Phát hiện ra loài nấm sinh trưởng bằng cách ‘ăn bức xạ’ gần lò phản ứng hạt nhân Chernobyl

Sau vụ nổ ở lò phản ứng hạt nhân Chernobyl, đã giải phóng ra một lượng bức xạ cực cao khiến không một sự sống nào có thể tồn tại quanh khu vực. Tuy nhiên gần đây, một loại nấm lạ đã mọc lên và phát triển rất mạnh mẽ, khiến giới khoa học hết sức kinh ngạc.

Năm 1986, nhà máy điện hạt nhân Chernobyl đã gặp phải một sự cố nghiêm trọng được mô tả là vụ tai nạn hạt nhân tồi tệ nhất trong lịch sử. Vụ nổ hạt nhân đã thổi bay mái của một trong những lò phản ứng của nhà máy. Toàn bộ khu vực và môi trường xung quanh đã bị nhiễm phóng xạ nặng, từ đó không còn sự sống của con người tồn tại nơi đây nữa.

Tuy nhiên, khoảng 5 năm sau thảm họa, các bức tường của lò phản ứng Chernobyl lại bắt đầu bị bao phủ bởi một loại nấm lạ thường. Các nhà khoa học rất băn khoăn, làm thế nào loại nấm này có thể sinh tồn trong một khu vực đã bị nhiễm phóng xạ nặng như vậy. Cuối cùng họ đã tìm ra rằng, loại nấm này không chỉ có thể sống sót trong môi trường phóng xạ, mà dường như thực sự phát triển rất mạnh.

Theo báo cáo của Fox News, phải mất thêm 10 năm để các nhà nghiên cứu kiểm tra loại nấm này và phát hiện rằng nó rất giàu melanin – sắc tố có trong da người có thể bảo vệ nó khỏi bức xạ cực tím của mặt trời. Sự hiện diện của melanin trong nấm cho phép nó hấp thụ bức xạ và biến nó thành một loại năng lượng khác giúp nó sinh trưởng. 

“Đây không phải là loài nấm đầu tiên hoặc duy nhất hút bức xạ. Các bào tử nấm có hàm lượng melanin cao đã được tìm thấy trong các khối trầm tích từ đầu thời kỳ Kỷ Phấn trắng”, theo cô Nikolina Dadachova, một nhà hóa học hạt nhân từ Đại học Y khoa Albert Einstein New York và Arturo Casadevall, một nhà vi trùng học từ cùng một tổ chức đã công bố nghiên cứu về loại nấm này vào năm 2007.

Theo một bài báo trên Science American, họ đã phân tích 3 loại nấm khác nhau và sau đó kết luận rằng, các loại có chứa melanin có thể hấp thụ một lượng năng lượng cao trong bức xạ ion hóa và chuyển đổi nó thành năng lượng hữu ích hơn để lan rộng, giống như quang hợp.

Nhóm nghiên cứu đã quan sát và nhận thấy bức xạ làm thay đổi hình dạng của các phân tử melanin. Cụ thể, loại nấm có vỏ melanin tự nhiên dù bị thiếu các chất dinh dưỡng khác vẫn sinh trưởng tốt hơn trong môi trường phóng xạ cao. Nếu bức xạ có thể khiến nấm phát triển vỏ melanin, chúng cũng sẽ cao lớn hơn các bào tử không có melanin.

(Melanin sinh ra để hấp thụ năng lượng và giúp năng lượng tiêu tan càng nhanh càng tốt. Chúng làm phân phối bức xạ mặt trời để giảm thiểu tác động có hại của tia cực tím lên cơ thể.)

Với loại nấm lạ này, nhóm nghiên cứu đang đặt ra giả thiết, nó hoạt động giống như một nhà máy chuyển hóa năng lượng, làm cho năng lượng từ bức xạ yếu hơn khi được hấp thụ qua nấm.

Vì ai cũng biết melanin sẽ cung cấp lớp màng bảo vệ khỏi tia cực tím, cho nên dường như không lạ khi có ý tưởng rằng melanin có thể bị nhiễm bức xạ, cũng có một số nhà khoa học khác lại không đồng ý, họ nói rằng kết quả dường như được khuếch đại vì loại nấm thiếu melanin mà họ thử nghiệm không phát triển mạnh trong môi trường bức xạ cao. Trong khi đó, một số người khác lại cho rằng vẫn chưa rõ ràng liệu melanin có thật sự giúp kích thích tăng trưởng trong những điều kiện đó hay không.

Được biết các giống nấm chứa melanin cũng được tìm thấy ở Fukoshima và các môi trường bức xạ cao khác như vùng núi ở Nam Cực và thậm chí trên trạm vũ trụ. Nếu tất cả các giống đó cũng chịu ảnh hưởng của tia Rơn gen thì điều đó cho thấy melanin có thể hoạt động giống như diệp lục và các sắc tố thu hút năng lượng khác. 

Kasthuri Venkateswaran, nhà nghiên cứu NASA, người chỉ đạo những thí nghiệm trên loại nấm ăn bức xạ này cho rằng, bằng cách khai thác khả năng hấp thụ bức xạ của nó và sản xuất dưới dạng thuốc, đây sẽ là lá chắn giúp con người đối phó với các tia độc hại, cho phép bệnh nhân ung thư vượt qua quá trình xạ trị, các kỹ sư nhà máy điện hạt nhân và phi công hàng không có thể làm việc mà không sợ tiếp xúc với bức xạ. Khả năng biến đổi bức xạ thành năng lượng của nấm cũng có thể sử dụng trong thiết bị điện và là giải pháp khả thi thay thế pin mặt trời.

Tuy nhiên, hiện tại điều này vẫn còn phải thực hiện thêm nhiều nghiên cứu khác để xác định xem liệu còn bất kỳ ứng dụng thực tế nào khác của nấm Chernobyl nữa hay không.

Thanh Thiên (Theo The Vintage News)