Sáng tỏ nghi án Darwin “đạo” ý tưởng

Nhà tự nhiên học Charles Darwin và Alfred Russel Wallace đã nghiên cứu và phát hiện thuyết chọn lọc tự nhiên hoàn toàn độc lập. Tuy nhiên, họ đã hợp tác để công bố lý thuyết này vào tháng 7/1958, sau khi Darwin nhận được tiểu luận của Wallace cách đó 2 tuần.

Nhà tự nhiên học Charles Darwin

Tuy nhiên, một số nhà sử học nghi ngờ Darwin đã “đạo” ý tưởng của Wallace. Họ cáo buộc Darwin nhận được tiểu luận của Wallace sớm hơn 2 tuần so với thời điểm ông thông báo nhận được bức thư của Wallace. Trong thời gian 2 tuần này, Darwin có thể chỉnh sửa lại thuyết tiến hóa của ông theo lý thuyết của Wallace.

Nghi ngờ của các nhà sử học bắt đầu vào năm 1972, sau khi một nhà nghiên cứu phát hiện một bức thư khác của Wallace gửi cho một người bạn, trên tàu hơi nước khởi hành từ hòn đảo Ternate (Indonesia) vào tháng 3/1858.

Dấu bưu điện từ Singapore và London trên bức thư này cho thấy nó đã tới London vào ngày 3/6/1958 – 2 tuần trước khi Darwin cho biết ông nhận được tiểu luận của Wallace.

Các nhà sử học không thể giải thích tại sao 2 bức thư được gửi trên cùng một chuyến tàu và đến cùng một địa điểm (London), nhưng Darwin nhận được thư muộn hơn 2 tuần so với bức thư kia. Bí ẩn này làm dấy lên nhiều giả thuyết nghi ngờ – bao gồm cáo buộc Darwin ăn cắp ý tưởng từ tiểu luận của Wallace.

Để làm sáng tỏ nghi án này, các nhà khoa học thuộc Đại học quốc gia Singapore đã lần ngược lại hành trình những bức thư cách đây 154 năm. Họ tìm thấy bằng chứng có thể khẳng định Darwin nhận được bức thư của Wallace vào ngày 18/6/1858 như ông thông báo.

Tiến sĩ John van Wyhe, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết trên Daily Mail: “Bằng chứng chúng tôi tìm được cho thấy Darwin có thể nhận bức thư vào ngày 18/6/1858. Nếu Darwin nhận được thư vào ngày 18, nó sẽ phải đến ngôi nhà của ông ở ngoại ô London (Anh) vào ngày 17.”

Trong khi đó, tiến sĩ John van Wyhe và các cộng sự đã phát hiện thấy tàu hơi nước khởi hành từ hòn đảo Ternate (Indonesia) đã đến London vào ngày 16/6/1858 và bức thư của Wallace gửi cho Darwin chắc chắn trên con tàu này. Vì thế, bức thư không thể đến nhà của Darwin vào ngày 3/6/1858 như suy luận trước đó.

Hà Hương