Lạm dụng dùng nhiệt kế điện tử, bạn đã vô tình hại bé

Nhiệt kế điện tử hiện nay đang được các bà mẹ tin dùng bởi tính an toàn tiện lợi và cho kết quả nhanh chóng so với nhiệt kế thủy ngân. Nhưng việc lạm dụng nó sẽ kèm theo các nguy cơ tìm ẩn mà bạn vô tình không hay biết. Bài viết sau đây sẽ giúp bạn trang bị một số kiến thức khi sử dụng nhiệt kế cho bé.

Quá sùng bái nhiệt kế điện tử: co giật không biết!

Theo bác sĩ Yên Lâm Phúc thì nhiệt kế điện tử có những ưu điểm vượt trội như thao tác đo nhanh, thời gian cho kết quả nhanh, chỉ mất vài giây, có thể ép em bé đo được, ít rơi vỡ, ít có sự cố, tiện dụng, dễ bảo quản và dễ di chuyển. Nhưng nó lại có nhược điểm không thể bỏ qua: kém chính xác.

Tréo ngoe

Nhiệt kế điện tử vốn đo nhanh, tiện dụng, nên được nhiều bà mẹ ưa dùng. Song điều các bà mẹ nên biết, con số trong nhiệt kế điện tử chỉ có giá trị tham khảo, không có giá trị làm cơ sở điều trị.

Chúng tôi tiếp nhận một bệnh nhân nhi sốt rất cao. Lúc tới bệnh viện, bé có biểu hiện chân tay run rẩy, mặt đỏ dừ, lạnh buốt, môi tím tái. Bố mẹ bé hớt hải bảo em đo nhiệt kế chỉ có 37,50C, sao bé lại thế này?

Tiếp nhận bé từ tay bố mẹ mà tôi không khỏi giật mình. Bé sốt cao ít nhất phải 390C. Lấy ngay một nhiệt kế thủy ngân ra đo thì thân nhiệt của bé đo tại nách đạt 39,80C sau chỉ có 3 phút kẹp. Một mức nhiệt quá cao so với giới hạn cho phép. Mẹ cháu, chị Phan Thị V.A. (Thanh Trì, Hà Nội) phân bua: Em kẹp 2-3 lần, nhiệt kế điện tử chỉ báo về 37,5 độ, chúng em không dám cho uống thuốc hạ sốt. Sau đó, chồng em còn “bắn” thêm vào tai, vậy mà nó còn báo có 37 độ. Mà loại đấy cửa hàng bảo xịn nhất rồi, chúng em mới mua mất 1,2 triệu chứ có ít gì?

Khác với quan điểm của chị Phan Thị V.A., chị Nguyễn Thị Nguyệt H. còn tự phá tiêu chuẩn sốt của bé theo tiêu chí nhiệt kế điện tử. Nếu kẹp bằng nhiệt kế điện tử mới chỉ có 37,5 độ là chị bắt cả nhà đưa con vào viện rồi.

Giá cả không nói lên giá trị

Trên đây là những trường hợp rất điển hình của việc quá tin vào nhiệt kế điện tử. Không phủ nhận nhiệt kế điện tử có những ưu điểm vượt trội của nó. Ví như thao tác đo nhanh, thời gian cho kết quả nhanh, chỉ mất vài giây, có thể ép em bé đo được, ít rơi vỡ, ít có sự cố, tiện dụng, dễ bảo quản và dễ di chuyển. Nhưng nó lại có nhược điểm không thể bỏ qua: kém chính xác.

Nguyên lý đo nhiệt kế điện tử không dựa vào mức thân nhiệt cao hay thấp, mà dựa vào sự thay đổi điện trở của bộ cảm biến hoặc dựa vào sóng hồng ngoại thu được. Thân nhiệt của cơ thể cao hay thấp sẽ làm thay đổi điện trở của bộ cảm biến nằm trong nhiệt kế điện tử hoặc thay đổi cường độ phát tia hồng ngoại từ thân nhiệt phát ra. Nhiệt kế điện tử sẽ thu nhận sự thay đổi này và biến nó thành dạng ký hiệu số trên màn hình LCD. Tuy nhiên, do đáp ứng quá nhanh với nhiệt độ nên nhiều khi nhiệt kế điện tử báo về nhiệt độ giả. Ví dụ, bé chỉ cần hét lên, giãy đạp thì lưu lượng máu qua 1 vùng bị thay đổi. Điều này làm thay đổi cục bộ nhiệt độ tại một vị trí và làm thay đổi thông số của nhiệt kế. Thêm vào đó, chất liệu cảm biến hồng ngoại và điện trở thường làm bằng chất liệu bán dẫn, có độ chính xác thấp. Có khi báo thấp hơn hoặc báo cao hơn nhiệt độ thực tế của cơ thể. Bạn sẽ thường xuyên thấy nhiệt kế báo về 36, 36,5 độ khi một cơ thể bình thường. Ngay cả khi sốt cao, nhiệt kế điện tử cũng ít khi báo về 39 độ, mặc dù đó là những nhiệt kế vô cùng đắt tiền. Lẽ tất nhiên, điều này còn phụ thuộc vào hãng sản xuất và vị trí đo nhiệt độ trên cơ thể.

Trong khi đó, nhiệt kế thủy ngân chỉ hoạt động dựa vào duy nhất nhiệt độ. Bộ phận cảm nhận nhiệt là thủy ngân, một kim loại rất nhạy với nhiệt độ xung quanh. Khi nóng, thủy ngân nở ra, trào thủy ngân lên cột thủy ngân đúng ngang với mức vạch nhiệt độ của cơ thể. Nó có một ưu điểm là rất chính xác và không bao giờ sai số, hoặc sai số cực kỳ thấp. Chỉ phiền một điều, bạn phải thao tác phức tạp hơn so với nhiệt kế điện tử, kẹp lâu hơn và đọc cũng khó hơn.

Nhưng để an toàn cho bệnh nhân nhi, chúng tôi khuyên chỉ sử dụng nhiệt kế điện tử là nhiệt kế tham khảo. Bạn cần phải cảm nhận nhiệt độ bằng chính bàn tay người mẹ chăm con và con số nhiệt kế thủy ngân báo về. Không bao giờ được điều trị, cho bé uống thuốc căn cứ vào nhiệt kế điện tử vì khi đó có thể là quá sớm hoặc quá muộn so với thực tế. Con số duy nhất là cơ sở cho bạn và gia đình đó là con số báo về từ cột thủy ngân, mặc dù giá của nó rẻ bằng 1/100 so với nhiệt kế điện tử (12.000/1.200.000 đồng).