Cận cảnh kho báu trong lăng mộ Thủ lĩnh Vàng

Tuần qua, lăng mộ Thủ lĩnh vàng (Golden Chief) vừa được khám phá ở khu vực Sitio Conte, Panama đã mang đến cho các nhà khảo cổ học những manh mối mới về nền văn minh Trung Mỹ cổ đại. Lăng mộ được “phát lộ” với một kho báu lớn gồm các mẫu vật bằng vàng và đá quý hàng nghìn năm tuổi. 

Đây có thể xem là phát hiện ngoạn mục và có giá trị nhất đối với nền văn hóa Panama kể từ những năm 1930, nhà nhân chủng học John Hoopes khẳng định.

Cho đến nay, khu vực Sitio Conte thuộc Panama là nơi duy nhất cung cấp bằng chứng về sự tồn tại của nền văn minh Trung Mỹ được phán đoán là khởi nguồn từ những năm 250 TCN và tồn tại cho đến thế kỷ 16, trước khi vùng đất này bị người Tây Ban Nha tàn phá.

Những mẫu vật mới được phát hiện có trong khoảng 700 đến 1000 năm TCN, được khai quật từ một vùng cách Sitio Conte 3km tên là El Cano.

Cánh đồng tại El Cano chứa đầy các tảng đá nguyên khối và các tượng điêu khắc đã thu hút được rất nhiều những kẻ truy tìm kho báu vào đầu thế kỷ 20, nhưng may mắn thay, họ chỉ đào được những ngôi mộ của dân thường, hầu như không có giá trị.

Năm 2005, sau khi đã làm việc ở Sitio Conte, nhà khảo cổ học Julia Mayo của Viện Nghiên cứu Nhiệt đới Smithsonian đã quyết định khảo cứu lại khu vực El Cano, mà cụ thể là tập trung vào việc lần theo dấu vết một khu mộ tập thể hình tròn, rộng khoảng 80m.

Sau khi việc khai quật được tiến hành không lâu, vào năm 2008, đội khảo cứu đã tìm thấy bộ xương của một vị thủ lĩnh cấp cao. Ngài mặc một bộ giáp hình tròn chạm nổi bộ mặt ma cà rồng, cùng với những chiếc bọc tay có hoa văn, đi kèm một chiếc đai với những dải lông dài màu vàng.

Cuộc khai quật gần đây nhất vào đầu năm 2011 đã khám phá ra thi hài một vị thủ lĩnh khác với phục sức tương tự, được chôn trong một cái hầm có nhiều tầng, từng được che bởi mái gỗ. Ở xung quanh ngài, ước tính ít nhất cũng có đến 25 hài cốt được sắp xếp gọn gàng. Đây là tập hợp hài cốt lớn nhất trong 6 tập hợp được tìm thấy tính đến thời điểm hiện tại.

Ở giữa các thi thể là y phục bằng vàng cho một đứa trẻ, có thể là con của vị thủ lĩnh gồm có những miếng vàng nhỏ, vòng tay, khuyên tai, vòng cổ bằng loại đá quý có giá trị thấp. Ở đáy hầm, vị thủ lĩnh được đặt nằm trên một cái bệ tạo nên bởi 15 thi thể xếp sát nhau. Mayo cho rằng đó là các tù nhân bị bắt giữ hoặc các nô lệ, những kẻ đã hy sinh hoặc tự sát. Cách chôn cất tương tự đã được tìm thấy tại Sitio Conte, dường như cho thấy khả năng về mối dây liên hệ giữa hai nơi này.

Một chi tiết khác gây tò mò, đó là các thi thể xung quanh vị thủ lĩnh được bao bọc bởi những chiếc đĩa gốm. Mặc dù ý nghĩa của các đĩa gốm này vẫn chưa được xác định rõ, Mayo nghĩ rằng chúng được làm ra là để dành riêng cho việc bao bọc các thi hài. 

Có một điều chưa được làm sáng tỏ ở đây, đó là những đĩa gốm này đã bị đập ra một cách có chủ định hay đã được đặt vào mộ trong tình trạng nguyên vẹn và chỉ bị vỡ khi chịu tác động của các vận động địa chấn bên ngoài.

Một trong những điều huyền bí khác cần được nhắc tới đó là những sinh vật nửa người và các sinh vật thần thoại được thiết kế trên trang sức vàng và các phục trang được chôn cùng người chết.

Ý tưởng lấy vật biểu trưng là các con vật rất phổ biến ở các nền văn minh tiền Columb (các nền văn minh tồn tại ở châu Mỹ trước khi Columbus khám phá ra châu lục này). Một con người có thể có một linh hồn thú vật tương ứng mà có thể nhập vào họ và thay đổi tính cách của họ, khiến cho họ trở nên dũng mãnh trong các cuộc chiến, cũng giống như việc chọn linh vật để nâng cao tinh thần của các đội bóng như ta vẫn thấy ngày nay.

Các nhà khảo cổ học cho biết rằng, các thông tin và hình ảnh trên chỉ là một phần nhỏ của cuộc nghiên cứu hết sức phức tạp này, và thông tin nên được hạn chế để tránh khỏi sự dòm ngó của các tay trộm mộ.