Những di ngôn trước khi chết nổi tiếng trong lịch sử (Phần 2)

Lịch sử đã ghi chép lại những câu nói khi cận kề cái chết của các nhân vật nổi tiếng. Những vị tướng quân tài giỏi ấy, khí phách oai hùng là vậy, dũng mãnh xông pha nơi chiến trận là vậy; nhưng khi thất thế, đối diện với cái chết cũng không khỏi bi ai chịu khuất phục theo ý trời.

Lý Tư (284 TCN – 208 TCN)

“Ta thật sự muốn được như lúc con còn nhỏ, hai cha con dắt chó đi săn thỏ, bây giờ thì không thể rồi”《Sử ký: Lý Tư liệt truyện》

Lý Tư là thừa tướng của Tần Thủy Hoàng, là người có công lớn trong việc Tần Thủy Hoàng thống nhất Trung Quốc. Ông còn là nhà văn, nhà thư pháp.

Sau khi Tần Thủy Hoàng chết, Lý Tư  cùng với Triệu Cao hợp mưu, ngụy tạo di chiếu, giả lệnh của Tần Thủy Hoàng khiến cho  Phù Tô phải tự sát (Phù Tô là con cả của Tần Thủy Hoàng), lập Hồ Hợi lên làm hoàng đế đời thứ hai của nhà Tần.

Sau này vì bị Triệu Cao đố kị vu khống cho tội tạo phản, năm 208 TCN tại Hàm Dương, Lý Tư phải chịu hình phạt chặt ngang (chém ngang lưng thành hai đoạn), tru di tam tộc.

Lúc sắp bị xử tử, Lý Tư nhìn về phía con trai út đang đứng trong hàng chờ xử tử mà đau buồn nói: “Ta thật sự muốn được như lúc con còn nhỏ, hai cha con dắt chó đi săn thỏ, bây giờ thì không thể rồi!”. Câu nói cảm động này khiến người nghe không khỏi rơi lệ.

Hạng Vũ (232 TCN — 202 TCN)

Hạng Vũ là một nhà chính trị, một tướng quân nổi tiếng, người có công trong việc lật đổ nhà Tần. Hạng Vũ tự xưng là Tây Sở Bá Vương giao chiến với Lưu Bang, phát động chiến tranh Hán – Sở kéo dài bốn năm. Cuối cùng bị Lưu bang đánh bại trận, Hạng Vũ đã tự sát tại Ô Giang.

Khi bị quân Hán và quân chư hầu bủa vây mấy vòng, Hạng Vũ lâm vào tình cảnh binh ít, lương hết. Nửa đêm, Hạng Vũ thức dậy nghe quân Hán ở bốn mặt đều hát giọng Sở, Hạng Vũ kinh hoàng, nói:

“Hán đã lấy được Sở rồi sao? Sao mà người Sở lại đông như thế?”

Đêm trước khi tự sát, Hạng vương uống rượu trong trướng cùng mỹ nhân Ngu Cơ. Hạng Vũ trong tâm trạng oán hận tuyệt vọng đã cảm khái làm thơ, được đời sau gọi là bài “Cai Hạ ca”:

“Sức dời núi, khí trùm trời,

Ô Truy chùn bước bởi thời không may!

Ngựa sao chùn bước thế này?

Ngu Cơ, biết tính sao đây hỡi nàng?”

Hàng ngàn năm đã trôi qua, nhưng bài thờ ấy vẫn làm cho biết bao người đọc cảm động, khâm phục và nuối tiếc cho thất bại của một vị anh hùng cái thế.

Hàn Tín (231 TCN – 196 TCN)

“Ta hối hận không dùng mưu kế của Khoái Thông, cho nên mới bị bọn đàn bà con nít lừa dối. Há chẳng phải là vì trời muốn thế hay sao?”《Sử ký: Hoài Âm Hầu liệt truyện》

Hàn Tín là một danh tướng bách chiến bách thắng, thiên hạ vô địch. Thời Hán Sở tranh hùng, ông cùng với Tiêu Hà, Trương Lương là ba kiệt nhân của nhà Hán, có công lớn giúp Hán Cao Tổ Lưu Bang đánh bại Hạng Vũ lập nên nhà Hán kéo dài 400 năm.

