Liên Hợp Quốc cảnh báo ISIS vi phạm nhân quyền nghiêm trọng tại Iraq

Nhà nước Hồi giáo tại Iraq chuyên thực hiện các vụ hành quyết hàng loạt, bắt cóc phụ nữ, bé gái làm nô lệ tình dục và lợi dụng binh lính trẻ em, đây đều là những tội ác chiến tranh mà tổ chức này cần được truy tố, Liên Hợp Quốc cho biết hôm Thứ Năm (2/10).

Theo một báo cáo với 500 lời khai của nhân chứng, chính quyền Iraq không kích quân đội Hồi giáo dòng Sunni với lý do “đe dọa nghiêm trọng tính mạng người dân” thông qua việc đánh chiếm làng mạc, trường học, bệnh viện, vi phạm luật pháp quốc tế.

Ít nhất 9.347 người thiệt mạng và 17.386 bị thương trong năm nay tính đến tháng 9, với hơn một nửa trong số họ là nạn nhân của ISIS, kể từ khi quân đội nhóm này đánh chiếm phần lớn miền bắc Iraq vào đầu tháng 6, bài báo cho biết.

“Loạt vi phạm, lạm dụng của ISIS và các nhóm vũ trang khác rất chấn động và phần nhiều trong số đó đều đủ để cấu thành tội ác chiến tranh hoặc tội ác phản nhân loại”, theo Cao ủy Liên Hợp Quốc về Nhân quyền, ông Zeid Ra’ad al Hussein.

Trong bài phát biểu, ông kêu gọi chính phủ Baghdad tham gia Tòa án Hình sự Quốc tế, và cho biết tòa án Hague đã bắt đầu thủ tục truy tố hàng loạt tội danh lạm dụng nhắm trực tiếp vào thường dân trên cơ sở tôn giáo hoặc tộc người thiểu số.

Lực lượng Hồi giáo vi phạm nghiêm trọng quyền con người và sử dụng bạo lực theo bản chất đề cao giáo phái, chống lại các nhóm Ki Tô giáo, Yazidis và Hồi giáo dòng Shiite trong cuộc xung đột bành trướng buộc 1,8 triệu người Iraq phải rời bỏ quê hương và trốn chạy, theo bảng cáo trạng dài 29 trang của Văn phòng Nhân quyền LHQ và Phái đoàn Hỗ trợ LHQ tại Iraq (UNAMI).

“Hoạt động tội phạm này bao gồm các cuộc tấn công trực tiếp nhắm vào thường dân, cơ sở hạ tầng dân sự, hành quyết, các vụ sát hại thường dân có chủ đích, bắt cóc, hãm hiếp, các hình thức bạo lực tình dục, tra tấn phụ nữ và bé gái, ép buộc trẻ em gia nhập lực lượng của chúng hoặc tiêu hủy, phá hoại những chốn linh thiêng, có ý nghĩa tôn giáo, đập phá và chiếm đoạt tài sản, xâm phạm các quyền tự do cơ bản”.

“Nô lệ tình dục” nữ

Báo cáo có ghi, chỉ tính riêng vụ thảm sát ngày 12/6, khoảng 1.500 binh lính Iraq và nhân viên an ninh thuộc căn cứ quân sự Doanh trại Speicher của Mỹ ở tỉnh Salahuddin đã bị ISIS bắt và sát hại. Tuy nhiên, thi thể nạn nhân chưa được khai quật và chưa tính được thiệt hại chính xác.

Không ai phủ nhận về vụ tân binh Iraq tại một căn cứ gần Tikrit bị ISIS tước vụ khí, xả súng liên thanh khiến hàng trăm người thiệt mạng. ISIS xem thảm sát là những chiến công và không ngừng khoe khoang trên mạng. Phụ nữ bị đối xử đặc biệt hà khắc, báo cáo cho biết: “ISIS đã tấn công và sát hại nữ bác sĩ, luật sư và các chuyên gia khác”.

Cũng theo bản báo cáo, vào tháng 8, khoảng từ 450 đến 500 phụ nữ và bé gái bị chuyển đến thành Tal Afar thuộc Nineveh của Iraq, nơi “150 phụ nữ chưa lập gia đình, chủ yếu đến từ cộng đồng Yazidi và Ki tô giáo, được đưa đến Syria làm phần thưởng cho các chiến binh hoặc buôn bán như những nô lệ tình dục”.

Chiến binh Nhà nước Hồi giáo đã tấn công một thị trấn biên giới Syria hôm Thứ Năm (2/10) bất chấp các cuộc không kích của Mỹ và đồng minh, khiến hơn 1.000 người Kurd tỵ nạn sang Thổ Nhĩ Kì, buộc Ankara dấn sâu hơn vào xung đột.

LHQ cho biết, ISIS và các nhóm liên minh đã tấn công và tiêu hủy những nơi linh thiêng, có ý nghĩa tôn giáo tại Iraq được họ cho là không phù hợp với giáo lý “takfiri” (dị giáo) đối với tín ngưỡng dòng Sunni. Giáo lý này được dùng để biện minh cho các hành động bạo lực. Nạn nhân bị quy kết bội giáo hoặc dị giáo.

Tuy nhiên báo cáo cũng bày tỏ mối quan ngại sâu sắc về tình trạng vi phạm của chính quyền Baghdad và lực lượng đồng minh, trong đó có các vụ oanh tạc và nã đạn không phân biệt mục tiêu quân sự và khu vực dân sự.

Thiên Hà, Hàn Mai – Theo Reuters