Nhân sinh có ‘thước’, làm người có ‘độ’, mọi sự nên để tùy duyên

Làm người nên có thể khoan dung độ lượng, không quá ham danh lợi, dù gió mát hay mưa phùn đều là phong nhã và ý vị. Làm việc nên có chút thong dong điềm tĩnh, dù ngẩng đầu hay cúi đầu cũng đều vui vẻ.

Nhân sinh không phải là phép tính nhân để quy định ai đó nhất định phải làm thế này hay thế khác. Mỗi người đều có con đường riêng của mình, dù là ai cũng không thể tác động đến được, vận mệnh là tự mỗi người nắm giữ.

Người sáng suốt sẽ biết khi nào nên nói khi nào cần im lặng, hiểu được lúc nào cần tiến, cần lui. Có một số người cho rằng, làm người chân thật thì lời nói ra phải thẳng thắn, bộc trực. Kỳ thực điều đó chưa hẳn đã phù hợp trong mọi hoàn cảnh.

Từ phân tích chữ có thể thấy, người Trung Hoa viết chữ Chân (真) là được tạo thành bởi chữ Trực (直) và ở dưới có 2 chấm. Điều này có hàm ý rằng, có những lúc lời nói thật, nói thẳng cũng phải để lại hai chấm. Có gì nói đấy là chân, nhưng có gì nói thẳng hết ra thì lại là vụng về.

Lão Tử đã giảng: “Tri nhân giả trí, tự tri giả minh”. Người mà có thể hiểu biết người khác thì ấy là người có trí huệ. Người hiểu biết chính mình thì đúng là cao minh.

Lời nói không thể nói tận, cần phải có hạn độ, có điểm dừng. Nói nhiều, nói tận tất yếu sẽ nói lỡ, có mất mát. Khi nói chuyện cho dù lời nói tốt hay lời nói không tốt thì đều không thể nói đến cùng.

Tận nói lời tốt không chỉ có thể gây tổn hại cho mình mà còn gây bất lợi cho người khác. Người tận nói những lời hay thường thể hiện ra sự khoác lác, tâng bốc, nịnh bợ, a dua. Cũng có khi, tận nói lời hay còn thể hiện ra sự khúm núm và đánh mất khí chất của bản thân mình.

Nếu tận nói những lời xấu thì tác hại của nó có khi là khôn lường. Hơn nữa, người bình thường không ai muốn nghe lời khó nghe cả. Cổ nhân giảng: “Lời ác lạnh người sáu tháng ròng”, cho nên lời nói nên là thích hợp và vừa phải.

Đôi khi bạn có thể do dự, nhưng nhất định cần quyết đoán trong thời điểm cần quyết đoán;

Bạn có thể tranh cường háo thắng, nhưng thời điểm phải cúi đầu nhất định phải cúi đầu;

Bạn có thể thỉnh thoảng kiêu ngạo, nhưng làm gì cũng phải có chừng mực, khiêm tốn vĩnh viễn sẽ là một mỹ đức.

Vạn sự đều có giới hạn, nhất định cần phải nắm chắc. Lương thiện cũng là có giới hạn của nó, không thể làm mất đi lý trí…

Cuộc sống nên biết đủ, làm việc cần có mức độ, làm người phải hiểu được thỏa mãn. Sinh dễ dàng, sống dễ dàng, nhưng sinh sống lại không dễ dàng. Rất nhiều sự tình chỉ cần cố gắng hết mình, còn lại hãy thuận theo số phận.

Hết thảy cứ để tùy duyên, mất hay được đều có nguyên nhân của nó. Quen biết, hiểu nhau, yêu nhau, hợp tan đều đã có an bài. Cuộc sống tuy có trăm cản ngàn trở, nhưng chủ yếu là để xem bạn đối mặt thế nào, nhân sinh có thước, làm người có độ.

Tuệ Tâm biên dịch