​Nghịch lý giá thịt heo: Ai đang thu lợi nhiều nhất?

Giá heo hơi bán tại trang trại hiện thấp nhất trong lịch sử khiến người nuôi thua lỗ, phá sản, thế nhưng giá thịt heo bán lẻ đến tay người tiêu dùng chỉ giảm nhẹ hoặc không giảm. Ai đang thu lợi nhiều nhất?

Mua một, bán cao 2-3 lần

Mới mấy ngày trước giá heo hơi còn ở mức 20.000 -25.000 đồng/kg nhưng đến ngày 26/4, giá tiếp tục rớt thê thảm hơn. Ông Nguyễn Kim Đoán, Phó Chủ tịch Hiệp hội Chăn nuôi Đồng Nai, cho biết giá heo có nơi chỉ bán được 15.000-20.000 đồng/kg tùy loại, giảm khoảng 60% so với cùng kỳ năm 2016.

Ông Võ Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT Cty CP Tập đoàn chế biến thực phẩm Nam Hà Nội, đơn vị đang xây dựng liên kết theo chuỗi cho biết, “Ngay tại thủ phủ chăn nuôi heo ở miền Bắc là vùng  Ngọc Lũ (Hà Nam), hiện heo loại 1,4-1,5 tạ/con còn nhiều và bán 1,5 triệu đồng/con (tức khoảng 10.000 đồng/kg hơi) cũng không bán được. Giá thịt heo của Việt Nam đang thấp nhất thế giới rồi”, ông Dũng nói.

Giá heo hơi rớt thê thảm là vậy, nhưng thịt heo bán lẻ đến tay người tiêu dùng chỉ giảm nhẹ hoặc không giảm. Theo khảo sát tại chợ (Hai Bà Trưng, Hà Nội), chợ Cầu Giấy, Đồng Xa… thịt nạc thăn vẫn bán giá 80.000 đồng/kg; ba chỉ 75.000 đồng/kg; sườn giá 90.000 đồng/kg. Tại siêu thị Fivimart Lò Đúc, giá thịt nạc xay 109.000 đồng/kg; thịt mông sấn 95.000 đồng/kg; nạc vai 109.000 đồng/kg; móng giò 70.000 đồng/kg.

 

Lý giải vấn đề trên, chị Lê Thị Liên, chủ một lò mổ heo tại Đông Anh (Hà Nội) cho rằng, giá thịt cao là do qua nhiều cầu trung gian. Theo chị, giá heo hơi lò mua tại trang trại 15.000- 20.000 đồng/kg, tùy thuộc chất lượng thịt (tỷ lệ mỡ ít hay nhiều).

Sau khi giết mổ, một con heo trung bình 100kg, còn khoảng 75 – 80 kg thịt. Giá bán móc hàm (lợn cả con, bỏ phần nội tạng) là 35.000 đồng/kg. Giá heo thấp, người nuôi không đủ tiền mua thức ăn, đa số heo đều bán khi đói nên tỷ lệ thịt móc hàm đạt cao.

“Một con heo mua khoảng 1,8-2 triệu đồng, sau khi giết mổ, tôi nhập cho tiểu thương chợ đầu mối khoảng 3 triệu đồng. Trừ tiền xăng, phí vào chợ (2 -3 triệu đồng/tháng/xe, tùy vào các chợ đầu mối), phí điện nước cho lò mổ, mỗi con heo lãi 250.000- 300.000 đồng”, chị Liên cho biết.

Tuy nhiên, thịt móc hàm của lò mổ chị Liên sau khi bán tại chợ đầu mối Minh Khai (Hà Nội), tiểu thương bán lẻ mua về bán thịt khoảng 5-5,5  triệu đồng, thu lợi 1,5-2 triệu đồng/con heo. Đây là khâu kiếm lợi nhuận cao nhất vì người bán lẻ chỉ tốn ít chi phí vận chuyển, công pha thịt.

Trong khi chị Nguyễn Thị Nhung, tiểu thương bán thịt tại chợ Cầu Giấy (Hà Nội)cho biết, “tiền thuê quầy hàng, xăng xe…mỗi tháng hết 6-7 triệu đồng. Hơn nữa, chúng tôi bán dựa theo giá lấy của quầy hàng chợ đầu mối. Họ không giảm, chúng tôi không dám hạ giá vì không đủ bù chi phí”.

Vì sao siêu thị “một mình một chợ”?

Nhiều siêu thị cho rằng giá bán lẻ cao bởi giá thịt heo đầu vào từ các nhà cung cấp lớn không giảm nhiều. Hơn nữa giá được ký hợp đồng từ trước thời điểm giá heo chưa giảm sâu và hệ thống siêu thị thường thanh toán trả chậm từ 1-2 tháng nên bị tính vào giá thành cả chi phí lãi suất.

Ông Bùi Mạnh Hải, Giám đốc Lotte Mart Đống Đa (Hà Nội) nói, “chẳng hạn vào mùa Tết hay bão lũ, giá siêu thị vẫn ổn định dù giá ngoài thị trường tăng cao. Tất nhiên, thị trường xuống sâu quá, siêu thị cũng không thể giảm ngay được, vì còn có những thoả thuận khác với nhà cung cấp”.

Có hay không đơn vị trung gian đẩy giá heo bán lẻ tăng cao, ông Hải phân tích: “Câu chuyện khâu trung gian ăn quá nhiều là có thật vì ông nọ bán cho ông kia. Vì vậy, khi thịt giảm giá bao giờ người nông dân cũng thiệt thòi nhất”.

Theo ông Hải, nếu nông dân, hay hợp tác xã bán trực tiếp cho siêu thị sẽ có giá cao hơn và ngược lại, siêu thị mua được nông dân với giá gốc, sẽ bán cho người tiêu dùng rẻ hơn.

Nhìn nhận vấn đề trên, đại diện Metro Thăng Long cho rằng, ai cũng xác nhận được nguyên nhân giá heo bán lẻ vẫn cao là do khâu trung gian, nhưng mọi giải pháp đưa ra chưa giải quyết được tận gốc.

Theo ông, vấn đề quy hoạch trong nông nghiệp ở Việt Nam bao nhiêu năm nay vẫn bị như thế. “Chừng nào mình làm được đối tác đầu ra tin cậy, chẳng hạn bán cho Trung Quốc cũng phải có đầu mối thu gom, kế hoạch đoàng hoàng, tin cậy chứ không phải kiểu đang mua, lại dừng một cái thì mình chết”.

Đại diện Metro Thăng Long cũng cho rằng, “bà con nếu thấy giá đang tốt, không nên tăng sản lượng một cách mù quáng vì mình biết mình bán được bao nhiêu. Các trang trại tăng đàn kinh khủng, mỗi trang trại hàng nghìn con sẽ làm cho tổng số heo như vậy. Nhưng giá nó xuống đến mức thế này nằm trong mơ cũng không ai nghĩ đến”.