Hành trình cuộc đời: 30, 40,…và 70

Hành trình của mỗi đời người có lẽ nhiều lắm là 100 năm, họa hoằn lắm mới được hơn con số này, nhưng ai cũng sẽ như nhau, sinh lão bệnh tử, một đời người trôi qua như thế, ngắn ngủi chóng vánh. Thôi thì hãy cứ làm tròn trách nhiệm của bản thân mỗi khi chạm mốc thời gian trên đường đời.

Khi chúng ta 30

Khi 30 tuổi, bạn đã có thể tùy theo bản lĩnh của mình mà chịu trách nhiệm cho những sự việc mình phải đảm đương, cũng như đã có thể tự mình xác định mục tiêu trong cuộc sống và phương hướng phát triển. Nói đơn giản, ở cái tuổi 30, bạn đã có thể thản nhiên mà đối mặt với hết thảy mọi thứ. Ba phương diện khái quát mà một người 30 tuổi đã có thể tạo lập cho chính mình, đó là lập thân, lập nghiệp và lập gia.

Lập thân hay chính là xác định phẩm cách và sự tu dưỡng bản thân, bao gồm ba phương diện: tu dưỡng tư tưởng, hàm dưỡng đạo đức và bồi dưỡng năng lực.

Tự mình biết vươn lên chính là căn bản của đạo lập thân, chớ vì để thỏa mãn nhu cầu của bản thân mà trông nhờ vào sự giúp đỡ của cha mẹ, cũng đừng trông mong chạy vạy ở người khác, vì đó chẳng khác nào biểu hiện của sự mềm yếu nhu nhược. Lập thân đối với mỗi cá nhân thì yêu cầu tối thiểu nhất chính là đặt chân trong xã hội.

Lập nghiệp chính là tự mình xác lập sự nghiệp của bản thân. Người 30 tuổi ít nhất cũng đã phải có được công ăn việc làm tương đối ổn định. Lập nghiệp không những là phương thức mưu sinh mà còn là chuẩn bị hoàn thành trách nhiệm đối với xã hội.

Lập gia chính là xây dựng gia đình của riêng mình. Cạnh tranh trong xã hội hiện nay đang rất kịch liệt, nên các thanh niên thường hay trì hoãn chuyện hôn nhân gia đình. Tuy nhiên, khi đã bước vào tuổi 30, việc kết hôn không còn là sớm nữa. Còn chuyện lập gia trước lập nghiệp sau hay lập gia sau lập nghiệp trước, đều là tùy thuộc vào bản thân mỗi người, cũng không quan trọng chuyện trước sau. Người thanh niên tất yếu phải có khả năng đảm đương trách nhiệm gia đình lẫn xã hội, thế nên hoàn thành sớm hẳn là tốt hơn.

Đối với người trẻ tuổi, tam thập nhi lập chính là yêu cầu tối thiểu. Tuy nhiên, giữa thực tế và kỳ vọng của bản thân chúng ta thường có khoảng cách rất lớn. Điều này là tất nhiên đối với trẻ em nước ta vốn luôn được cưng chiều khi gặp phải áp lực trong công việc. Đây là chuyện vốn rất thường tình.

40, cái tuổi chững chạc và hiểu chuyện

“Tứ thập nhi bất hoặc”, tức người 40 tuổi đã rất chững chạc. Người đến 40 tuổi biết nghiền ngẫm cái gió mưa nóng lạnh của đường đời, cảm hoài sự vô tình của thời gian, nhìn lại những chuyện đã qua, 40 năm như một cái búng tay, thăng trầm nếm trải bao ngờ vực, boăn khoăn, phấn chấn, lúc náo nhiệt khi trầm tư, rồi bỗng nhiên bừng tỉnh. Mất đi những cảm xúc mãnh liệt, nên bình ổn hơn, bớt đi sự vô tâm, để có trách nhiệm hơn, buông bỏ nhiều phiền não nên cũng thêm lý trí, chẳng còn cái sôi nổi thuở nào nên cũng trầm tĩnh hơn, cũng không còn mù quáng nên đã biết trông cậy vào chính mình. Người 40 tuổi đã trọn vẹn sự thanh tỉnh và lý trí; đối ngoại, họ biết hiểu về xã hội; đối nội, họ hiểu bản thân mình; đối với bản thân, họ hiểu về trách nhiệm.

