150 tấn vàng của Gaddafi – góc nhìn khác về cuộc chiến

Tổng thống Gaddafi đang “ngồi trên đống vàng” 143 tấn, chưa kể vợ ông sở hữu khối vàng 20 tấn. Đó có phải một lý do cho cuộc nội chiến?

Người ta đồn rằng ông Muammer Gaddafi đang ngồi trên đống vàng nặng 143,8 tấn (tương đương với khoảng 64 tỷ USD vào thời điểm cuối tháng 3) và những lời đồn này hoàn toàn có cơ sở. Với khối tài sản kếch sù như vậy, Gaddafi đủ tiền để thuê lính nước ngoài chiến đấu vì ông trong nhiều năm.

Tờ Financial Times dẫn lời Quỹ tiền tệ quốc tế cho hay, các thỏi vàng – từng được cất giấu ở Ngân hàng trung ương Libya và được “canh giữ” cẩn mật, gắt gao bởi lực lượng trung thành với ông Gaddafi – có trữ lượng lớn thứ 25 trên thế giới.

 

Vàng là căn nguyên khiến nội chiến bùng nổ ở Libya?

Không chỉ thế, trước khi bị đóng băng tài sản, người đàn ông quyền lực, 68 tuổi này còn sở hữu khối tài sản kếch sù trị giá hàng tỷ USD, gửi gắm ở nước ngoài trong đó bao gồm cả Mỹ và 27 nước thành viên của Liên minh châu Âu.

Theo tờ Financial Times, kể từ khi cuộc nội chiến nổ ra, người ta cho rằng trữ lượng vàng khổng lồ đó đã được chuyển khỏi ngân hàng trung ương ở thủ đô Tripoli tới một thành phố khác. Một trong số những nơi đó có thể là Sebha ở phía nam Libya, khu vực gần các nước láng giềng Chad và Niger.

Trong khi nhiều nhân viên làm việc ở ngân hàng khẳng định với tờ Times rằng các ngân hàng quốc tế hoặc các thương gia có thể sẽ không mua bất cứ thỏi vàng nào có xuất xứ từ Libya, thì trên thực tế, ông Gaddafi vẫn tìm thấy khách mua vàng ở Chad hoặc Niger.

 

Nhiều người cho rằng bà Safia Farkash đang tích trữ hơn 20 tấn vàng

Walter de Wet, người đứng đầu bộ phận nghiên cứu hàng hoá ở ngân hàng Standard đã nói với tờ Times như sau: “Một khi Libya đã muốn ‘hoá lỏng’ vàng của họ, tức là họ muốn đổi chúng lấy vũ khí, thực phẩm hoặc tiền mặt”.

Nhiều ngày nay, giá vàng liên tục tăng càng làm cho sự bất ổn ở Trung Đông và Bắc Phi leo thang theo. Darren Heathcote, Giám đốc kinh doanh tại Investec Australia đã nói với tờ Reuters: “Nếu đồng USD vẫn yếu, sự bất ổn sẽ ngày càng gia tăng ở Trung Đông và đó cũng là cơ hội rất phù hợp cho giá vàng lập kỉ lục”.

Ngoài hơn 143 tấn vàng ông Gaddafi đang sở hữu, bà vợ thứ nhì – Safia Farkash của ông cũng đang sở hữu khoảng 20 tấn vàng nữa. Người phụ nữ từng là y tá chăm sóc tận tình cho ông Gaddafi trong một lần ông lâm trọng bệnh này đã sinh cho ông 1 cô con gái xinh đẹp và 7 cậu con trai kháu khỉnh.

 

Trước đây bà Safia Farkash còn sở hữu nhiều hơn thế

Nhà báo Barbara Walters Said từng viết trong cuốn hồi ký của mình rằng Safia Farkash chính là người đã gợi ý tưởng chế tạo các loại vũ khí huỷ diệt hàng loạt cho chồng sau khi họ bị tấn công vào năm 2003 khiến một thành viên trong gia đình này phải bỏ mạng. Sau khi một người con lìa đời, bà Safia Farkash từng nói: “Tôi đã yêu cầu ông ấy hãy làm một điều gì đó để bảo vệ các con mình, đừng để họ phải chết như thế nữa”.

