Trung Quốc: Tranh giành quyền lực thông qua việc mua quan bán chức?

Cuộc cải tổ nội các trong Ủy ban thường vụ Bộ chính trị sẽ được diễn ra vào Đại hội Đảng Cộng Sản Trung Quốc lần thứ 18, một sự kiện lớn liên quan đến việc phân bổ quyền lực trong Đảng sẽ được tiến hành trong mùa thu năm tới. Nhưng cuộc chiến tranh giành quyền lực đã diễn ra từ lâu. Khoảng một nửa chủ tịch và bí thư Đảng tỉnh, thành, thị trấn, quận, huyện sẽ bị thay thế trong năm nay. Một điều kỳ lạ là giới truyền thông thay vì ca ngợi chính quyền, lại đưa ra các cảnh báo không nên mua quan bán chức.

 

Tuy nhiên theo báo cáo, sự việc còn nghiêm khắc hơn nhiều. Nhất là sau khi Sở nội vụ của Tỉnh Chiết Giang vừa đề ra 5 điều cấm và 17 điều lệ để ngăn chặn nạn tham nhũng và thiên vị trong việc bổ nhiệm chức vị. 5 điều cấm gồm “cấm vận động và hối lộ ”, “cấm trả giá và bán chức vị”, “cấm thăm dò và tranh giành chức vị”, “cấm xâm phạm các quy định về tuyển dụng chức vị”, “cấm thay đổi tổ chức cán bộ”, và 17 điều lệ bao gồm “không cho phép đại diện hối lộ”, “không cho phép phân bổ chức vị và hứa hẹn vật chất xa hoa”,” không cho phép bổ nhiệm đột ngột và phân bổ lại các vị trí chính thức”,”không được phân chức dựa trên quan hệ họ hàng”…

Thị trưởng thành phố Thâm Quyến, Hứa Tông Hoành, người nổi tiếng nạn mua quan bán chức

Có 2 lý do giải thích nạn tham nhũng trong chính quyền Trung Quốc và hệ thống nhân lực. Đầu tiên là mặc dù ông Hồ Cảm Đào đã cố gắng tiến hành cải cách dân chủ trong Đảng trong nhiều năm bằng chính sách “mỗi Đảng viên có 1 lá phiếu để bầu Bí thư thành ủy, thị xã, điều mà ông từng mê hoặc dân chúng 10 năm trước đây. Tuy nhiên ông không ban hành luật chống tham nhũng một cách rõ ràng. Bầu không khí chính trị tràn ngập mùi tiền, quan điểm chính trị là có tiền làm vua cũng được. Điều đó có nghĩa là luôn có giá chính xác để mua những chức vị chính thức như Bí thư Thành phố, tòa thẩm phán hay công tố viên.

Một lý do thứ hai, cũng là lý do quan trọng nhất, đó là trong suốt 90 năm lịch sử, Trung Quốc không bao giờ thay đổi nguyên tắc điều hành của mình “nghe lệnh cấp trên chứ không nghe luật nước”, qua đó điều hành tổ chức Đảng và hành chính nhà nước. Mao Trạch Đông, Lưu Thiếu Kỳ, Hồ Cẩm Đào, Tập Cận Bình hay tất cả các nhà lãnh đạo Trung Quốc khác đều có chung quan điểm nhiệm vụ của chính quyền là lựa chọn ra người có tài năng lãnh đạo giỏi. Nhiệm vụ của Chủ tịch Ban chấp hành Trung Ương Đảng cộng sản Trung QUốc là lựa chọn ra người lãnh đạo có cả 2 yếu tố là tư tưởng xã hội chủ nghĩa và năng lực chuyên môn tốt, nghĩa là có khả năng tin cậy vừa về mặt chính trị vừa về lĩnh vực chuyên môn. Chính quyền Trung Quốc từ chối mô hình xã hội dân chủ tiến bộ dựa trên “phân chia quyền lập pháp, tư pháp và hành pháp” và “ quyền kiểm tra, cân bằng quyền lực” (đa nguyên đa đảng)

Một nhược điểm nữa trong việc lựa chọn cán bộ là những người được lựa chọn dựa vào năng lực bản thân có thể giữ vững vị trí của mình trong một chế độ chính trị như thế hầu như là điều không thể. Trong 1 thập kỷ qua đã có 3 hay 4 sinh viên tốt nghiệp tiến sỹ ở nước ngòai được bổ nhiệm chức vị Bộ trưởng. Tuy nhiên mặc dù họ có trí tuệ, năng lực làm việc nhưng họ không được đào tạo chính trị để có thể cạnh tranh nổi trội trong một môi trường chính trị khốc liệt, nên họ chẳng bao giờ được gia nhập vào tổ chức quyền lực thực sự của Bộ chính trị