Sau khi đánh bại Hạng Vũ, vua Lưu Bang nhiều lần nghe những quần thần ghen ghét đố kị với Hàn Tín tấu rằng Hàn Tín muốn làm phản. Vì nghe nhiều nên sinh nghi, nên cuối cùng Lưu Bang đã quyết định tước hết binh quyền trong tay Hàn Tín, phong ông làm Hoài Âm Hầu.

Bị ngược đãi, Hàn Tín bởi vậy đã ngày đêm oán giận, vẫn thường bực bội, xấu hổ vì thấy mình bây giờ chỉ đứng ngang hàng mấy chức quan quèn. Vậy nên, ông thường xuyên báo bệnh không vào cung.

Năm 116 TCN, Trần Hy làm phản. Do oán hận dồn nén lâu ngày nên Hàn Tín muốn giúp Trần Hy, nhưng bị bại lộ vì một người trong nhóm muốn trả thù ông đã báo tin cho Lã Hậu. Lã Hậu biết chuyện muốn gọi Hàn Tín vào cung để giết ông, nhưng sợ ông không vào, nên đã bàn với Tiêu Hà lập mưu lừa Hàn Tín vào cung. Nhờ Tiêu Hà sai người đến nói với Hàn Tín rằng Trần Hy đã bị tiêu diệt, nên Vua mời các quần thần vào cung để ăn mừng, làm như chưa biết chuyện Hàn Tín muốn làm phản.

Vì Tiêu Hà trước đây là ân nhân của mình nên Hàn Tín không chút nghi ngờ liền đi vào cung, ông vừa vào cung thì bị Lã Hậu sai người bắt trói, ra lệnh chém đầu.

Lúc sắp bị chém, Hàn Tín nói:

“Ta hối hận không dùng mưu kế của Khoái Thông, cho nên mới bị bọn đàn bà con nít lừa dối. Há chẳng phải là vì trời muốn thế hay sao?”

 Lã Hậu còn giết cả ba họ nhà Hàn Tín.

Tiêu Hà trước kia ra sức tiến cử Hàn Tín với Lưu Bang, nhưng cuối cùng lại chính Tiêu Hà lừa ông vào cung cho Lã Hậu giết. Bởi vậy người đời sau nói rằng Hàn Tín làm nên sự nghiệp nhờ Tiêu Hà mà chết cũng do tay Tiêu Hà.

Lý Quảng  (? — 119 TCN)

Lý Quảng còn có biệt danh là Phi tướng quân, là một võ tướng dưới thời nhà Hán, nổi tiếng là biệt tài cưỡi ngựa bắn cung. Trong khoảng thời gian cầm quân của mình, Lý Quảng nhiều lần tham gia các chiến dịch chống lại bộ tộc Hung Nô ở miền bắc Trung Quốc.

Năm 119 TCN, trong một lần bày quân giao chiến với Hung Nô, do bị lạc đường nên ông đã dẫn đội quân của mình đến trễ với các cánh quân khác và vô tình tạo điều kiện cho Thiền vu Hung Nô trốn thoát. Vì vậy, ông bị đem ra xét xử. Cho đó là một sự sỉ nhục, Lý Quảng đã tự sát.

Trước khi chết, ông nói: “Ta từ thủa thiếu thời đến giờ đã đánh nhau với quân Hung Nô hơn 70 lần, hôm nay may mắn được dẫn quân theo đội quân đại tướng quân Thiền vu xuất chinh tác chiến, thế nhưng ta không hiểu tại sao hết lần này tới lần khác lạc đường, chẳng lẽ không đúng thiên ý sao? Ta đã hơn sáu mươi tuổi, tuyệt đối không thể chịu nổi nỗi ô nhục này”. Nói xong liền rút dao ra tự vẫn.

Xem thêm: Những di ngôn trước khi chết nổi tiếng trong lịch sử (Phần 1)

Lê Hiếu, dịch từ secretchina.com