Chính quyền Trung Quốc chặn nguồn cung cấp nước của Châu Á

Cao nguyên Tây Tạng, nguồn cung cấp nước cho 10 con sông lớn ở châu Á, đang cung cấp nước cho hàng trăm triệu người trên khắp lục địa. Nhà phân tích người Tây Tạng – Maura Moynihan cho biết, chính quyền Trung Quốc đã vũ khí hóa những vùng nước này để thúc đẩy quá trình công nghiệp hóa của nó, khiến các nước châu Á ở hạ nguồn thiếu nước trầm trọng.

Bà Maura Moynihan – nhà phân tích các vấn đề Trung Quốc, đã đưa ra lời cảnh báo khi quản lý nước đã trở nên quan trọng ở Trung Quốc, quốc gia đã trải qua trận lũ lụt tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ. Trong vài tháng qua, hàng chục triệu người đã phải di dời khắp miền trung và tây nam Trung Quốc và hàng tỷ USD đã bay khỏi nền kinh tế Trung Quốc.

Lũ lụt cũng làm dấy lên những lo ngại về tính toàn vẹn của cấu trúc và tác động môi trường lên  dự án thủy điện lớn nhất thế giới – Đập Tam Hiệp trên sông Dương Tử. Vào tháng 8, nước chảy vào hồ chứa của con đập này đã đạt mức cao kỷ lục và gần đạt đến công suất tối đa. Các nhà phê bình cho rằng con đập có khả năng kiểm soát lũ ở mức hạn chế, và sự hiện diện của nó có thể làm trầm trọng thêm các rủi ro về lâu dài. Nếu con đập bị sập, hàng triệu sinh mạng sẽ gặp nguy hiểm.

Đối với Moynihan, các vấn đề xung quanh Đập Tam Hiệp chỉ là phần nổi của tảng băng trôi – chính quyền Trung Quốc đã xây dựng hàng trăm nghìn con đê, bờ kè, hồ chứa và đập dọc theo các hệ thống sông chính của nó.

“Một khi bạn đã xây dựng những con đập này, thật vô cùng khó để dỡ bỏ chúng và đảo ngược những thiệt hại về môi trường do [chúng] gây ra ”, Moynihan cho biết trong một cuộc phỏng vấn gần đây trên chương trình Nhà Lãnh đạo Tư tưởng Mỹ của Epoch Times.

Nhà hoạt động này cho hay điều đó đã dẫn đến một cuộc khủng hoảng nước, nhưng “chẳng ai ở phương Tây muốn nghe về nó.”

Moynihan cho biết chi phí của việc bóp nghẹt, vũ khí hóa nước đó và đưa nước của Tây Tạng đến đại lục đang khát của CHND Trung Hoa [Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa] gây ra những hậu quả to lớn, bởi vì Châu Á là lục địa đông dân nhất thế giới.

Bà cho biết thêm rằng: “Chúng tôi đang gặp khủng hoảng. Và tôi không nghĩ rằng có một cơ quan tham mưu nào ở Mỹ sẽ giải quyết việc này.”

Trong nhiều thập kỷ, Moynihan đã đi khắp khu vực, nghiên cứu và báo cáo về các vấn đề mà Tây Tạng đang phải đối mặt. Trước đây, các chuyên mục của bà đã được xuất bản trên các trang báo lớn như The Washington Post, “nhưng động lực thôi thúc đưa tin đã cạn kiệt dường như chỉ qua một đêm kể từ những năm 2000,” bà nói. “Giờ đây, phương tiện truyền thông về cơ bản đang tuân theo chỉ đạo của ĐCSTQ, bằng cách loại bỏ bất kỳ và tất cả các cuộc thảo luận về Tây Tạng,” bà nói thêm, đề cập đến Đảng Cộng sản Trung Quốc.

Moynihan cho biết: “Dường toàn bộ tin tức về Tây Tạng trong thập kỷ qua đều đã hoàn toàn biến mất.”

Chặn nguồn nước

Moynihan cho biết, các dự án xây đập của chính quyền Trung Quốc đã cho phép nước này vũ khí hóa nước bằng cách ngừng cung cấp cho các nước ở vùng hạ lưu.

Trong 2 năm qua, sông Mekong – bắt nguồn từ Tây Tạng và chảy qua 5 quốc gia Đông Nam Á – đã có lưu lượng nước thấp kỷ lục. Điều này không chỉ do lượng mưa ít hơn mà còn do các đập thủy điện ở thượng nguồn của Trung Quốc đã giữ lại một lượng lớn nước, theo hai báo cáo năm nay.

