Quay mặt với Mỹ,Hàn Quốc sẽ giữ trung lập về vấn đề Biển Đông?

“Không có sự thay đổi nào trong lập trường của chúng tôi về vấn đề này () bắt đầu từ tuần trước”, Korea Times trích phát biểu của một quan chức Bộ Ngoại giao Hàn Quốc tuyên bố hôm 9/6.

Quan chức này không giải thích gì thêm lập trường của Hàn Quốc về cũng như những đồn đoán từ giới ngoại giao rằng Mỹ gây sức ép lên chính phủ Hàn Quốc, buộc Seoul phải đứng về phía đồng minh lớn nhất là Mỹ và chỉ trích Trung Quốc.

Ngoại trưởng Mỹ John Kerry (trái) và người đồng cấp Hàn Quốc Yun Byung-se trong cuộc họp tại Seoul ngày 18/5/2015

Bộ Ngoại giao Hàn Quốc chỉ tuyên bố rằng chính phủ Seoul hy vọng rằng bản tuyên bố về cách ứng xử trên Biển Đông DOC sẽ được thi hành đầy đủ và thật sự. Seoul cũng kêu gọi Trung Quốc và các nước ASEAN nhanh chóng ký kết bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông COC, để có thể duy trì hòa bình và ổn định ở khu vực này.

Tuần qua Washington và Bắc Kinh đấu khẩu dữ dội về việc Trung Quốc xây đảo nhân tạo phi pháp, triển khai các hoạt động và gây căng thẳng cho các nước láng giềng ở Biển Đông.

Có những lúc căng thẳng đến mức giới quân sự lo ngại chiến tranh có thể xảy ra ở đây khi 2 siêu cường quân sự liên tục triển khai tàu chiến và máy bay đến vùng này.

Không chỉ các nước Đông Nam Á, Mỹ mà cả Nhật, Úc và Châu Âu đều lên tiếng phản đối hành động hung hăng của Trung Quốc.

Nhóm các nước G7 đầu tuần này sau cuộc họp thường niên ở Đức cũng đưa ra tuyên bố chung lên án Trung Quốc. Trong khi Moscow lại bênh vực cho Bắc Kinh, phản bác chỉ trích của G7.

Trước tình hình căng thẳng này, chính phủ Hàn Quốc lại “im lặng” một cách khó hiểu đối với vấn đề Biển Đông, nơi không quá xa so với lãnh thổ của Hàn Quốc. Giới chuyên gia, thậm chí nội các của Tổng thống Mỹ Barack Obama liên tục thúc giục Seoul nói rõ lập trường chống lại việc Trung Quốc áp đặt đòi hỏi chủ quyền trên Biển Đông, cụ thể là qua các dự án xây đảo nhân tạo mà Bắc Kinh đang tiến hành trái phép ở Biển Đông.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu châu Á của Tổ chức Heritage (Hoa Kỳ), ông Walter Lohman, trong một bài viết đăng trên tạp chí Nikkei Asian Review ngày 6/6, cũng cho rằng Seoul cần phải lên tiếng về vấn đề Biển Đông.

Ông Lohman viết: “Hai nước (Mỹ và Hàn Quốc) nên có lập trường đồng nhất về các vấn đề hiện nay. Chẳng hạn như sẽ là một điều đáng khích lệ nếu Hàn Quốc lên tiếng mạnh mẽ hơn để ủng hộ việc áp dụng luật quốc tế thông dụng cho các căng thẳng ở Biển Đông”.

Tuy vậy, theo một nhà phân tích của Hàn Quốc, giờ đây phải xem Seoul có thể tiếp tục cưỡng lại sự thúc ép của đồng minh Washington hay không tại cuộc họp thượng đỉnh Mỹ – Hàn ngày 16/6 tới. Giáo sư Kim Hyun-wook nhận định: “Chỉ một tuần nữa là đến cuộc họp thượng đỉnh Mỹ-Hàn, những lời kêu gọi như vậy nhằm tạo một bầu không khí tích cực cho hai nhà lãnh đạo bàn về vấn đề này tại cuộc họp”.

Giáo sư Kim Hyun-wook dự đoán là vấn đề Biển Đông sẽ được nêu lên trong một bản thông cáo chung hoặc một tuyên bố chung sau cuộc họp thượng đỉnh, vì đây là vấn đề rất quan trọng đối với Hoa Kỳ.

Seoul hiện đang trong một tình thế khó xử, buộc phải chọn lựa giữa hai cường quốc Mỹ -Trung, chứ không thể tiếp tục giữ thái độ trung lập, hay nói đúng hơn là thái độ mập mờ trên vấn đề Biển Đông.

Làm vẫn đáp ứng được yêu cầu của đồng minh Hoa Kỳ nhưng không làm phật lòng Trung Quốc, một đối tác ngày càng quan trọng của Hàn Quốc? Một bài toán nan giải đang chờ tổng thống Park Geun Hye trong cuộc họp thượng đỉnh sắp tới với Tổng thống Barack Obama.

Tình hình Biển Đông mới nhất sẽ được báo điện tử Người đưa liên tục cập nhật.

Thanh Ngọc