Nhà báo đưa tin về dịch virus corona tại Vũ Hán ‘mất tích’

Gia đình của Chen Qiushi, một nhà báo công dân Trung Quốc và cũng là người đã dũng cảm phơi bày mức độ nghiêm trọng của dịch viêm phổi do virus corona chủng mới gây ra ở Vũ Hán cho biết, họ “vô cùng lo lắng” sau khi anh được thông báo mất tích, theo The Sun.

Gia đình vô cùng lo lắng

Chen Qiushi, 34 tuổi, được gia đình thông báo mất tích từ sáng 7/2, sau khi anh không trả lời các cuộc gọi tới điện thoại di động. Gia đình Chen hôm 7/2 cũng viết trên tài khoản Twitter của anh rằng: “Nhà báo công dân Trung Quốc Chen Qiushi đã mất tích từ khoảng 7h tối qua. Anh ấy đến Vũ Hán để đưa tin về dịch corona. Gia đình và bạn bè hiện vô cùng lo lắng. Xin hãy giúp chia sẻ thông tin này và ủng hộ anh ấy”. 

Chen đến từ thành phố Thanh Đảo, thuộc tỉnh Sơn Đông. Một ngày sau khi thành phố Vũ Hán, tâm điểm của dịch bệnh bị chính quyền phong tỏa để ngăn chặn chủng virus corona mới (nCoV) gây viêm phổi cấp lây lan, Chen đã bắt chuyến tàu cao tốc từ Bắc Kinh đến Vũ Hán vào đêm giao thừa (24/1), trong khi nhiều người đang sum họp cùng gia đình.

Trong video đầu tiên ở Vũ Hán khi vừa rời tàu cao tốc ở nhà ga Hán Khẩu, anh nói: “Tôi từng nói rằng tôi là một nhà báo công dân. Tôi là loại nhà báo nào nếu không vội vã ra tiền tuyến khi có tai họa? Tôi sẽ dùng máy ảnh của mình để chứng kiến và ghi lại những gì đang thực sự xảy ra dưới nỗ lực ngăn chặn sự bùng phát dịch ở Vũ Hán. Tôi sẵn sàng tiếp sức truyền tiếng nói của người Vũ Hán ra thế giới bên ngoài”.

Chen đã đến các bệnh viện, nhà tang lễ và nhiều khu dân cư ở Vũ Hán để tìm hiểu về tính nghiêm trọng và khẩn cấp của đại dịch viêm phổi cấp. Anh còn định sẽ đến thăm khu cách ly “Fang Cang [Phương Thương)”, được chuyển từ phòng tập thể dục Hồng Sơn thành bệnh viện tạm thời cho bệnh nhân. 

Chen cam kết sẽ không khởi đầu hay lan truyền tin đồn, gây sợ hãi hay hoảng loạn, nhưng cũng nhấn mạnh không che đậy sự thật. Chen được xem là “tai mắt” của những người muốn theo dõi tình hình thực tế ở Vũ Hán.

Và máy ảnh của Chen đã không làm những người tìm kiếm sự thật thất vọng khi cho thấy sự đau đớn và tuyệt vọng của những người bị nhiễm virus: một người òa khóc bên ngoài bệnh viện sau nhiều ngày không được tiếp nhận vì tình trạng quá tải, bệnh nhân được hỗ trợ oxy nằm trên giường bệnh tạm ở hành lang đông đúc. Ở một góc bệnh viện, người phụ nữ đeo khẩu trang ôm chặt thi thể tái nhợt của người thân đã mất trên chiếc xe lăn, tuyệt vọng gọi điện đến nhà xác.

Trong video được quay từ phòng khách sạn của mình hôm 30/1, Chen nói: “Tôi sợ chứ, khi mà trước mặt là virus và sau lưng là cơ quan thực thi pháp luật, nhưng tôi sẽ giữ vững tinh thần.” Anh cho biết mình chỉ có những dụng cụ bảo hộ cơ bản là một chiếc khẩu trang và kính. Theo lời Chen kể, bố mẹ anh ở Thanh Đảo nhiều lần bị nhà chức trách hỏi thăm. Tuy nhiên, không vì thế mà anh lung lay sự kiên định của mình: “Chỉ cần tôi còn sống và ở thành phố này, tôi sẽ tiếp tục đưa tin. Tôi không sợ chết”.

Trong video, Chen cũng nhắc đến 8 người đầu tiên cố cảnh báo dịch bệnh nhưng bị cảnh sát cáo buộc phát tán thông tin sai lệch và khiển trách, bao gồm bác sĩ nhãn khoa Lý Văn Lượng. “Đến bây giờ cảnh sát Vũ Hán thậm chí không đưa ra bất kỳ lời xin lỗi nào”, Chen cho biết.

Những người bạn của Chen nói rằng họ thường xuyên gọi điện cho anh để kiểm tra liệu anh có bị nhà chức trách đưa đi vì những báo cáo của mình. Tuy nhiên, đến rạng sáng ngày 6/2, Chen đã không trả lời điện thoại, khiến lo lắng của họ càng tăng lên. 

