Ông Trump ký luật thân Đài Loan, Trung Quốc tức giận

AFP cho biết, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 16/3 đã ký thông qua Luật Đi lại Đài Loan hôm 16/3, cho phép quan chức ở tất cả các cấp, được đến Đài Loan để gặp gỡ những người đồng cấp ở đây, cũng như tạo cho các quan chức cấp cao Đài Loan đến Mỹ “dưới một số điều kiện nhất định” và gặp gỡ giới chức Washington.

Trước khi có luật mới, quan chức Mỹ có thể đến vùng lãnh thổ mà Trung Quốc tuyên bố là “bộ phận không thể tách rời”, nhưng các cuộc gặp này thường là ở cấp thấp để tránh chọc giận Bắc Kinh.

Đây là đạo luật không ràng buộc và sẽ có hiệu lực từ sáng nay 17/3. Trước đó, đạo luật đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ tại cả hai viện của Quốc hội Mỹ.

Washington đã chấm dứt quan hệ ngoại giao chính thức Đài Loan vào năm 1979, nhưng vẫn duy trì quan hệ thương mại với hòn đảo cũng như bán vũ khí cho cho chính quyền Đài Bắc. Trung Quốc nhiều lần phản đối việc này.

Luật mới nói rằng, “những thành tựu về dân chủ ở Đài Loan đã cổ vũ nhiều nước và người dân tại khu vực“.

Thượng nghị sĩ Jim Inhofe hoan nghênh việc thông qua luật mới, nói các cuộc gặp cấp cao “vô cùng có giá trị, đặc biệt là trong lúc Trung Quốc tiếp tục yêu sách chủ quyền trên biển Đông“.

Ông mô tả luật là “một công cụ quan trọng để chúng ta tiếp tục đảm bảo Đài Loan có khả năng tự bảo vệ chính mình và vẫn là đối tác trung thành của Mỹ tại khu vực“.

Trong tuyên bố được đưa ra sau khi Tổng thống Trump ký thông qua đạo luật, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Lục Khảng tuyên bố Bắc Kinh phản đối văn bản này và yêu cầu Mỹ tôn trọng chính sách “Một Trung Quốc”, đồng thời dừng các hoạt động trao đổi chính thức với Đài Loan.

Theo thông báo của Bộ Ngoại giao Trung Quốc, các điều khoản nêu trong đạo luật đã “vi phạm nghiêm trọng nguyên tắc Một Trung Quốc vốn được xem là nền tảng chính trị của quan hệ Mỹ – Trung”. Thông báo kêu gọi Mỹ chấm dứt việc xây dựng “bất kỳ mối quan hệ chính thức nào với Đài Loan” hoặc “cải thiện mối quan hệ hiện thời với Đài Loan theo bất kỳ cách nào”.

Trong một bài xã luận được nhận định là “có từ ngữ mạnh mẽ” hồi đầu tháng 3, China Daily nói luật mới sẽ khuyến khích bà Thái tìm cách tuyên bố độc lập cho hòn đảo. Bài viết đồng thời đưa ra cảnh báo Bắc Kinh có thể phát động chiến tranh để thu hồi Đài Loan. Trung Quốc luôn xem Đài Loan là tỉnh ly khai và không được phép tham gia vào các mối quan hệ liên nhà nước. Bắc Kinh chưa từng loại trừ khả năng dùng vũ lực để giành lại vùng lãnh thổ này.

Quan hệ giữa hai bờ eo biển Đài Loan đặc biệt trở nên căng thẳng từ khi bà Thái Anh Văn lên nắm quyền tại hòn đảo. Bà được cho là không chấp nhận nguyên tắc “Một Trung Quốc”.

Động thái trên của chính quyền Mỹ cũng được cho là sẽ khiến mối quan hệ song phương với Trung Quốc thêm căng thẳng sau khi Tổng thống Trump tuyên bố áp thuế nhập khẩu và đề nghị Trung Quốc điều chỉnh tình trạng mất cân bằng thương mại với Mỹ.

Tú Văn (t/h)