộ

Sự việc này đã xác thực thông tin được tiết lộ trong Hồ sơ 3 nói về việc chính quyền yêu cầu không cung cấp mẫu thí nghiệm khi chưa được phép. Tuy nhiên, thông tin chính xác các sự kiện diễn ra tại các mốc thời gian nói trên đã không được tiết lộ.

Nội dung Hồ sơ 3 được trích dẫn trong một bài báo xôn xao dư luận của hãng tin Trung Quốc Caixin, trong đó viết rằng: “Trong thời gian kiểm soát dịch bệnh, không tổ chức hay cá nhân nào được đăng bất cứ thông tin gì ra bên ngoài về kết quả xét nghiệm mầm bệnh cũng như bất kỳ kết quả xét nghiệm nào liên quan tới virus. Các bài báo nghiên cứu hay kết quả liên quan cần được cơ quan chính quyền phê duyệt trước khi công bố”.

Đó là lý do mà mặc dù có được trình tự gen virus từ ngày 27/12, nhưng mãi đến ngày 11/1, mới có phòng thí nghiệm Trung Quốc chia sẻ thông tin với thế giới.

Theo hãng Tin tức Bắc Kinh, một phòng thí nghiệm Thượng Hải (tại Trung tâm Y tế Cộng đồng Thượng Hải) đã có được trình tự gen virus vào ngày 5/1. Họ đã báo cáo kết quả cho Ủy ban Sức khỏe Quốc gia Trung Quốc và đề nghị thực hiện các “biện pháp kiểm soát và phòng ngừa” ở nơi công cộng. 

Sau đó, một chuyên gia ở cơ sở thí nghiệm này đã tiết lộ cho truyền thông rằng những phát hiện này hết sức “kinh tâm, động phách”.

Tuy nhiên, giới quan chức cấp cao Trung Quốc đã không phản hồi, cũng như không thực hiện bất kỳ biện pháp nào. Do đó Phòng thí nghiệm Thượng Hải không thể làm gì hơn ngoài việc chia sẻ trình tự gen lên các trang web virus học ở nước ngoài vào ngày 11/1.

Sau đó vào ngày 12/1, chính quyền đã cho đóng cửa phòng thí nghiệm này. Phòng thí nghiệm đã 4 lần nộp đơn xin mở lại, nhưng vẫn không được hồi đáp.

Cả trước và sau ngày 20/1, thời điểm Trung Quốc thừa nhận có sự lây truyền từ người sang người, chính quyền đã lặp đi lặp lại với các kênh truyền thông rằng virus này “có thể kiểm soát và phòng ngừa”.

Những thông tin hé lộ cho thấy điều gì?

Sau những tiết lộ của Lưu Đăng Phong, vào ngày 16/5, Chung Nam Sơn, lãnh đạo nhóm chuyên gia cấp cao của Ủy ban Y tế và Sức khỏe Quốc gia Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ), khi tiếp nhận cuộc phỏng vấn với truyền thông Hoa Kỳ,  đã thừa nhận rằng chính quyền Vũ Hán che giấu thông tin về sự bùng phát dịch bệnh. Ông Chung nói: “Vào thời điểm đó, chính quyền địa phương không muốn nói sự thật… Họ đã im lặng khi dịch bệnh bắt đầu bùng phát và sau đó tôi nghĩ rằng nhiều người có thể đã bị nhiễm bệnh”.

Tuy nhiên cũng như Lưu Đăng Phong, chỉ một nửa sự thật được tiết lộ, bởi ông Chung không đề cập đến vai trò của chính quyền cấp cao Trung Quốc trong việc che giấu này.

Bình luận viên thời sự Hình Thiên Hành nhận định việc ĐCSTQ thừa nhận tiêu hủy mẫu virus: “Dụng ý thực sự của Trung Quốc là muốn che giấu nguồn gốc lây lan virus. Đồng thời, chính quyền Bắc Kinh cũng đang lẩn tránh việc chia sẻ các mẫu virus, các cuộc điều tra của cộng đồng quốc tế. Khi phát biểu với các quốc gia trên thế giới, lời giải thích của họ đã không thể có được lòng tin của mọi người. Nói cách khác, Trung Quốc không thể lừa dối được nữa”.

Đài phát thanh quốc tế Pháp chất vấn: “Vì sao Ủy ban Y tế ĐCSTQ lại giải thích muộn đến vậy? Nếu chỉ vì lý do được gọi là “an toàn”, tại sao lại che giấu thông tin quan trọng như vậy cho đến bây giờ?”

Về tuyên bố của Chung Nam Sơn, đài truyền hình NTDTV đưa ra nhận định rằng, là một đảng viên 50 năm tuổi đảng, phát ngôn của ông Chung hiện tại không được coi là “lỡ lời”, mà đây là nước đi của Trung Quốc trước áp lực quốc tế cũng như những bằng chứng điều tra của các nước liên tiếp được đưa ra.

Ngày 20/4, truyền thông Đài Loan đã có được một bản sao tài liệu nội bộ của ĐCSTQ, tiết lộ rằng Ủy ban Y tế Quốc gia đã từng ra lệnh tiêu hủy mẫu virus tại chỗ

Vào ngày 1/5, truyền thông nước ngoài công bố, Five Eyes được thành lập bởi các cơ quan tình báo ở Hoa Kỳ, Canada, Vương quốc Anh, Úc và New Zealand đã tố cáo rằng Trung Quốc đã tiêu hủy các mẫu virus Vũ Hán.

Ngày 13/5, Foreign Policy của Hoa Kỳ đã công bố một cơ sở dữ liệu dịch bệnh do Đại học Công nghệ Quốc phòng Trung Quốc làm ra, phát hiện ra rằng có 640.000 thông tin ca nhiễm tại 230 thành phố trên cả nước. Mặc dù đây chỉ là dữ liệu thống kê chưa đầy đủ, cũng không thể xác nhận nó có đại diện cho 640.000 người bị nhiễm hay không nhưng con số này đã vượt xa con số chính thức của hơn 80.000 chẩn đoán được xác nhận, đủ để chứng minh rằng Trung Quốc đã che đậy dịch bệnh.

Tính tới thời điểm này, đã có 122 quốc gia hưởng ứng lời kêu gọi của Úc yêu cầu điều tra nguồn gốc virus Vũ Hán. Trung Quốc không thể tiếp tục che giấu hành vi đã gây tổn hại nghiêm trọng đối với sinh mạng và nguồn lực phát triển toàn cầu.

Lương Phong (t/h)