Nhiều người cho rằng bà Safia Farkash đang tích trữ hơn 20 tấn vàng, chưa kể tiền mặt. Tuy nhiên, vẫn chưa ai biết được con số chính xác bà đang sở hữu. Cách đây khoảng 20 năm, số tấn vàng mà bà Safia Farkash sở hữu theo ước tính hơn gấp đôi số lượng hiện tại.

Vàng là một căn nguyên khiến nội chiến bùng nổ ở Libya?

Hiện tại, các nước muốn mua khối lượng vàng lớn từ Libya bao gồm Iran, Trung Quốc, Nga và Ấn Độ. Nhiều nước phương Tây cũng dòm ngó khối tài sản kếch sù lên tới 64 triệu USD của ông Gaddafi giữa lúc họ đang phải “thắt lưng buộc bụng” mọi chi tiêu. Ngay cả Mỹ, quốc gia có trữ lượng vàng được xem là lớn nhất thế giới – lên tới 8965,6 tấn – cũng không bỏ qua miếng mồi béo bở này. Và nhiều chuyên gia nhận định, ngoài dầu mỏ, vàng là một trong số nhiều lý do chính khiến NATO và Mỹ tham chiến ở Libya.

 

Ông Gaddafi từng muốn toàn châu Phi dùng đồng tiền vàng

Kể từ khi tiền xu vàng được lưu hành ở Trung Quốc, các cuộc đàm phán về tiêu chuẩn vàng đã ngày càng “nở rộ” ở Trung Đông. Tuy nhiên, một trong số những người đầu tiên khởi xướng việc không thanh toán bằng đồng USD và Euro lại chính là nhà lãnh đạo Muammar Gaddafi. Ông đã kêu gọi người Ả Rập và thậm chí các nước ở châu Phi chỉ sử dụng một loại tiền duy nhất để giao dịch đó là đồng tiền vàng.

Trên cơ sở tài chính hùng mạnh của mình, ông Gaddafi từng đề nghị tạo ra một nhà nước châu Phi duy nhất với sự kết hợp của khoảng 200 triệu dân từ người gốc Ả Rập và người Phi da đen.

 

Bà Safia Farkash chính là người gợi ý chồng chế tạo vũ khí huỷ diệt hàng loạt để bảo vệ các con

Ý tưởng về việc lưu hành duy nhất đồng tiền vàng và thống nhất các quốc gia ở châu Phi thành một hệ thống liên bang hùng mạnh từng nhận được sự ủng hộ tích cực từ nhiều nước Ả Rập và hầu hết các nước ở châu Phi vào năm ngoái.

Tuy nhiên, Liên đoàn Ả Rập và các nước Nam Phi phản đối chế độ dân chủ đã không tán thành ý kiến đó. Mỹ và Liên minh châu Âu cũng phản ứng rất tiêu cực trước sáng kiến này. Tổng thống Pháp Sarkozy cho rằng người Libya đang muốn “thiết lập nền an ninh tài chính nhân loại”, và nhìn Gaddafi như một mối đe dọa.

 

Mục đích thật khi tham chiến của NATO và Mỹ là gì?

Về mặt danh nghĩa, phía NATO muốn “bảo vệ nhân quyền” cho những người dân vô tội ở Libya. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều ý kiến cho rằng họ muốn “ăn cắp dầu của người Libya”. Cả hai quan điểm gây tranh cãi này đều chưa thể đưa đến kết luận cuối cùng.

Tuy nhiên, có một thực tế đó là ông Gaddafi hiện vẫn đang nỗ lực tạo ra một nhà nước châu Phi thống nhất và đưa toàn châu Phi quay trở về với việc giao dịch bằng vàng thay vì sử dụng thứ tiền giấy mà người ta vẫn gọi là “đô la”.

Minh Quân