Trung y thần kỳ được lưu vào sử sách: Khả năng siêu thường của các danh y (P.1)

Khoa học Trung Quốc trực tiếp nghiên cứu thân thể người, sinh mệnh và vũ trụ, trong đó Trung y cũng là một trong những bộ phận nổi bật. Những điều kỳ diệu của Trung y thật ra cũng không phải truyền thuyết, mà đều được ghi lại trong sách sử.

Trung y là một bộ phận trong văn hóa Thần truyền bác đại tinh thâm của Trung Hoa cổ đại nên cũng hết sức huyền diệu, cao thâm. Đặc biệt là các thần tích chữa bệnh và sự tích danh y đều được ghi lại trong chính sử, những điều này chính là tinh hoa của Trung y mà y học hiện đại ngày nay vẫn khó lòng sánh kịp.

Tính giới hạn của khoa học hiện nay không có cách nào lý giải được những hiện tượng kỳ bí này. Đặc biệt là quan điểm vô thần học càng khó hé mở bí ẩn của Trung y cổ đại. Hơn nữa, những ghi chép này bình thường chúng ta rất ít tiếp xúc hoặc nghe đến. Một vài phần ghi chép được lấy trong chính sử dưới đây sẽ hé lộ một chút về những thần tích này.

Công năng đặc dị của Biển Thước trong “Sử Ký”

Trong “Sử Ký” có ghi lại: Biển Thước là người quận Bột Hải, họ Tần, tên gọi là Việt Nhân. Thời còn trai trẻ, Tần Việt Nhân vốn là chủ của một quán khách trọ. Lúc đó, có một lương y biệt danh là Trường Tang Quân thường tới trọ. Biển Thước cho rằng người này không hề tầm thường nên tỏ ra rất kính trọng. Trường Tang Quân cũng biết Biển Thước không phải là một người bình thường. Sau hơn mười năm kết giao, Trường Tang Quân mời Biển Thước tới nói chuyện với mình, Trường Tang Quân nói: “Ta có bài thuốc bí truyền, nay tuổi tác cũng già rồi, muốn truyền lại cho ngươi, nhưng người không được tiết lộ cho ai hết”. Biển Thước đã đồng ý.

Thế là Trương Tang Quân lấy từ trong người ra một ít thảo dược và nói: “Hãy pha thuốc này với nước ở hồ Thượng Trì và uống trong 30 ngày. Việc này sẽ giúp ngươi có được công năng nhìn thấu vật thể”. Thế là ông đã truyền toàn bộ bài thuốc gia truyền cho Biển Thước, sau đó đột nhiên biến mất. Có thể thấy Trương Tang Quân không phải là một người bình thường. Biển Thước pha thuốc theo lời chỉ dẫn của Trương Tang Quân và uống trong vòng 30 ngày thì bắt đầu có thể cách tường khán vật, từ đó xem bệnh có thể hoàn toàn thấy được vấn đề mấu chốt, những nguyên nhân gây bệnh của ngũ tạng.

Ở đây có ghi chép lại Biển Thước sau khi nhận được phương thuốc bí truyền từ lão nhân Trương Tang Quân thì có khả năng nhìn thấu cơ thể con người, có được công năng đặc dị. Thật ra có rất nhiều danh y thời cổ đại khác cũng có công năng đặc dị này. Giống như dược vương Tôn Tư Mạc, là một người tu hành Đạo gia, được tôn kính gọi là Tôn Chân Nhân. Có khá nhiều truyền thuyết về Tôn Tư Mạc có được thần dược cứu giúp dân chúng.

>>> Câu chuyện Tôn Tư Mạc được Thần tiên ban thuốc quý tế thế cứu người

Trong Sử ký cũng có đoạn viết: “Triệu Giản Tử bị bệnh, hôn mê bất tỉnh năm ngày, nhiều đại phu đến khám bệnh đều rất sợ hãi, không có kết quả gì bèn triệu Biển Thước tới. Sau khi Biển Thước xem bệnh đi ra, Đổng An truy hỏi Biển Thước bệnh tình như thế nào, Biển Thước trả lời: ‘Huyết mạch hết sức bình thường, không việc gì phải lo lắng.

Ngày trước Tần Mục Công cũng từng gặp tình trạng này, và đã tỉnh dậy sau bảy ngày… Tình trạng của quận chủ cũng giống như vậy, chưa đến ba ngày ông ấy sẽ tỉnh lại và sẽ có chuyện để kể…’ Hai ngày rưỡi trôi qua, Triệu Giản Tử tỉnh dậy đúng như lời dự đoán của Biển Thước, và kể lại với các vị đại phu rằng: ‘Ta đã đến nơi ở của Thượng Đế và thấy hàng trăm vị thần chu du chốn thần tiên…’”

Ghi chép này đã cho thấy sự thần kỳ trong việc chẩn đoán bệnh của Biển Thước.

Quách Ngọc chẩn đoán âm dương một cách tài tình

“Hậu Hán Thư” có ghi chép rằng Quách Ngọc là người ở khu vực Quảng Hán thuộc nước Lạc. Ban đầu, có một ông lão không biết từ đâu xuất hiện, thường buông câu ở sông Bồi, do đó được xưng là Phù Ông. Phù Ông là người hành tẩu hóa duyên khắp nhân gian, thấy người bệnh lập tức lấy cây châm bằng đá chữa liền khỏi ngay. Sách của Phù Ông là Châm Kinh và Chẩn Mạch Pháp đã được lưu truyền cho đời sau. Có một đệ tử tên là Trình Cao, phải tìm kiếm nhiều năm, Phù Ông mới truyền lại cho phương pháp chữa bệnh.

