Chủ tịch Quốc hội: “Đã oan, sai là nghiêm trọng rồi”

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng nói như trên khi nghe đoàn giám sát báo cáo về tình hình oan, sai ngày 10/4.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị làm sao không để xảy ra oan sai đối với người dân.

Dự thảo Nghị quyết đánh giá việc phòng chống oan, sai chưa đáp ứng yêu cầu. Còn có những sai lầm nghiêm trọng trong việc áp dụng pháp luật, để xảy ra một số trường hợp làm oan người vô tội; có một số vụ oan, sai rất nghiêm trọng gây bức xúc dư luận.

Nghị quyết yêu cầu trong năm 2015, 2016, các cơ quan phải chỉ đạo giải quyết xong 11 vụ án kéo dài trên 5 năm và các vụ án khác dư luận quan tâm. Quốc hội yêu cầu sớm kết thúc điều tra, đưa ra truy tố, xét xử lại đối với vụ Huỳnh Văn Nén (Bình Thuận), Hàn Đức Long (Bắc Giang), Đỗ Thị Hằng (Bắc Giang) và vụ Đỗ Minh Đức (Hải Phòng)…

Sau khi nghe kết quả giám sát về tình hình oan sai trong 3 năm, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội Phan Trung Lý cho rằng, tình trạng oan sai gây ra những hậu quả tác hại kinh hoàng, xâm phạm đến quyền con người, quyền công dân, ảnh hưởng đến niềm tin của người dân đối với công lý và bản chất của chế độ.

Nguyên nhân dẫn đến sai phạm có việc nhận thức chưa đầy đủ về oan sai, nhất là nguyên tắc suy đoán vô tội: “Nguyên tắc trong suy đoán vô tội, khi thấy ông Chấn ở đó phải nghĩ ông ấy vô tội chứ không phải ông ấy hiếp dâm, hay giết người. Nếu suy nghĩ như vậy đã không có chuyện dẫn đến oan sai” – ông Lý nói.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Ksor Phước cho rằng, dù số lượng người bị oan sai không lớn (71 trường hợp trên tổng số 220.000 vụ án, chiếm tỷ lệ 0,02%) nhưng phải thấy dù chỉ 1 mạng người thôi cũng rất quý. Nguyên tắc đặt ra với các cơ quan pháp luật là phải làm đúng Hiến pháp để bảo vệ tính mạng, quyền lợi của người dân. Ông cũng đề nghị phải tăng cường trách nhiệm, thậm chí cách chức những người có liên quan khi để xảy ra oan sai.

“Tại sao có những vụ cả 5-7 cán bộ tham gia ép cung, nhục hình? Tôi không thể hình dung nổi sao xảy ra chuyện này. Rõ ràng có sự sắp xếp, bắt tay, bao che cho nhau, để làm sai như vậy” – Chủ tịch Hội đồng Dân tộc bày tỏ.

Trước những yêu cầu đưa ra từ dự thảo nghị quyết, Chánh án TAND tối cao Trương Hòa Bình cho rằng, nguyên tắc là giải quyết nhanh nhưng vẫn phải đúng pháp luật. Cụ thể với vụ ông Nguyễn Thanh Chấn, Chánh án Bình cho rằng, phải chứng minh được đúng thiệt hại gây ra mới giải quyết được bồi thường, vì tiền bồi thường cũng là tiền thuế của dân. Hay vụ của ông Phi, tòa đã giải quyết bồi thường trên 600 triệu đồng, nhưng ông này còn yêu cầu bồi thường về thiệt hại tài sản lên đến 22 tỷ đồng, nhưng tòa phúc thẩm cho là chưa đủ căn cứ và đã hủy án nên tòa chưa thể làm gì được.

Đề cập đến việc người tạm giam tạm giữ tự sát, Thượng tướng Lê Quý Vương – Thứ trưởng Bộ Công an cho biết, nguyên nhân do cơ sở giam giữ thiếu thiết bị giám sát, trong khi đó những trường hợp án đặc biệt như bị án tử hình, nửa đêm đối tượng dậy xé quần, xé áo rồi lấy dây tự siết cổ chết nên rất khó ngăn ngừa.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị làm sao không để xảy ra oan sai đối với người dân. Nếu quyền con người không được đảm bảo, không được tôn trọng, bảo vệ, cơ quan Tư pháp làm sai, làm người ta oan thì làm sao bảo vệ được công lý.

“Oan sai hiện vẫn còn. Đã oan đã sai là nghiêm trọng rồi, dù chỉ 1, hay 5 trường hợp thôi cũng phải kết luận còn oan sai” – Chủ tịch Quốc hội yêu cầu, đồng thời đền nghị nếu để xảy ra oan sai ở đâu thì cơ quan đó, đơn vị đó, người chỉ huy ở đó phải chịu trách nhiệm.

“3 năm mà có hơn 260 người chết trong quá trình tạm giam, tạm giữ. Tôi nghe mà thấy xúc động. Cái đó Công an phải chịu trách nhiệm chứ?” – Chủ tịch Quốc hội nêu.

Thành Nam