Tổng thống Trump chính thức đề cử Amy Coney Barrett vào ghế Tòa án Tối cao Hoa Kỳ

Hôm 26/9, Tổng thống Donald Trump đã thông báo đề cử Amy Coney Barrett vào vị trí Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, khởi động cho một trận chiến xác nhận khốc liệt chỉ vài tuần trước cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 sắp diễn ra. 

Tại Vườn Hồng Nhà Trắng hôm 26/9, Tổng thống Mỹ tiết lộ lựa chọn của mình và chính thức đề cử củ Barrett, người có những quan điểm mạnh mẽ, bao gồm tuyên bố quyền sở hữu súng theo Tu chính án thứ hai đang bị đe dọa và kiên quyết phản đối nạo phá thai.

“Các nguyên tắc cho đất nước của chúng ta là vô cùng cao. Các phán quyết mà Tòa án Tối cao sẽ ban hành trong những năm tới sẽ quyết định sự tồn tại của Tu chính án thứ hai, quyền tự do tôn giáo của chúng ta, sự an toàn công cộng của chúng ta và nhiều hơn thế nữa,” ông nói. 

Bà Barrett, 48 tuổi, thẩm phán tòa phúc thẩm liên bang, được những người bảo thủ và các nhà vận động chống lại quyền phá thai ủng hộ vào chiếc chiếc ghế khuyết của cố thẩm phán Ruth Bader Ginsburg, đã qua đời vào tuần trước.

Các thành viên Đảng Cộng hòa tại Thượng viện cho biết họ sẽ nhanh chóng xác nhận bà Barrett trước cuộc bầu cử. Đây sẽ là bước đầu tiên trong một quá trình được đẩy nhanh nhằm mang lại cho những người bảo thủ tỷ lệ 6 – 3 ở băng ghế Tòa án Tối cao. Tổng thống Trump nhấn mạnh: “Mọi chuyện sẽ diễn ra rất nhanh chóng. Tôi chắc chắn rằng nó sẽ cực kỳ không gây tranh cãi.” 

Việc đề cử đúng ngay vào thời điểm quan trọng đối với ông Trump. Trong tuần qua, lãnh đạo Nhà Trắng đã nhấn mạnh kỷ lục của ông về việc ủng hộ các thẩm phán bảo thủ trên băng ghế liên bang tại các cuộc mít tinh chính trị, như một nỗ lực để tiếp thêm năng lượng trước cuộc bầu cử. 

Các đảng viên Dân chủ đã tuyên bố sẽ chống lại việc Trump đề cử bà Barrett. Vào hôm 26/9, họ đã tìm cách định khung sự ứng cử của bà về khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe. Vào tháng 11, Tòa án Tối cao sẽ xem xét lại chính sách chăm sóc sức khỏe của Barack Obama – Đạo luật Chăm sóc Y tế với Giá cả phải chăng – mặc dù trước đó nó đã phán quyết là hợp hiến. Ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden hôm 26/9 cho biết bà Barrett đã phản đối quyết định của Tòa án Tối cao Hoa Kỳ về việc duy trì Đạo luật Chăm sóc Y tế với  Giá cả phải chăng của Obama.

Chuck Schumer, đảng viên Đảng Dân chủ hàng đầu tại Thượng viện, cho biết: “Bằng cách đề cử Thẩm phán Amy Coney Barrett vào Tòa án Tối cao, Tổng thống Trump đã một lần nữa đặt việc chăm sóc sức khỏe của người dân Mỹ vào tầm ngắm.”

Hôm 26/9, Bà Barrett đã xuất hiện tại Nhà Trắng cùng chồng và 7 người con, trong đó có hai người con nuôi. Bà ca ngợi Ginsburg và tuyên sẽ phục vụ tất cả người dân Mỹ nếu được xác nhận vào ghế Thẩm phán Tòa án Tối cao. Tuy nhiên Bà Barrett cũng thẳn thắn nhận xét Ginsburg: “Bà ấy không chỉ làm vỡ trần nhà bằng kính mà còn đập vỡ chúng.” Phát biểu trước công chúng, bà Barrett nói: “Nếu được xác nhận, tôi sẽ không đảm nhận vai trò đó vì lợi ích của những người trong nhóm của tôi, và chắc chắn không vì lợi ích của riêng tôi, tôi sẽ đảm nhận vai trò này để phục vụ các bạn.”