40 tuổi, ta bước vào thời kì huy hoàng nhất của cuộc đời, cũng là thời kì ta cống hiến nhiều nhất cho gia đình và xã hội.

50, “ngũ thập nhi tri thiên mệnh”, ở cái tuổi 50 bạn đã thấu hiểu nhân tình thế thái

Triết học cổ đại coi Trời là Thần, Trời có thể định đoạt vận mệnh con người. Học thuyết của Khổng Tử vẫn bảo lưu quan điểm về “Thiên mệnh” này. Ông nói, “Năm mươi tuổi biết thiên mệnh”. Thiên mệnh chính là chúng ta hôm nay nói về “nhân quả báo ứng”, trong mệnh đã có thì nhất định có, trong mệnh đã không có thì cưỡng cầu cũng vô ích, chấp nhận số mệnh bởi cưỡng cầu cũng không thể có được. Người 50 tuổi hiểu rất rõ đạo lý này, hiểu rất tường tận.

Hiểu rõ vận mệnh đường đời, nên cũng không oán trời. Người 30 tuổi đa phần đều có đường đời quanh co, đứng trên mặt đất nhưng luôn muốn được bay nhảy, người 40 tuổi có đường đời đã bước vào đỉnh cao, 50 tuổi đường đời tương đối vững vàng. Nếu không có chuyện gì đặc biệt thì người 50 tuổi cũng rất khó gặp phải biến động lớn trong đường đời. Người 50 tuổi, đã bước qua hết nửa đời người và đang thời kì thanh tỉnh nhất của cuộc đời. Người ấy nhất định không một lời oán thán ông trời bất công, mà tĩnh lặng đón nhận hiện thực. Hơn nữa, họ còn tuyệt đối thanh tỉnh đoán định được tương lai của mình, cũng như tuyệt đối bình tĩnh trong mọi công tác và đời sống xã hội.

Người 50 tuổi hiểu rõ những trách nhiệm mà bản thân chưa hoàn thành, nên không hề giải đãi. 50 tuổi chưa phải tuổi về hưu nhưng cách thời điểm ấy cũng không còn xa lắm. Khi ấy vẫn nghĩ đến việc tiếp tục sự nghiệp 10 năm tiếp theo, cũng là hoàn thành trọn vẹn trách nhiệm đối với xã hội. Người 50 tuổi thì cha mẹ hẳn đều đã già, nên cũng thường xuyên chu toàn những việc vặt vãnh cho người già, bởi họ cũng muốn làm tròn trách nhiệm đối với gia đình.

Người 50 tuổi, con cái đang ở độ tuổi đi học, cũng sắp bước vào ngưỡng cửa lập nghiệp, tiền đồ của con trẻ cũng là điều mà cha mẹ quan tâm nhất, đồng thời họ cũng mong muốn trở thành người cha người mẹ mẫu mực. Người 50 tuổi, mỗi khi nghĩ về trách nhiệm, đều tự nhiên sinh ra cái cảm giác không hề nghĩ cho bản thân, cũng không hề dễ giải, kiên trì không ngừng nỗ lực, hoàn thành trọn vẹn trách nhiệm của mình.

Người 50 tuổi đã là bước vào giai đoạn thành thục nhất của đời người, thành công, huy hoàng, sung túc đều đồng thời tồn tại, đôi khi có chút áp lực, nhưng họ đều thản nhiên mà đối mặt, bởi họ đã quá hiểu xã hội, cũng đã quá am hiểu chính bản thân mình.

