Thế giới đối mặt “siêu bão” tài chính mới?

Vàng lập kỷ lục giá mới, chứng khoán rơi thẳng đứng, xăng dầu vuột giá mạnh, nhà đầu tư rơi vào trạng thái hoảng loạn là những gì đã xảy ra trong phiên giao dịch đêm qua (18/8). Liệu kinh tế thế giới đang đứng trước một nguy cơ trượt dốc mới?

Đêm 18/8, giá vàng lập kỷ lục mới, chứng khoán rơi thẳng đứng, xăng dầu vuột giá mạnh.

Hôm qua, chốt phiên chứng khoán Mỹ, chỉ số Nasdaq đóng cửa với mức giảm hơn 5%, chỉ số S&P 500 mất hơn 4% và chỉ số Dow Jones giảm hơn 3%. Như vậy, phiên 18/8 đã đánh dấu ngày giao dịch thứ 6 chỉ số S&P 500 biến động lên xuống hơn 4% trong vòng 2 tuần qua.

Cụ thể, chỉ số công nghiệp Dow Jones giảm 419,63 điểm, tương ứng 3,68%, xuống còn 10.990,58 điểm. Chỉ số S&P 500 hạ 53,24 điểm, tương ứng 4,46%, xuống 1.140,65 điểm. Chỉ số Nasdaq tuột 131,05 điểm, tương ứng 5,22%, xuống 2.380,43 điểm.

Chỉ số VIX đo lường trạng thái bất ổn Phố Wall nhảy vọt 38% lên 43,56 điểm. Khối lượng giao dịch tăng trưởng bùng nổ, với 11,4 tỷ cổ phiếu được chuyển nhượng trên cả ba sàn New York, American và Nasdaq. Đây là khối lượng giao dịch lớn nhất trong tuần này.

Trên thị trường dầu mỏ, chốt phiên đêm qua trên thị trường New York, giá dầu thô ngọt, nhẹ hợp đồng tháng 9 giảm 5,2 USD, tương ứng 5,9%, xuống 82,38 USD/thùng. Mức thấp nhất trong ngày của dầu hợp đồng này là 81,86 USD/thùng.

Cùng đổ dốc với dầu thô còn có xăng và dầu sưởi. Giá xăng hợp đồng tháng 9 giảm mạnh 9 xu Mỹ, tương ứng 3%, xuống 2,78 USD/gallon (một gallon tương đương với 3,78 lít). Dầu sưởi giao tháng 9 cũng giảm 9 xu Mỹ, tương ứng 2,9%, xuống 2,87 USD/gallon.

Đứng trước sự sụt giảm mạnh của chứng khoán, dầu thô, các nhà đầu tư lại đổ xô mua vàng tích trữ và đẩy giá mặt hàng kim loại này lên mức cao kỷ lục mới. Chốt phiên 18/8, giá vàng tương lai giao tháng 12 đã tăng 29,6 USD lên 1.823,4 USD/oz. Trong phiên, có lúc vàng loại này lập kỷ lục 1.830 USD/oz.

Giá vàng giao ngay cũng tăng mạnh, 1,9% lên 1.822,3 USD/oz. Giá vàng giao ngay lập đỉnh cao nhất mọi thời đại ngay từ đầu phiên giao dịch ở vùng 1.825,99 USD/oz. Tính tới 7h56 sáng nay (19/8, theo giờ Việt Nam), vàng giao ngay tiếp tục tăng lên 1.834,20 USD/ounce.

Hồi đầu tuần trước, khi các thị trường hàng hóa biến động dữ dội xuất phát từ việc tổ chức định mức tín nhiệm Standard & Poor’s hạ bậc tín dụng cao nhất của Mỹ từ AAA xuống AA+, gây ra những lo sợ về triển vọng của nền kinh tế đầu tàu.

Phiên hôm qua, những lo sợ đó về cơ bản đã trở thành hiện thực, khi một loạt báo cáo công bố trong ngày đều nhuốm màu u ám. Richard Weiss, chuyên gia tiền tệ cao cấp của hãng đầu tư American Century ở California cho biết, những số liệu mới nhất đã làm thay đổi quan niệm của giới đầu tư về triển vọng kinh tế Mỹ.

Nói một cách khác, thị trường đang đối mặt với một cơn hoảng loạn mới về khả năng nền kinh tế đầu tàu rơi vào một cuộc suy thoái khác. Nhà đầu tư sẽ lại chọn vàng làm “cảng” trú chân cho an toàn và những dự báo về mức giá đỉnh của vàng có thể sẽ còn được nâng lên.

Hội đồng Vàng Thế giới dự báo, nhu cầu vàng mặc dù giảm trong quý 2 vừa qua, nhưng vẫn tăng nếu tính chung toàn năm 2011, trong bối cảnh khách mua châu Á vẫn tiếp tục trữ vàng và nhu cầu tìm đến kim loại quý này như một “nơi trú ẩn an toàn” gia tăng.