Trong buổi phát trực tiếp trên YouTube tối 7/2  Xu Xiaodong, một võ sĩ đồng thời là bạn của Chen, đã truyền tải một tin nhắn từ mẹ của nhà báo Chen, cho biết anh ấy đã bị cách ly. Xu nói: “Trong vài giờ qua, công an Thanh Đảo và công an từ trên bộ thông báo cho bố mẹ của Qiushi rằng anh bị giữ dưới danh nghĩa kiểm dịch. Mẹ của Qiushi ngay lập tức hỏi họ anh bị đưa đi khi nào và ở đâu, song họ từ chối trả lời”.  Xu nhấn mạnh rằng, dựa trên sự tiếp xúc của anh với Chen và lời xác nhận của bạn bè có liên quan, Chen đã có sức khỏe tốt và hoàn toàn bình thường trước khi mất tích.

“Chúng tôi lo lắng cho sự an toàn thể chất của cậu ấy nhưng cũng lo lắng trong lúc mất tích, cậu ấy có thể bị nhiễm virus”, một người bạn được Chen ủy quyền tài khoản Twitter, với điều kiện giấu tên cho hay. Khi được CNN liên lạc để hỏi thăm tình hình của Chen, cảnh sát thành phố Vũ Hán và Thanh Đảo đều cho biết họ không có thông tin gì.

Hôm 9/2, việc Chen biến mất bắt đầu thu hút sự chú ý trên Weibo với nhiều người kêu gọi anh nên được thả. “Hy vọng nhà chức trách có thể đối xử công bằng với Chen Qiushi. Chúng tôi không thể chịu đựng thêm một Lý Văn Lượng thứ hai,” một người dùng Weibo viết.

Được chính quyền Bắc Kinh “để ý” từ lâu

Trong khi Chen vẫn đang mất liên lạc với gia đình, bạn bè và hàng trăm ngàn người theo dõi. Truyền thông Trung Quốc đã không đưa tin về sự mất tích của anh. Trong một video trước đây của mình, Chen từng đùa rằng tên của anh từ lâu đã trở thành một chủ đề nhạy cảm ở Trung Quốc, góp phần vào danh sách ngày càng nhiều chủ đề mà người Trung Quốc bị cấm nói đến.

Được biết, đây không phải lần đầu tiên Chen gặp vấn đề với nhà chức trách. Tháng 8/2019, Chen đến Hong Kong để đưa tin về các cuộc biểu tình ở thành phố này. Trong các bài đăng trên Weibo, Chen đi ngược lại quan điểm của chính quyền Bắc Kinh khi nói rằng hầu hết người biểu tình đều ôn hòa, “không phải tất cả họ đều là kẻ bạo loạn”. Trong khi truyền thông nhà nước Trung Quốc nhiều lần khẳng định người biểu tình Hong Kong là “bạo loạn” và “ly khai”.

Chuyến đi Hong Kong của Chen kết thúc đột ngột khi anh bị chính quyền đại lục gọi về Bắc Kinh. Trong một video sau đó, Chen cho biết anh liên tục bị nhà chức trách gọi đến thẩm vấn từ khi trở về từ Hong Kong. Tất cả các tài khoản mạng xã hội Trung Quốc của Chen sau đó đều bị xóa.

Đầu tháng 10/2019, Chen trở lại trong một video trên YouTube, thề sẽ tiếp tục lên tiếng. Kênh của anh hiện có 433.000 người đăng ký. Chen cũng có một tài khoản Twitter với 246.000 người theo dõi. Trung Quốc chặn YouTube và Twitter nhưng nhiều người dùng đã vượt tường lửa để truy cập 2 mạng xã hội này.

Một người dùng Weibo chất vấn: “Bởi vì chính quyền không đồng ý với quan điểm của Chen, nên anh ấy không chỉ bị tước quyền nói, mà còn bị tước đoạt cả tự do cá nhân hay sao?”

Một số người chưa từng nghe về Chen trước đây, giờ bắt đầu tìm hiểu về anh. Một người dùng là Li Zhengda, được xác minh là một giám đốc điều hành cổ phần tư nhân, cũng là một “Big V” Weibo (tên được đặt cho một người dùng có lượng người theo dõi lớn), đã hỏi:“Chen Qiushi là ai? Tại sao có quá nhiều người tìm kiếm anh ấy? Tại sao truyền thông lại kiểm duyệt tên anh ấy?” 

Video: Nhà báo công dân mất tích sau tường trình về virus corona

Một người dùng khác đáp lại: “Anh ấy là một luật sư. Anh ấy là một nhà báo. Anh ấy là người dám đến Vũ Hán để báo cáo những tình hình chân thực nhất khi dịch bệnh đang ở giai đoạn nghiêm trọng nhất. Anh ấy là một người hùng. Và anh ấy đã mất tích”.

Dịch viêm phổi do chủng virus corona mới đã bùng phát ở Vũ Hán, thủ phủ tỉnh Hồ Bắc, hồi tháng 12/2019. Tính đến ngày 11/2/2020, Ủy ban Y tế Quốc gia Trung Quốc báo cáo số người chết do dịch viêm phổi ở Trung Quốc đã lên tới ít nhất 1.011 người , tổng số người bị nhiễm ở nước này là 42.299. 

Thiện Thành (t/h)