Popocatepetl và Iztaccihuatl – Hai ngọn núi huyền thoại bi tráng của Aztec

Kiến trúc địa chất tự nhiên ở Mexico là chủ đề của nhiều truyền thuyết và thần thoại của các bộ lạc thời tiền Columbus như người Aztec và Ayas. Hai trong số nhiều núi lửa tại đây đã trở thành biểu tượng của một trong những câu chuyện tình bi tráng, không ngừng được kể lại dù đã phủ bụi thời gian.

Núi lửa rất quan trọng đối với người Aztec. Họ tôn thờ nhiều vị thần trong đền thờ của mình, và vị thần kết nối họ với các vị thần khác là Xiuhtecuhtli, còn tên là Cuezaltzin (có nghĩa là “lửa”) hoặc Itztlacoliuhqui. Đây là vị thần của ngày, sức nóng và lửa. Vị thần này cai quản núi lửa và là hiện thân của cuộc sống sau khi chết. Ông cũng là chúa tể của ánh sáng trong bóng tối, thức ăn trong nạn đói, và sự ấm áp trong cái lạnh lẽo vô cùng.

Các vị thần này được coi là cha mẹ khai sinh ra những vị thần khác, tất cả họ cư ngụ trong trung tâm của Trái đất. Như vậy, trong lịch sử cổ xưa của Mexico, núi lửa là cốt lõi tín ngưỡng, là tín hiệu từ các vị thần và nhân vật huyền thoại.

Theo thần thoại Aztec, hai ngọn núi lửa gần Mexico City từng là nơi sinh sống của một cặp đôi yêu nhau sâu đậm. Sau khi khi chết đi, họ hóa thân thành hai ngọn núi lửa này, và từ đó nó được xem như biểu tượng của tình yêu.

Những ngọn núi khơi gợi tưởng tượng

Các núi lửa nằm ở các bang Puebla và Mexico ở miền Trung Mexico. Một phần của ngọn Popocatepetl còn nằm ở Morelos. Từ Puebla và  Mexico City đều có thể nhìn thấy được các ngọn núi này. Cao nhất Mexico là ngọn Citlaltepetl 5.636m, thứ hai là Popocatepetl  5.426m và thứ ba là Iztaccihuatl là 5.230m. Iztaccihuatl có nghĩa là ”Bạch nữ”, bởi khi nhìn từ phía đông hoặc phía tây ngọn núi này có bốn đỉnh tách biệt phủ tuyết trắng tựa như đầu, ngực, đầu gối và bàn chân của một thiếu nữ đang ngủ.

Popocatepetl có nghĩa là ”Núi Khói”, và nó là núi lửa vẫn còn hoạt động, trong khi Iztaccihuatl là núi lửa đã ngưng phun trào từ rất lâu.

Vào năm 1889, các nhà khảo cổ học lần đầu tiên công bố báo cáo đưa ra bằng chứng cho thấy người Aztec đã leo đến những ngọn núi lửa này, và có thể đã thực hiện các nghi lễ tôn giáo. Cuộc sống của các bộ lạc cổ xưa thường xuyên kết nối với thiên nhiên, vì vậy hình dạng tuyệt đẹp của các ngọn núi lửa tại đây không những đã biến nó trở thành nơi lý tưởng cho việc thờ cúng thần linh, mà còn giúp họ kết nối với năng lượng của hành tinh.

Câu chuyện của Popo và Itza

Popocateletl và Iztaccihuatl được biết đến cũng bởi cái tên ngắn gọn hơn là Popo và Izta. Câu chuyện về họ theo thời gian đã dần phai nhòa…

Đó là câu chuyện kể về chiến binh dũng cảm Popocatepetl và nàng công chúa xinh đẹp Iztaccihuatl. Cha công chúa là một thủ lĩnh hùng mạnh, đã quyết định rằng nếu Popocateletl muốn cưới con gái của ông thì chàng phải tham gia vào cuộc chiến chống lại những kẻ thù mạnh nhất của các bộ lạc và mang chiến thắng trở về. Chàng chiến binh trẻ yêu công chúa xinh đẹp tha thiết. Chàng quyết định chấp nhận thách thức. Có rất nhiều biến thể khác nhau mô tả về trận chiến, nhưng một trong những phiên bản phổ biến nhất cho rằng Popocateletl đã mang đầu của kẻ thù trở về làm bằng chứng cho chiến thắng của chàng.

Khi Popocatepetl ra đi, Iztaccihuatl chờ đợi người mình yêu. Trái tim nàng đau đớn mỗi khi nhớ tới chàng. Ngay trước khi Popocatepetl giết chết kẻ thù, một trong những tình địch của chàng đã đến gặp công chúa và buông lời nói dối bi thảm. Hắn nói rằng Popocatepetl đã chết trong cuộc chiến. Khi nghe tin này, thế giới của nàng công chúa ngay lập tức sụp đổ. Nàng không thể tưởng tượng ra được cuộc sống thiếu Popocateletl. Nàng buồn đau tuyệt vọng mà chẳng chút mảy may nghi ngờ vì tin tưởng rằng không ai có thể độc ác đến nỗi nói dối với nàng về một điều như thế. Cuối cùng nàng Iztaccihuatl chết trong đau đớn tuyệt vọng.

Khi Popocatepetl mang chiến thắng trở về, chàng nóng lòng muốn gặp người vợ tương lai yêu dấu của mình, nhưng lại bất ngờ nhận tin nàng đã chết. Không thể đón nhận cú sốc này, sau nhiều ngày vật vã đau khổ, Popocatepetl quyết định xây một ngôi mộ lớn dưới mặt trời. Chàng ôm xác người tình trong tay và đưa nàng đến đỉnh của một ngọn núi lớn.

Chàng hôn lên môi người tình lần cuối cùng, rồi quỳ xuống trước mặt nàng trong ánh đuốc. Chàng nhìn nàng và nhớ về những tháng năm đã qua, cùng những vui buồn mà cả hai cùng sẻ chia. Chàng cứ ngồi với nàng như thế cho đến khi tuyết bao phủ hai cơ thể của họ, và họ đã hóa thành hai ngọn núi lửa hùng vĩ.

Truyền thuyết nói rằng mỗi khi chiến binh vĩ đại Popocatepetl nhớ người yêu của mình thì trái tim của chàng sẽ đập nhanh hơn, ngọn lửa đam mê ấy làm cho ngọn núi lửa phun trào. Núi lửa thứ hai lại ngủ một giấc bình yên, trong khi Popocatepetl tiếp tục phun khói.

Chuyện tình Aztec trong thế giới hiện đại

Câu chuyện lãng mạn này đã trở thành một trong mẩu chuyện hấp nhất đối với khách du lịch đến thăm khu vực này. Nhiều người trong số họ muốn đến tận nơi để thăm hai ngọn núi lửa này, một số khách du lịch lại muốn chiêm ngưỡng hình dạng của chúng nơi đường chân trời.

Ngày nay, các khu vực xung quanh núi lửa trở thành nơi ưa thích của những người đi bộ đường dài, nhưng mỗi khi Popocatepetl hoạt động thì những con đường mòn xung quanh bị chặn lại. Nhiều cặp vợ chồng quyết định chụp ảnh cưới của họ hay tổ chức lễ đính hôn bên núi Popocatepetl và Iztaccihuatl.

Trong những đêm đầy sao, những người từ Puebla và Mexico City đôi khi thấp thoáng thấy bóng hình đôi tình nhân thời tiền Columbus ấy, và rồi họ lại kể cho nhau nghe câu chuyện tình bi thương …

Theo Ancent Origins