Bí ẩn phong tục tàn bạo thời đồ đá

Việc phát hiện sọ người với xương mặt bị đập bẹp dúm cho thấy nỗi ám ảnh về thây ma biết đi từng tồn tại từ thời xa xưa.

Thảm họa zombie (tức thây ma biết đi) không chỉ là một sự tưởng tượng đơn thuần của các nhà làm phim Hollywood. Trên thực tế, nỗi sợ hãi về xác chết biết đi có nguồn gốc sâu xa từ thời đồ đá. Các nhà khảo cổ học thực hiện những dự án ở châu Âu và Trung Đông vừa khai quật được chứng cứ cho thấy hành vi bí ẩn “đập nát mặt người chết”, theo trang tin New Scientist. Sọ người được chôn dưới một khu vực cổ xưa ở Syria trong tình trạng cắt lìa khỏi cơ thể, còn phần xương mặt gãy nát. Kinh khủng hơn, các chuyên gia cho rằng những bộ xương trên đã bị khai quật và cắt phần sọ sau vài năm từ lúc chôn. Sau khi đập nát phần mặt, người xưa lại đào đất chôn phần xương sọ và thân riêng biệt.

Khu vực khai quật xương cốt – (Ảnh: Consejo Superior de Investigaciones Cientificas)

Theo chuyên gia Juan José Ibañez của Hội đồng nghiên cứu quốc gia Tây Ban Nha ở Barcelona, phát hiện trên cho thấy những người thi hành tập tục “đập nát mặt” vào thời đồ đá tin rằng họ bị người chết đe dọa. Có lẽ họ cho rằng cách duy nhất để bảo vệ mình là hủy diệt phần mặt của di hài, cắt lìa đầu và chôn rời hai phần. Lý do đằng sau phong tục tàn nhẫn này vẫn chưa được xác định. Phải có dấu hiệu gì đó ở người chết khiến người sống cảm thấy bất an chứ? Điều đáng sợ là nhiều xương sọ niên đại khoảng 10.000 năm tuổi đã bị tách khỏi phần thân nhiều năm sau khi an táng. Và toàn bộ xương sọ bị xử lý một cách tàn bạo thuộc về nam giới ở độ tuổi từ 18 đến 30. Người xưa không dùng cách nhẹ nhàng để “thanh toán” người đã chết. Họ cứ lấy một vũ khí bằng đá và đập thẳng vào mặt, theo báo cáo trên chuyên san American Journal of Physical Anthropology.

Các chuyên gia cảm thấy hết sức ngạc nhiên khi phát hiện một khía cạnh hoàn toàn mới ở người thời xưa. Liệu cách đây 10.000 năm, tổ tiên người Syria đã cứu nhân loại khỏi nạn diệt chủng vì zombie? Tuy nhiên, ông Ibañez lý giải rằng có thể người thời đồ đá tin tưởng hành động báng bổ người chết như vậy giúp họ hấp thu toàn bộ sức mạnh của người đó, hoặc đơn giản chỉ để trút giận hoặc báo thù. Còn chuyên gia Liv Nilsson Stutz của Đại học Emory ở Atlanta nghĩ ra một giả thuyết khác cũng thú vị không kém: “Tước đi khuôn mặt có thể là hành động muốn đoạn tuyệt người chết với người còn sống”.