Tại sao các ngày trong tuần lại có tên là Sunday, Monday, Tuesday,….?

Bạn có biết tại sao một tuần lễ lại có 7 ngày? Tại sao các ngày trong tuần lại có tên là Sunday, Monday, Tuesday, Wednesday….? Chúng bắt nguồn từ đâu và có ý nghĩa gì?

Tiếng Anh được tạo thành một phần dựa trên tiếng Hy Lạp cổ, Latin và tiếng Đức. Ảnh hưởng của những ngôn ngữ này cũng được nhìn thấy trong tên các ngày trong tuần của tiếng Anh ngày nay.

Một tuần lễ được phân chia ra làm 7 ngày với mỗi một cái tên tương ứng là Sunday, Monday, Tuesday, Wednesday, Thursday, Friday và Saturday. Những tên gọi này xuất phát từ quan niệm của người châu Âu cổ và liên quan đến hiểu biết của các nhà khoa học thời ấy về vũ trụ. Theo họ, Trái Đất là trung tâm của vũ trụ, có 7 hành tinh quay xung quanh nó là Mặt Trời, Mặt Trăng và 5 ngôi sao tượng trưng cho Ngũ hành: Kim (Venus), Mộc (Jupiter), Thủy (Mecury), Hỏa (Mars), Thổ (Saturn).

Và chính người La Mã đã đặt tên các thứ trong tuần theo tên các vị thần mà họ đặt tên cho các hành tinh. Đó là vì họ nhìn thấy sự liên hệ giữa các vị thần với sự thay đổi của bầu trời đêm.

Con số 7 được người xưa xem là mầu nhiệm một phần là do xa xưa người ta mới chỉ biết đến 7 nguyên tố kim loại là là vàng (gold), bạc (silver), đồng (copper), sắt (iron), chì (lead), kẽm (zinc) và thủy ngân(mercury) nên khi chia thời gian theo tuần, tháng thì mỗi ngày tương ứng với tên một vị thần, một nguyên tố kim loại nói trên và mang những ý nghĩa như sau:

Sunday – Chủ nhật

Ngày Chủ Nhật, hay Chúa Nhật là ngày đầu tiên trong tuần, ngày của vị thần thân thiết nhất, quan trọng nhất đó là thần Mặt Trời và ứng với thứ kim loại quý nhất là vàng (gold).

Từ Sunday được dịch từ từ “dies solari” trong tiếng Latin với ý nghĩa là ‘Ngày của Mặt trời’- ‘Day of the Sun’. Theo Ki-tô giáo ngày này là ngày đi lễ, hay còn gọi là Sabbath day – ngày xaba (ngày nghỉ ngơi và thờ phụng Chúa).

Monday – Thứ Hai

Monday là ngày thứ hai trong tuần. Từ Monday được dịch từ từ ”dies lunae” trong tiếng Latin nghĩa là ‘Ngày của Mặt trăng’ – ‘Day of the Moon’. Ngày thứ Hai được dành cho vị thần canh giấc ngủ đêm đêm cho con người, đó là Mặt Trăng và tương ứng với nó là nguyên tố kim loại bạc (silver), thứ kim loại quý thứ hai sau vàng. Tiếng Anh là Monday, tiếng Đức là Montag có nghĩa là ngày Mặt Trăng.

Tuesday – Thứ Ba

Từ Tuesday được dịch từ từ “Tiu’s Day” trong tiếng Đức. Tiu là vị thần cai quản bầu trời và chiến tranh (the Scandinavian deity Thor) theo phong tục của các dân tộc sống ở Bắc Đức và bán đảo Scandinavia (người Norse). Theo tiếng Latin, ngày thứ Ba được ứng với sao Hỏa – ‘Day of Mars’ và nguyên tố tương ứng là sắt (iron). Bởi sao Hỏa được coi là thần của chiến tranh mà vũ khí, áo giáp đều làm bằng sắt. Ngày nay người Pháp gọi là Mardy, còn người Tây Ban Nha gọi là Martes. Tiếng Anh là Tuesday, đây được coi là ngày của những chiến binh, của nam giới.

Wednesday – Thứ Tư

Từ Wednesday bắt nguồn từ từ tiếng Anh cổ ”Woden’s Day”. Woden là vị thần cao nhất của người Đức cổ (Teutonic) theo cổ tích luôn dẫn dắt những người thợ săn. Ngày thứ Tư tiếng Anh là Wednesday, tiếng Pháp gọi là Mercredi, tiếng Tây Ban Nha là Mercoles có nghĩa là ngày của sao Thủy – “Day of Mercury”. Sao Thủy được coi là vị thần của thương mại. Theo hình dung của người xưa, đây là vị thần thường xuyên phải đi nhiều nên nguyên tố tương ứng là thủy ngân (mercury). Thứ kim loại nặng, dễ di động.

Thursday – Thứ Năm

Từ Thursday dịch từ tiếng Latin “dies Jovis”, nghĩa là Jupiter’s day – ngày của thần sấm (God of Thunder). Chữ Thursday bắt nguồn từ chữ “thunor” nghĩa là sấm (thunder). Ngày thứ Năm người Pháp gọi là Jeudi, người Tây Ban Nha gọi là Juebes là ngày dành cho chúa tể của các vị thần linh, ứng với đó là sao Mộc và kim loại đi kèm là kẽm (zinc). Bởi kẽm có tính chất không gỉ nên nó đặc trưng cho sức mạnh khôn cùng của sao Mộc – vị thần sấm chớp. Có lẽ vì vậy mà ngày thứ Năm người Đức gọi là Donnerstag, nghĩa là ngày sấm chớp. Còn trong tiếng Anh nó là Thursday.

Friday – Thứ Sáu

Từ Friday xuất xứ từ chữ “Freya”, tên nữ thần tình yêu và sắc đẹp (the Goddess of love and beauty) của người Norse. Ngày thứ Sáu người Pháp gọi là Vendredi, người Tây Ban Nha gọi là Biernes có nghĩa là ngày của sao Kim. Hành tinh này được coi là tượng trưng cho nữ thần của tình yêu. Ứng với sao Kim là nguyên tố kim loại đồng (copper), một kim loại mềm dẻo, phản xạ những tia sáng lấp lánh. Các dân tộc ở Bắc Âu gọi nữ thần tình yêu là Fray, vì thế người Đức gọi thứ Sáu là Freitag và người Anh gọi là Friday. Đây được coi là ngày của nữ giới.

Saturday – Thứ Bảy

Saturday và cũng là ngày cuối cùng của tuần bắt nguồn từ chữ Latin “dies Saturni”, với nghĩa là ‘Day of Saturn’. Saturn là tên của một vị thần La Mã (the Roman god Saturn) phụ trách nông nghiệp đồng thời là tên của hành tinh thứ 6 trong hệ Mặt trời. Saturday còn được coi là ngày của sao Thổ, ứng với nó là nguyên tố chì (lead). Trong các ngôn ngữ ở châu Âu hiện nay chỉ còn tiếng Anh giữ nguyên được gốc tên gọi của sao Thổ (Saturn) để chỉ ngày thứ Bảy – Saturday.

Hồng Liên (st)