60 nhĩ thuận, nhìn thấu mọi thứ

Người bước vào tuổi 60, người đời dẫu nói lời hay hoặc lời không tốt đều chẳng nói lại, lời có thể vẫn lọt tai nhưng tâm chẳng hề động, dẫu có chuyện không vui nhưng lòng vẫn bình ổn. Hồ Thích từng nói: “Nhĩ thuận nghĩa là dễ dàng bỏ qua cho những lời nói khó nghe”, lời nói dẫu có “trái tai” cũng không hề thấy khó nghe. Họ coi trọng việc thấu hiểu, người ở độ tuổi này chẳng quan tâm đến thị phi, dẫu gặp phải chuyện trớ trêu rối rắm, cũng có thể làm cho tâm mình không bị xáo động, mà bình tĩnh tự mình suy xét, để nỗi lo âu của bản thân thuận theo hoàn cảnh khách quan và quy luật vận động của vạn vật. Họ cũng biết rằng bản thân không được bộp chộp, nổi giận hay bi thương, không chùn bước, cũng không để tâm vào hơn thua được mất, từ đầu đến cuối chỉ biểu hiện duy nhất một tâm thái.

Ta biết người 60 tuổi là người đã tu dưỡng đạt đến cảnh giới cao nhất, đã có thể khống chế và kiểm soát bản thân thật vững vàng. Có thể nói, người 60 tuổi có thể nhìn thấu đời người, sinh mệnh và danh lợi.

Người 60 tuổi đã được trui luyện theo năm tháng, nếm trải bao khó khăn trắc trở của cuộc đời, những thứ lưu lại chẳng qua chỉ là dấu chân nhân sinh, thành tựu đời người cũng chính là sự phong phú của những trải nghiệm. Bước vào tuổi 60 cũng là bước vào mùa thu đời người, cuộc sống chậm chạp trôi, nhưng qua đó mà thưởng thức nhân sinh một cách tinh tế, chiêm nghiệm đủ loại cảnh sắc của hành trình cuộc đời, thụ hưởng thành tựu xã hội vốn đã phải vất vả gầy dựng, tận hưởng cuộc sống dễ dàng không lo âu muộn phiền, cười cười khóc khóc với những ngọt bùi đắng cay từng nếm trải trong đời, rồi nhìn chúng với một cảm giác thật mới mẻ. 60 tuổi quả thực là tuổi đã vào thu, nhưng chỉ vào độ tuổi này họ mới có được phong thái không nhầm lẫn với bất kì ai.

70 tuổi tùy ý, muốn làm gì thì làm nấy

70 tuổi tùy tâm sở dục, thuận theo ý nghĩ của chính mình, muốn làm gì thì làm đó. Nói là tùy ý nhưng vẫn là rất xem trọng việc “không vượt quá khuôn phép”, tức không được làm gì trái với quy củ, thế nên dẫu có làm gì cũng đều là tùy thích nhưng vẫn phải thuận theo tự nhiên, tùy ý nhưng cũng phải ngó xem tình cảnh hiện tại, muốn làm gì thì làm nhưng đều không vượt ngoài khuôn phép.

Có người nói, người 60 tuổi làm quan hay không làm quan cũng như nhau, còn người 70 tuổi có tiền hay không có tiền cũng chẳng khác chi mấy. Khi đã bước vào tuổi 70 ai ai cũng như nhau, đều cầu mong thân thể khỏe mạnh, thân thể khỏe mạnh mới là điều cơ bản cần để đảm bảo chất lượng cuộc sống, cũng chẳng mong được trường thọ, chỉ hết lòng mong sinh mệnh được thăng hoa, ấy mới là cuộc đời hoàn mỹ.

70 tuổi bất quá cũng chỉ là một đoạn trong hành trình cuộc đời, đối với người ở độ tuổi này, 70 năm đã trôi qua, 70 năm tiếp nữa sẽ đến, và mọi thứ như khởi động lại từ đầu. Người 70 tuổi nếu có thể luôn xem bản thân như đang ở giữa hành trình đời người, vậy thì sẽ cảm thấy bản thân còn rất nhiều thời gian, nhờ đó mà không than vãn trước tuổi già suy yếu, tương lai khổ sở, mỗi ngày trôi qua đều thấy vui vẻ, hướng về phía trước mà cảm thấy cuộc sống sẽ luôn có điều mới mẻ, lòng ngập tràn vui sướng. Rồi họ sẽ thấy được một phần mong nguyện của sinh mệnh, ghi nhớ sự mỹ hảo đường đời phía trước.

Hàn Mai, Meizi, dịch từ Sound of hope