Trình Cao cũng là người sống ẩn dật, không theo con đường làm quan. Quách Ngọc lúc còn trẻ được Trình Cao nhận làm đệ tử và truyền cho phương pháp chẩn đoán sáu mạch và thuật trắc ẩn âm dương. Quách Ngọc là Thái y của Hán Hòa Đế (79-105 SCN), phương thuốc của ông rất hiệu quả.

Nhà vua rất tò mò về khả năng của ông, thế nên đã hạ lệnh cho một cận thần nam có bàn tay giống với nữ giới và một nữ tỳ ẩn sau một tấm màn, sau đó bảo Quách Ngọc bắt mạch cho cả tay trái của người nam và tay phải của người nữ. Khi được hỏi người này có bệnh gì, Quách Ngọc đáp: “Tay trái là mạch dương còn tay phải là mạch âm. Thật kỳ lạ khi một người có cả mạch âm lẫn mạch dương. Thần đang tìm nguyên nhân”. Nhà vua đã không ngớt lời khen ngợi tài chẩn đoán mạch của ông.

Ngũ Cầm Hý của Hoa Đà trong “Tam Quốc Chí”

“Ngũ Cầm Hý” là một bài khí công cổ đại do danh y Hoa Đà thời Tam quốc sáng tác, mô phỏng điệu bộ của năm loài thú là cọp, nai, gấu, khỉ và chim.

Theo Tam Quốc Chí, Ngô Phổ ở Quảng Lăng, và Phiền A ở Bành Thành, đều là học trò của danh y Hoa Đà. Hoa Đà từng nói với Ngô Phổ rằng: “Cơ thể con người cần vận động nhưng không được quá sức. Vận động giúp thức ăn được tiêu hóa, huyết mạch lưu thông tốt và tránh xa bệnh tật, giống như một bản lề cửa không bao giờ bị mối mọt. Vì thế các bậc Thánh nhân cổ đại rất giỏi việc kiểm soát năng lượng của họ. Việc duỗi các cơ bắp và khớp nối có thể làm chậm quá trình lão hóa của con. Ta có một bộ bài tập tên là Ngũ Cầm Hý, bắt chước theo hổ, hươu, gấu, khỉ và chim.

Bộ bài tập này có thể tiêu trừ bệnh tật, khiến cho con linh hoạt, và lưu thông năng lượng tốt. Khi cảm thấy không khỏe, con hãy đứng dậy và tập một bài. Sau khi mồ hôi đổ ra, hãy dùng bột thuốc và con sẽ cảm thấy nhẹ nhàng với một chút thèm ăn lành mạnh”.

Ngô Phổ đã làm theo lời dạy của thầy. Ông đã sống đến tận cửu tuần với hàm răng chắc khỏe, thính giác tốt và thị giác nhạy bén.

Lời bình của Hứa Dận Tông về Trung Y cổ truyền trong “Cựu Đường Thư”

Cựu Đường Thư có ghi lại: “Hứa Dận Tông là người Nghệ Hưng Thường Châu. Sự tình nhà Trần lúc ban đầu, sau khi nhà Trần diệt vong nhập vào nước Tùy, nhiều lần đảm nhận chức quan ngự y trong phòng dược của triều đình. Đầu năm Vũ Đức, được ủy thác đi thị lang. Lúc này bùng nổ bệnh lao làm nhiều người chết. Trong khi nhiều vị đại phu khác bó tay hết cách với căn bệnh truyền nhiễm này thì Hứa Dận Tông lại có thế chữa khỏi hoàn toàn.

Một trong những người bệnh đã hỏi: ‘Y thuật của tiên sinh như Thần, hà cớ gì mà không viết thành sách lưu lại cho hậu thế?’. Hứa Dận Tông trả lời: ‘Y thuật chính là ‘ý’. Chẩn đoán bằng cách ‘bắt mạch’ rất phức tạp, vì mỗi tình trạng đều khác nhau, chỉ có thể tâm ý lĩnh hội. Không có phương pháp chẩn đoán hay điều trị nào là phổ quát cả. Vì vậy, rất khó dùng ngôn từ để truyền lại những kỹ năng điều trị và chẩn đoán.

Tự cổ đến nay, bậc danh y nào nổi bật hơn những người khác thì chỉ ở cách chẩn mạch. Trước tiên phải tìm được mạch tượng, sau đó mới có thể chẩn đoán bệnh tình, dùng thuốc mà trị bệnh. Nếu như chẩn bệnh chính xác, thì chỉ một loại thuốc là có thể trực tiếp trị khỏi bệnh, nhưng nếu không xác định được mạch tượng, không liễu giải được bệnh nhân, dựa trên phán đoán cá nhân mà chẩn bệnh thì sẽ phải dùng rất nhiều loại thuốc mà có khi bệnh vẫn không hết.

Cũng giống như việc đi săn mà không biết những con thỏ ở đâu. Nếu cử đi nhiều thợ săn, bắn bừa cũng có thể bắt được một hay hai con thỏ. Nhưng đó chỉ là may mắn. Chẳng phải sẽ rất cẩu thả nếu đối xử với bệnh nhân theo cách này sao? Tất cả điều tôi muốn nói là ‘bắt mạch’ rất huyền ảo và phức tạp. Nó không thể được dạy hay truyền lại bằng lời. Vì thế, không thể viết thành sách’”.

Những ghi chép trên cho thấy sự huyền diệu của y thuật Trung y cổ đại. Có thể nói y học Trung Hoa thời cổ đại vô cùng uyên thâm, vượt trên cả nhận thức của y học hiện đại ngày nay.

>>> Triết lý uyên thâm của Trung Y cổ đại

Hồng Liên, theo CEBV