Tăng tuổi nghỉ hưu, tăng mức đóng BHXH từ năm 2022

Từ năm 2022 tuổi nghỉ hưu sẽ được tăng thêm 3 tháng, lao động nước ngoài có thể rút BHXH một lần, tăng mức đóng BHXH tự nguyện và tăng tiền hỗ trợ hằng tháng cho người đóng BHXH.

Tiếp tục điều chỉnh tuổi nghỉ hưu

Theo báo VnExpress, mới đây đã có thay đổi về tuổi nghỉ hưu kể từ năm 2021. Theo đó với lao động nam sẽ tăng thêm ba tháng cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028; với lao động nữ thêm bốn tháng cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Như vậy năm 2022, trong điều kiện làm việc bình thường, tuổi nghỉ hưu của lao động nữ sẽ là 55 tuổi 8 tháng và lao động nam là 60 tuổi 6 tháng.

Trường hợp người lao động có 15 năm trở lên làm nghề độc hại, nặng nhọc, làm ở vùng điều kiện kinh tế xã hội đặc biệt khó khăn và người bị suy giảm khả năng lao động từ 61% trở lên có thể nghỉ hưu sớm hoặc muộn hơn không quá 5 tuổi so với quy định. 

Trường hợp lao động trình độ cao và một số trường hợp đặc biệt khác có thể nghỉ hưu muộn hơn theo thỏa thuận của người sử dụng lao động và người lao động.

Tính đến cuối năm 2020, cả nước có khoảng 14,1 triệu người sau độ tuổi nghỉ hưu. Trong đó có hơn 9,2 triệu người chưa được hưởng các chính sách an sinh; hơn 3,1 triệu người được hưởng bảo hiểm xã hội hàng tháng và lương hưu; 1,8 triệu người hưởng trợ cấp hưu trí.

Tăng năm đóng BHXH

Từ 2022, số năm đóng BHXH để hưởng lương hưu của lao động nam có sự điều chỉnh. Theo đó phải đóng đủ 20 năm BHXH trở lên thay vì 19 năm như hiện hành thì mới được hưởng mức tối thiểu 45%, đóng đủ từ 35 năm thì được hưởng tỷ lệ tối đa 75% (năm 2021 chỉ cần đóng từ đủ 34 năm trở lên).

Mức hưởng sẽ tăng thêm 2% cho một năm đóng và ngược lại nếu nghỉ hưu sớm sẽ bị trừ 2% mức hưởng, áp dụng với cả lao động nữ lẫn nam.

Dự kiến Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội sẽ tiếp tục chỉnh sửa, rút ngắn số năm đóng BHXH để phù hợp với tốc độ già hóa dân số.

Trước đó vào hồi tháng 6, ban soạn thảo đã đề xuất sửa đổi giảm năm đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu từ 20 năm xuống còn 15, hướng tới 10 năm. Tạo điều kiện cho người lao động cao tuổi, có số năm tham gia bảo hiểm xã hội thấp được hưởng quyền lợi.

Theo báo VnEconomy, việc có đề xuất này là do điều kiện thời gian tối thiểu tham gia bảo hiểm xã hội để được hưởng chế độ hưu trí là quá dài, nhiều người không tích lũy đủ số năm đóng BHXH.

Trong khi đó, tại nhiều nước trên thế giới chỉ quy định thời gian tham gia BHXH là 10 năm để có thể hưởng lương hưu.

Bên cạnh đó, sự chênh lệch về mức lương hưu giữa các nhóm đối tượng còn khá lớn, làm nản lòng người lao động có mức lương hưu thấp. Tính đến cuối năm 2020, khoảng cách về lương hưu giữa người có lương hưu cao nhất và người có lương hưu thấp nhất vẫn tương đối cao.

Theo ý kiến của cơ quan chuyên môn thì quy định hưởng lương hưu hiện tại vẫn còn “quá chặt chẽ” và thời gian quá dài. Đó là một trong những lý do khiến nhiều lao động nản lòng, không muốn tham gia quỹ hưu trí. Về lâu dài, người già không có lương hưu sẽ tạo áp lực lớn cho xã hội.

Mục tiêu là đến năm 2030, cả nước có khoảng 60% lao động trong độ tuổi tham gia BHXH nhưng nếu vẫn giữ quy định hiện hành thì diện bao phủ bảo hiểm xã hội sẽ không có nhiều thay đổi.

Lao động nước ngoài có thể rút BHXH một lần

Từ ngày 1/1/2022, lao động là công dân nước ngoài làm việc tại Việt Nam có tham gia BHXH bắt buộc sẽ được rút một lần nếu có yêu cầu. Điều kiện là người lao động không tiếp tục cư trú tại Việt Nam hoặc đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH; mang trong mình căn bệnh nguy hiểm đến tính mạng; chấm dứt hợp đồng lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề mà không gia hạn thêm.

Trong vòng 10 ngày hết hạn hợp đồng, chứng chỉ, giấy phép, nếu người lao động không tiếp tục làm việc, gia hạn giấy tờ thì có thể nộp hồ sơ để hưởng. Cơ quan BHXH giải quyết thủ tục và chi trả tiền trong vòng 5 ngày kể từ lúc nhận hồ sơ. Trường hợp không giải quyết thì phải trả lời bằng văn bản có lý do rõ ràng.

Mức đóng BHXH tự nguyện

Theo quy định, mức đóng BHXH tự nguyện bằng 22% mức thu nhập do người lao động lựa chọn, cao nhất bằng 20 lần tháng lương cơ sở và thấp nhất bằng chuẩn nghèo khu vực nông thôn từng giai đoạn.

Mức chuẩn nghèo từ đầu năm 2022 tại khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng mỗi tháng. Do đó, mức đóng BHXH tự nguyện thấp nhất là 330.000 đồng mỗi tháng.

Tiền hỗ trợ hằng tháng cho người đóng BHXH tự nguyện đối với người thuộc hộ nghèo là 99.000 đồng; cận nghèo là 82.500 đồng và nhóm khác là 33.000 đồng.

Yên Yên (t/h)