Bà Barrett sẽ là thẩm phán Tòa án Tối cao thứ ba mà  ông Trump đề cử thành công nếu được xác nhận. Triển vọng về các cuộc bổ nhiệm tư pháp đã giúp đoàn kết các đảng viên Cộng hòa, sau khi ông Trump đảm nhận cương vị Tổng thống Mỹ vào năm 2016. 

Mặc dù một số người cánh hữu coi ông Trump là người theo chủ nghĩa tự do ở New York, nhưng họ đã đánh cược ông là ứng cử viên tổng thống của đảng Cộng hòa sau khi ông tuyên bố chọn các thẩm phán bảo thủ từ danh sách mà ông công khai trong cuộc chạy đua sơ bộ của Đảng Cộng hòa. Đảng Cộng hòa đang hy vọng rằng đề cử của ông Trump sẽ huy động những người bảo thủ bỏ phiếu vào ngày 3/11.

Việc xác nhận bà Barrett vào “ghế nóng” có khả năng báo trước những thay đổi đáng kể trong luật như: hạn chế nạo phá thai, mở rộng quyền sở hữu súng và hạn chế quyền lực của các cơ quan quản lý. Bà cũng có thể đưa ra phán quyết về bất kỳ vấn đề bầu cử nào có thể đưa lên Tòa án Tối cao sau ngày 3/11.

Tổng Trump cũng đã tuyên bố  rõ ràng rằng ông muốn Thượng viện nhanh chóng phê chuẩn ứng cử viên của mình, phòng trường hợp tòa án phải phân xử một kết quả bầu cử có tranh cãi. Bà Barrett trước đó đã được ông Trump bổ nhiệm phục vụ tại Tòa phúc thẩm khu vực 7, có trụ sở tại Chicago vào năm 2017.

Là một người Công giáo sùng đạo, bà đã dành phần lớn sự nghiệp của mình với tư cách là giáo sư tại Trường Luật Notre-Dame ở bang Indiana. Tại phiên điều trần xác nhận của bà vào năm 2017, các đảng viên Đảng Dân chủ đã đặt câu hỏi liệu bà có thể tách nhiệm vụ thẩm phán của mình khỏi đức tin hay không, trích dẫn một bài báo học thuật mà bà là tác giả, đã đấu tranh với câu hỏi đó.

Dianne Feinstein, đảng viên Đảng Dân chủ hàng đầu trong ủy ban tư pháp Thượng viện, tuyên bố rằng “giáo điều luôn sống trong bạn,”. Cụm từ này nhanh chóng được các nhà hoạt động bảo thủ tuyên bố như một biểu tượng của niềm tự hào và được sử dụng như thương hiệu, đảm bảo cơ hội  được xác nhận vào vị trí Thẩm phán tối cao của Barrett chắc chắn hơn. 

Đảng viên Cộng hòa tại Thượng viện, do Mitch McConnell lãnh đạo, có sự đồng thuận của phe bảo thủ với tỷ lệ 53-47 và chỉ có 2 đảng viên Cộng hòa lên tiếng bất đồng quan điểm về việc sắp đặt ứng cử viên của ông Trump trước cuộc bầu cử.

Việc bà Barrett được xác nhận lên tòa án cấp cao sẽ là nền tảng cho sự chuyển đổi đáng kể của cơ quan tư pháp liên bang, trong nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump. Ngoài hai thẩm phán đã chỉ định vào ghế Tòa án Tối cao, ông Trump đã đề cử gần 1/3  tổng số thẩm phán tòa phúc thẩm đang hoạt động.

Thiện Thành (Theo FT)