Xem tinh tinh than khóc đồng loại?

Các nhà nghiên cứu vừa công bố một đoạn video chưa từng thấy trước đó về phản ứng của một cộng đồng tinh tinh ở Zambia trước cái chết của hai thành viên trong nhóm. Đoạn băng ghi hình tạo cho người xem ấn tượng rằng, loài linh trưởng này cũng biết tỏ lòng thương tiếc đối với đồng loại bị chết như con người.






Theo tạp chí National Geographic, một con tinh tinh đực 9 năm tuổi bị chết ở Trại mồ côi dành cho động vật hoang dã Chimfunshi tại Zambia mùa thu năm ngoái. Những người quản lý khu bảo tồn này phát hiện ra thi thể con vật xấu số lần đầu tiên gần hàng rào của trại.

Trại Chimfunshi là nơi nuôi dưỡng một cộng đồng gồm 43 con tinh tinh với diện tích gần 80 héc-ta. Khu vực bán hoang dã này được bảo vệ bằng một hệ thống hàng rào. Các nhà khoa học thường tới nơi này để nghiên cứu về loài linh trưởng được coi là họ hàng gần gũi với con người.

Edwin van Leeuwen, một nhà nghiên cứu thuộc Viện Ngôn ngữ tâm lý học Max Planck, cho biết: “Vào thời điểm chúng tôi bắt đầu ghi hình, có 2 – 3 cá thể tinh tinh xuất hiện và trong vòng 17 – 18 phút sau đó, 36 – 38 con tinh tinh thực sự đã ít nhất một lần ghé thăm hoặc ở rất gần thi thể đồng loại đã chết suốt 17 phút”.

Cộng đồng tinh tinh tại trại Chimfunshi ở Zambia có 43 con. Ảnh: NatGeo.

“Chúng tôi quan sát thấy, những con tinh tinh cùng tụ họp trong một không gian rất nhỏ, xung quanh thi thể đồng loại đã chết. Chúng tôi chưa từng thấy những con tinh tinh này cùng họp mặt trong một không gian nhỏ tới như vậy hay vô cùng trật tự và bình tĩnh tiến tới gần nhau hoặc gần thi thể con vật đã chết đến như thế”, Katherine Cronin, một nhà nghiên cứu khác cũng thuộc Viện Max Planck, nói thêm.

Đoạn video ghi được cảnh các con tinh tinh nhẹ nhàng chạm vào thi thể thành viên đã chết, ngửi và quan sát. Nhiều thành viên của cộng đồng tinh tinh vào thời điểm đó đang mắc phải một căn bệnh hô hấp và bạn thực sự có thể nghe thấy một vài con ho. Việc khám nghiệm tử thi xác định con tinh tinh 9 năm tuổi có tên Thomas bị chết vì viêm phổi.

Trong vòng khoảng 2 phút, một con tinh tinh mẹ cũng có con gái sơ sinh bị chết thời gian gần đấy, mang xác đứa con xấu số của mình tới và dừng bước cách thi thể của chàng tinh tinh đực khoảng trên dưới 1 mét. Con tinh tinh mẹ có tên Masya này từng là chủ điểm của một nghiên cứu công bố hồi đầu năm nay trên tạp chí Động vật linh trưởng. Một video ghi hình từ một ngày trước đó cho thấy, Masya và một đứa con gái khác của nó đã kiểm tra xác của cá thể ruột thịt đã chết. Các con tinh tinh khác cũng tham gia hoạt động này.

Một điểm thú vị nữa là, có một con tinh tinh đực tới viếng thăm thi thể Thomas ít nhất 4 lần, kiểm tra xác chết và nổi cơn giận dữ vào một thời điểm cụ thể nào đó. Con tinh tinh này gào rú và bước qua xác Thomas rất nhanh. Theo những người quản lý khu bảo tồn, con tinh tinh đực trên có quan hệ rất khăng khít với con vật đã chết và từng chăm sóc cho Thomas hơn 4 năm.

Nhóm nghiên cứu không đưa ra kết luận rằng tinh tinh cũng tỏ lòng thương tiếc trước cái chết của đồng loại. Tuy nhiên, họ đã cho công bố đoạn video chưa từng thấy trên với hy vọng các nhà nghiên cứu khác sẽ xem nó và có cơ hội ghi hình được những cảnh tượng tương tự. Các nhà khoa học lạc quan rằng, việc nghiên cứu các dữ liệu và bằng chứng video có thể giúp trả lời những câu hỏi về loài linh trưởng họ hàng với con người cũng như việc liệu chúng có thể có suy nghĩ tương tự như chúng ta về cái chết hay không.

• Thanh Bình