Sau khi bắn nhầm máy bay Ukraine, Iran lại bắt nhầm đại sứ Anh

Tối 12/1, Bộ ngoại giao Iran thông báo đã bắt giữ Đại sứ Rob Macaire hôm 11/1 nhưng đã trả tự do cho ông Macaire ngay sau khi xác định danh tính. Trước đó, Tehran cũng thừa nhận đã vô ý bắn rơi máy bay dân dụng Ukraine làm 176 hành khách thiệt mạng, theo The Guardian.        

Thứ trưởng Ngoại giao Iran Seyed Abbas Araghchi tối 12/1 chính thức xác nhận cảnh sát Iran đã bắt đại sứ Rob Macaire vào hôm 11/1. Tuy nhiên vào thời điểm tiến hành bắt giữ, cảnh sát nói không hề biết ông Rob Macaire là đại sứ Anh tại Iran mà chỉ nghĩ ông là “một người ngoại quốc tham gia một cuộc tụ tập bất hợp pháp”.

Khoảng 1 giờ sau khi bị bắt, ông Macaire đã gọi cho đại sứ quán Anh tại Iran để xác minh danh tính với cảnh sát và được phóng thích ngay sau đó. Theo hãng tin TASnim của Iran, Đại sứ Rob Macaire bị bắt khi rời cuộc biểu tình để cố quay trở lại đại sứ quán. Ông và một số người khác bị cáo buộc tổ chức, kích động và chỉ đạo các hành động biểu tình cực đoan.

Trong khi đó, ông Macaire khẳng định không tham gia biểu tình hay kích động biểu tình chống chính phủ như Iran cáo buộc mà chỉ dự lễ cầu nguyện cho 176 nạn nhân trên máy bay Ukraine bị Iran bắn rơi hôm 8/1.

“Tôi có thể khẳng định tôi không tham gia một cuộc biểu tình nào ở Tehran. Tôi chỉ đến đó để cầu nguyện cho các nạn nhân xấu số trên chuyến bay PS752″, ông Macaire viết trên Twitter cá nhân chiều 12/1.

Ngoại trưởng Anh Dominic Raab gọi vụ bắt đại sứ không có căn cứ hay lý giải trên là vi phạm trắng trợn luật pháp quốc tế. “Chính phủ Iran đang ở thời điểm nóng nhất. Họ có thể tiếp tục tiến tới tình trạng cùng cực với tất cả sự cô lập chính trị, kinh tế hoặc thực hiện các bước để giảm căng thẳng và tham gia con đường ngoại giao”, Ngoại trưởng Anh tuyên bố.

Mỹ cũng yêu cầu Iran phải xin lỗi về việc bắt Đại sứ Anh. “Hành động này vi phạm Công ước Viên, điều mà Iran có lịch sử vi phạm khét tiếng. Chúng tôi kêu gọi Iran chính thức xin lỗi Vương quốc Anh vì vi phạm quyền của Đại sứ và tôn trọng quyền của tất cả nhà ngoại giao”, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Morgan Ortagus đăng trên Twitter hôm 12/1.

The Guardian xác nhận, người dân Iran đã tổ chức buổi cầu nguyện cho các nạn nhân thiệt mạng máy bay Ukraine bị Iran bắn hạ bên ngoài Đại học Amir Kabir ở thủ đô Tehran vào hôm 11/1. 

Ngay sau đó, buổi buổi cầu nguyện nhanh chóng biến thành biểu tình khi hàng trăm người hô khẩu hiệu yêu cầu lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei từ chức và Vệ binh Cách mạng Iran (IRGC) nên rời đất nước. 

Người dân Iran đã bày tỏ sự giận dữ sau khi chính quyền Tehran thừa nhận đã bắn rơi máy bay chở khách Ukraine làm toàn bộ 176 hành khách trên chuyến bay thiệt mạng.

Quân đội Iran cho hay các binh sĩ đã nhầm máy bay dân sự của Ukraine là một “mục tiêu thù địch” do hình dạng, độ cao cũng như việc phi cơ đột ngột chuyển hướng về phía một căn cứ quân sự. Thông cáo hôm 11/1 của Iran cho biết “đó là một sai lầm về mặt con người.”

Hãng hàng không Ukraine International Airline (UIA) chỉ trích Iran vô trách nhiệm khi không ban hành lệnh cấm bay giữa lúc căng thẳng nguy hiểm. Lịch trình của sân bay Imam Khomeni sáng 8/1 gần như không đổi so với 2 tuần trước. Ông Ihor Sosnovsky, Phó chủ tịch UIA Ihor Sosnovsky khẳng định phía Iran đã không báo trước cho hãng về rủi ro khi cất cánh, hậu quả đã để sự kiện đau thương xảy ra.

Thiện Thành (t/h)