Thứ trưởng Quốc phòng: ‘Tình hình biển Đông đang có những diễn biến căng thẳng’

Theo Thượng tướng Phan Văn Giang, Thứ trưởng Quốc phòng thì các tranh chấp trên biển Đông giữa các quốc gia bao gồm: Vùng tranh chấp, vùng chồng lấn, vùng chưa phân định rõ ràng, vùng cùng đánh cá, vùng nước lịch sử, thềm lục địa… hiện vẫn chưa thể giải quyết được.

Báo VnExpress tối 28/3 đưa tin, tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc quán triệt văn kiện Đại hội XIII diễn ra vào chiều cùng ngày, Thượng tướng Phan Văn Giang, Tổng tham mưu trưởng QĐNDVN, Thứ trưởng Quốc phòng, đã có đánh giá về tình hình biển Đông.

Cụ thể, ông Giang cho biết, các tranh chấp trên biển Đông giữa các quốc gia bao gồm: vùng tranh chấp, vùng chồng lấn, vùng chưa phân định rõ ràng, vùng cùng đánh cá, vùng nước lịch sử, thềm lục địa… hiện vẫn chưa thể giải quyết được.

“Tình hình biển Đông vẫn có những diễn biến căng thẳng, phức tạp, đang đặt ra thách thức mới về việc bảo vệ chủ quyền biển đảo”, ông Giang nhận định và cho biết chủ trương hiện tại của Việt Nam là giải quyết mọi việc một cách bài bản, lâu dài, căn cơ, kiên định, nhưng phải có sách lược mềm dẻo, đúng đắn để phù hợp với các tình huống trên cơ sở tôn trọng luật pháp quốc tế trên Biển Đông. 

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện, cũng sẽ có những việc phải xử lý theo tình hình thực tế.

Trung Quốc đang tăng cường khiêu khích ở Biển Đông ra sao?

Nguồn tin ngày 29/3 của Tuổi Trẻ cho biết, theo thông báo đưa ra vào chiều 26/3, Cơ quan an toàn hàng hải Trung Quốc (MSA) đã giới hạn di chuyển trong một khu vực nằm giữa phía nam đảo Hải Nam và quần đảo Hoàng Sa của Việt Nam mà nước này chiếm đóng trái phép.

Đây là động tác phục vụ một cuộc tập trận quân sự trong hai ngày 29 và 30/3 của Trung Quốc mà theo nhận định của báo South China Morning Post (SCMP) thì nó sẽ khiến căng thẳng trong khu vực leo thang.

Đặc biệt là khi câu chuyện hàng trăm tàu Trung Quốc neo đậu ở đá Ba Đầu thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam vẫn đang là tâm điểm của dư luận quốc tế trong suốt tuần qua. 

Dù Trung Quốc nói hơn 200 con tàu dàn hàng ngang tại Đá Ba Đầu chỉ là những chiếc tàu cá lánh nạn nhưng Philippines đưa ra mô tả, khẳng định đó chính là lực lượng dân quân biển (PAFMM) – đối tượng thường xuyên bị chỉ trích vì vai trò trong những nỗ lực thúc đẩy yêu sách biển và lãnh thổ vô lý của Bắc Kinh ở Biển Đông.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam hôm 25/3 đã nhấn mạnh rằng hoạt động tập trung ở đá Ba Đầu của các tàu Trung Quốc là xâm phạm chủ quyền của Việt Nam.

Hàng trăm con tàu này đã đậu trong phạm vi lãnh hải của Sinh Tồn Đông, thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đã xâm phạm chủ quyền của Việt Nam, vi phạm luật pháp quốc tế.

Việt Nam có đầy đủ cơ sở pháp lý và chứng cứ lịch sử để khẳng định chủ quyền đối với quần đảo Trường Sa phù hợp với luật pháp quốc tế, đồng thời yêu cầu Trung Quốc chấm dứt việc vi phạm này.

Liên quan đến sự việc này, Philippines cũng điều chiến đấu cơ ‘bay qua hàng trăm tàu cá Trung Quốc’ ở Đá Ba Đầu, theo truyền thông Philippines.

Bộ trưởng Quốc phòng Philippines Delfin Lorenzana xác nhận các chiến đấu cơ và máy bay quân sự của nước này sẽ theo dõi nhóm tàu Trung Quốc ở Đá Ba Đầu “hằng ngày”. “Chúng tôi vẫn giữ nguyên lập trường và lời kêu gọi Bắc Kinh rút tàu ngay lập tức”, ông Lorenzana nhấn mạnh.

Không chỉ Việt Nam, Philippines lên tiếng, trong một tuyên bố trước đó vào ngày 23/3, Bộ Ngoại giao Mỹ cũng đã kêu gọi Trung Quốc “ngừng sử dụng lực lượng dân quân biển để đe dọa và khiêu khích những bên khác”. 

Tuy nhiên, với việc tàu Trung Quốc được biết vẫn không rời khu vực đá Ba Đầu, kèm theo màn tuyên bố tập trận trên, Bắc Kinh dường như muốn thể hiện rằng họ không có ý định xuống thang căng thẳng.

Bình luận trên SCMP, TS Collin Koh Swee Lean (Trường Nghiên cứu quốc tế S. Rajaratnam, Singapore) cho rằng cuộc tập trận này dĩ nhiên sẽ góp phần vào căng thẳng trong khu vực. Vì vậy, dù lúc này tình hình có vẻ yên ổn khi tất cả duy trì kiềm chế, không có gì đảm bảo sự yên ổn này sẽ tiếp tục.

Theo phân tích của GS Carl Thayer (ĐH New South Wales, Học viện Quốc phòng Úc), Trung Quốc triển khai đợt tàu dân quân biển tại cụm Sinh Tồn nhằm tạo áp lực lên Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte trong quan hệ với Mỹ.

“Việc Trung Quốc triển khai 220 tàu lần này nhằm làm chệch hướng bất kỳ sự hàn gắn khả thi nào giữa Philippines và Mỹ. Hành động của Trung Quốc nhằm chứng minh cho ông Duterte rằng Mỹ không thể có hành động thực tế nào trong việc đẩy các con tàu Trung Quốc ra khỏi vùng biển này và vì vậy ông Duterte chỉ nên công nhận thực tế về sức mạnh của Trung Quốc”, GS Thayer nói với Tuổi Trẻ.

Theo nhà nghiên cứu lâu năm về Biển Đông này, hiện nay Philippines gần như sẽ chọn cách tiếp tục im lặng và hy vọng Trung Quốc sẽ thực hiện tốt những cam kết đầu tư và những điều khoản về vắc xin ngừa Covid-19.

Yên Yên (t/h)