Một báo cáo hồi tháng 4 cho thấy, trong 6 tháng của năm 2019, khi Trung Quốc đại lục nhận được lượng mưa lớn, các đập của họ trên thượng nguồn sông Mekong đã giữ một lượng nước lớn chưa từng có – ngay cả khi các nước hạ nguồn đang phải đối mặt với một đợt hạn hán nghiêm trọng. Báo cáo do Eyes on Earth, một công ty tư vấn khí hậu có trụ sở tại Mỹ, và được đồng ủy quyền bởi Sáng kiến ​​Hạ nguồn sông Mekong (LMI) của chính phủ Mỹ và Đối tác Cơ sở Hạ tầng Bền vững do Liên hợp quốc hậu thuẫn.

Ủy ban sông Mekong – một nhóm liên chính phủ bao gồm Campuchia, Lào, Thái Lan và Việt Nam – trong một báo cáo tháng 8 cũng liên hệ giữa nạn hạn hán ở sông Mekong với các con đập của Trung Quốc.

Vào ngày 14/9 rằng, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đã lên án hoạt động của Bắc Kinh trên sông Mekong, rằng các quyết định đơn phương của ĐCSTQ trong việc giữ lại nước ở thượng nguồn đã làm trầm trọng thêm một đợt hạn hán lịch sử.

Ông chỉ trích chính quyền Trung Quốc không chia sẻ dữ liệu toàn diện về dòng nước với Ủy ban sông Mekong.

Bắc Kinh chỉ cung cấp dữ liệu mực nước và lượng mưa trong mùa lũ, và chỉ từ 2 trong số nhiều trạm của họ trên thượng nguồn sông Mekong – không đủ cho mục đích quản lý nước, theo ủy ban. Vào cuối tháng 8, Thủ tướng Trung Quốc Lý Khắc Cường đã cam kết chia sẻ thông tin thủy văn hàng năm với các nước ở vùng hạ lưu sông Mekong, nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

Pompeo khuyến khích các nước ở khu vực Mekong yêu cầu ĐCSTQ chịu trách nhiệm về cam kết chia sẻ dữ liệu nước của mình.

“Dữ liệu đó phải được công khai. Nó nên được công bố quanh năm” ông nói và cho biết thêm rằng nó nên được chia sẻ thông qua Ủy hội sông Mekong.

Tuần trước, Mỹ đã khởi động Mekong – U.S. Quan hệ đối tác – cam kết hơn 150 triệu USD cho các sáng kiến ​​khu vực – một phần nhằm tăng cường an ninh nguồn nước dọc sông Mekong.

Moynihan cho hay các nước ở hạ nguồn đã không lên tiếng về vấn đề này vì mối quan hệ kinh tế sâu sắc của họ với Bắc Kinh. Nhiều quốc gia Đông Nam Á đã ký kết vào Sáng kiến ​​Vành đai và Con đường, dự án đầu tư cơ sở hạ tầng đặc trưng của ĐCSTQ nhằm nâng cao ảnh hưởng của nó trên toàn thế giới, bà lưu ý.

“Họ không thể thực sự lên tiếng và chỉ trích ĐCSTQ… bởi vì họ [ĐCSTQ] có thể tắt nguồn cung cấp của bạn. Nó rất, rất nghiêm trọng,” bà chia sẻ.

Trong khi đó, Ấn Độ cũng phải đối mặt với viễn cảnh nguồn cung cấp nước của họ bị cạn kiệt. Trung Quốc đang xây dựng một số đập thủy điện dọc theo sông Brahmaputra – chảy từ Tây Tạng đến Ấn Độ và Bangladesh – làm dấy lên lo ngại rằng ĐCSTQ có thể kiểm soát lợi thế kinh tế và chính trị của mình. Những lo ngại này đã trở thành cấp bách mới do hậu quả của các cuộc đụng độ biên giới chết người gần đây giữa Ấn Độ và Trung Quốc ở Thung lũng Galwan.

Moynihan hồi tưởng cuộc trò chuyện với một vị tướng Ấn Độ đã nghỉ hưu mà bà đã gặp tại một bữa tiệc cocktail ở New Delhi.

Ông nói: “Chúng ta đang nói về Tây Tạng. Chúng ta sẽ làm gì? Họ ở đó. Và chúng ta đang ở đây nhìn lên, và súng của họ đang chĩa xuống chúng ta. Và họ cũng chiếm luôn nguồn nước của chúng ta. Chúng ta sẽ làm gì?”

Thiện Thành (Theo Epoch Times)