Kinh tế Đài Loan phất lên trong khi Trung Quốc chìm vào thương chiến

Đài Loan đang chớp lấy cơ hội tăng trưởng nền kinh tế trong bối cảnh chiến tranh thương mại Mỹ-Trung đang ngày càng căng thẳng. Trong khi đó, kinh tế Bắc Kinh đã có dấu hiệu ‘lung lay’ chứ không hề lạc quan như những gì chính phủ nước này đưa ra.

Đài Loan hồi sinh kinh tế  nhờ thương chiến Mỹ-Trung

Theo Bloomberg, hòn đảo này đang cố nắm lấy cơ hội trong thương chiến Mỹ-Trung để trở thành một trong những trung tâm kinh tế thế giới một lần nữa. Doanh nghiệp Đài Loan đã đầu tư gần 39 tỷ USD tại quê hương, sau khi chính quyền tại đây triển khai kế hoạch thu hút đầu tư từ hồi đầu năm 2019. Kế hoạch này đưa ra nhiều ưu đãi dành cho các công ty địa phương đang có cơ sở sản xuất tại Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ cao.

Mục đích của chính quyền Đài Loan là thúc đẩy nền kinh tế của họ tăng trưởng tốt hơn các đối thủ khác trong bối cảnh thương chiến Mỹ-Trung. Một quan chức thuộc chính quyền Đài Loan, ông Kung Ming-hsin, nói với Bloomberg rằng sẽ mất thêm vài năm tới để chính sách này sẽ gây tác động rõ ràng đối với nền kinh tế.

“Chúng ta sẽ thấy đầu tư hằng năm sẽ tăng thêm 9-13 tỷ USD trong khoảng 2 hay 3 năm tiếp theo nhờ sự quay trở lại của các công ty Đài Loan. Chúng tôi tự tin rằng sẽ có động lực tăng trưởng vững chắc cho 3-4 năm tới”, ông Kung nói.

Theo một báo cáo từ Liên Hợp Quốc vào ngày 6/11/2019, chiến tranh thương mại Trung-Mỹ đã khiến Đài Loan trở thành bên được hưởng lợi nhiều nhất. Do hiệu ứng chuyển nhượng thương mại, tốc độ tăng trưởng GDP của Đài Loan trong quý III/2019 là 2,91% cao hơn nhiều so với mức âm 2,9% của Hồng Kông, âm 2,0% của Hàn Quốc và âm 0,1% của Singapore.

Trước đó hồi tháng 9/2019, tờ South China Morning Post cũng nhận định căng thẳng trong thương chiến Mỹ-Trung đang mang lợi cho Đài Loan. Giữa những nghi ngờ lớn của Washington về tham vọng kinh tế, các hoạt động gián điệp và đánh cắp tài sản trí tuệ từ Bắc Kinh, Quốc hội Mỹ và chính quyền ông Trump đã tăng cường mối quan hệ với Đài Loan.

Kinh tế Trung Quốc tồi tệ hơn so với những con số chính thức?

Nikkei Asian Review hôm 14/11 cho biết, đã có 3 diễn biến mới cho thấy tình hình kinh tế Trung Quốc trên thực tế xấu hơn rất nhiều so với những con số chính thức mà Bắc Kinh đưa ra thời gian qua. 

Dấu hiệu cảnh báo đầu tiên là tỷ suất lợi nhuận của các doanh nghiệp. Dữ liệu tăng trưởng GDP, lạm phát và hoạt động sản xuất do chính phủ Bắc Kinh công bố thường gây nghi ngờ, nhưng sự suy thoái của giới doanh nghiệp Trung Quốc là không thể che giấu.

Lợi nhuận 9 tháng đầu năm của một loạt ngành công nghiệp quan trọng tại Trung Quốc sụt giảm. Các doanh nghiệp xe hơi, sản xuất hàng hóa, bán lẻ và bất động sản đều lao đao, một số chứng kiến lợi nhuận tụt dốc nghiêm trọng. 

Theo hãng nghiên cứu Shanghai DZH, tổng lợi nhuận ròng của hơn 3.600 doanh nghiệp phi tài chính của Trung Quốc đã giảm 2,2% trong quãng thời gian này. Tuy đây không phải mức giảm quá nghiêm trọng, nhưng cho thấy tăng trưởng ở Trung Quốc không hề ổn định như những gì chính quyền Bắc Kinh mô tả.

Các nỗ lực kích thích kinh tế như tăng chi tiêu công, giảm thuế, phát hành trái phiếu địa phương… đều không phát huy tác dụng như mong muốn.

Dấu hiệu thứ hai, trong những tháng gần đây, Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc (PBOC) đã không có bước đi cụ thể nào dù tăng trưởng GDP Trung Quốc giảm về gần mức dưới 6%. Mọi chuyện chỉ vừa thay đổi vào 7/11 sau khi cơ quan này cắt giảm lãi suất cho vay 1 năm từ 3,3% xuống 3,25%. Giới phân tích dự báo, PBOC sẽ phải tiếp tục cắt giảm lãi suất cơ bản.

Dấu hiệu thứ ba, theo Nikkei Asian Review, là việc chính quyền Trung Quốc muốn đạt thỏa thuận thương mại với Mỹ. Tuy không có gì đảm bảo chắc chắn rằng Trung Quốc và Mỹ sẽ đạt một thỏa thuận thương mại cụ thể và rõ ràng. Nhưng vào ngày 13/11, Tổng thống Trump đã đe dọa sẽ tăng thuế đánh lên hàng Trung Quốc, đẩy giá smartphone, laptop và đồ chơi tăng vọt trước Giáng sinh nếu không có thỏa thuận nào khiến ông chủ Nhà Trắng “hài lòng”.

Do đó, sẽ không dễ để Trung Quốc vượt qua cơn bão. Trong khi đó, các thông tin xấu vẫn tiếp tục ập đến. Theo South China Morning Post, tăng trưởng sản xuất công nghiệp Trung Quốc trong tháng 10 chỉ đạt 4,7%, thua xa mức 5,8% của tháng 9. Doanh số bán lẻ tăng 7,2%, thấp hơn mức dự đoán 7,8%. 

South China Morning Post còn cho biết, trong cuộc gặp với các nhà kinh tế ở Bắc Kinh hôm 13/11, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường cũng đã thừa nhận nền kinh tế nước này đang phải đối mặt với nhiều thách thức. 

Thiện Thành (t/h)