Hôm qua, Bộ Lao động Mỹ cho hay, chỉ số tiêu dùng (CPI) của nước này trong tháng 7 đã tăng 0,5% so với tháng 6, cao nhất trong 4 tháng, vượt xa con số dự báo 0,2% của các nhà kinh tế trong cuộc khảo sát của Bloomberg. Chỉ số CPI lõi, không bao gồm giá thực phẩm tươi sống và chi phí nhiên liệu, tăng 0,2%.

Cùng ngày, theo một báo cáo khác của Bộ Lao động Mỹ, trong tuần kết thúc ngày 13/8, số người nộp đơn xin trợ cấp thất nghiệp tiếp tục gia tăng 9.000 lên 408.000 người, mức cao nhất trong vòng một tháng qua.

Thị trường bị tác động mạnh hơn sau thông tin từ Cục Dự trữ bang Philadelphia cho hay, chỉ số sản xuất khu vực Trung – Atlantic trong tháng 8 đã giảm xuống âm 30,7 điểm, mức thấp nhất kể từ tháng 3/2009. Thêm vào đó, doanh số bán nhà đã qua sử dụng giảm 3,5% trong tháng 7, xuống thấp nhất trong 8 tháng.

Trong một diễn biến khác, phát biểu mới đây, Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) tại Dallas, ông Richard Fisher cho rằng, sở dĩ nền kinh tế Mỹ rơi vào cảnh khó khăn là bởi những sai lầm trong quản lý tài chính.

“Tôi cho rằng yếu tố đang kìm hãm nền kinh tế không phải là chính sách tiền tệ lỏng lẻo mà là sự quản lý tài chính sai lầm tại Washington. Các cơ quan tài chính Mỹ phải xử lý các vấn đề nợ nần và thâm hụt, nếu không các doanh nghiệp sẽ chuyển kinh doanh ra nước ngoài”, ông Fisher cho biết.

Theo ông, mối lo ngại lớn nhất không phải là nguy cơ chính sách lỏng lẻo khiến giá cả leo thang cao hơn mà là khả năng thanh khoản do FED tạo ra vẫn “đứng ngoài cuộc” khi các doanh nghiệp và các hộ gia đình trì hoãn chi tiêu trong bối cảnh bất ổn của chính sách pháp luật và thuế.

FED đã giữ tỷ lệ lãi suất ở gần mức 0 kể từ tháng 12/2008 và mua 2,3 nghìn tỷ chứng khoán dài hạn để hỗ trợ nền kinh tế này nhưng vấn đề tạo công ăn việc làm vẫn còn yếu kém và quá trình hồi phục vẫn mong manh.

Trong khi đó, tại châu Âu, cuộc gặp thượng đỉnh Pháp – Đức hồi đầu tuần đã không thể xoa dịu những lo sợ về khả năng khủng hoảng nợ công châu Âu tiếp tục lan rộng. Những đề xuất của hai cường quốc này được các quốc
gia thành viên trong Eurozone đón nhận khá lạnh nhạt.

Nói một cách khác, Pháp và Đức đã thất bại trong việc thuyết phục nhà đầu tư rằng cuộc khủng hoảng nợ của khu vực có thể sớm được giải quyết.

Liên quan tới nền kinh tế Trung Quốc, hôm qua, Deutsche Bank AG hạ dự báo triển vọng kinh tế 2011 của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới từ 9,1% xuống 8,9%. Morgan Stanley tuy vẫn giữ nguyên dự báo GDP năm 2011 của Trung Quốc nhưng hạ triển vọng năm tới xuống 8,7%.

Bộ trưởng Thương mại Trung Quốc Chen Deming cho biết, tăng trưởng thương mại của nước này sẽ chậm lại trong nửa cuối năm 2011 và thắt chặt tài chính ở các nước phương Tây khiến nhu cầu nhập khẩu hàng hóa từ quốc gia này sụt giảm.

Cũng tại châu Á, hôm qua, những đồn đoán cho rằng Tokyo sẽ lại can thiệp vào thị trường ngoại hối đã gia tăng, sau khi các quan chức của Bộ Tài chính và Ngân hàng Trung ương Nhật Bản đã có cuộc họp thảo luận về đà tăng giá của đồng Yên.

Các nhà kinh tế cảnh báo nếu đồng Yên vẫn tiếp tục giữ ở mức cao kỷ lục so với đồng USD, điều đó sẽ tác động xấu đến các doanh nghiệp xuất khẩu và đà phục hồi của kinh tế Nhật Bản có thể sẽ chậm lại. Hôm qua, chỉ số Nikkei 225 của chứng khoán Nhật xuống thấp nhất kể từ ngày 15/3.