Myanmar không ký thỏa thuận lớn vì cẩn trọng với vốn đầu tư của Trung Quốc

Trung Quốc và Myanmar hôm 18/1 đã ký hàng chục thỏa thuận để tăng tốc các dự án cơ sở hạ tầng ở quốc gia Đông Nam Á này. Tuy nhiên, không một dự án lớn nào được thống nhất giữa hai bên, theo Reuters. 

Hôm 18/1, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và lãnh đạo Myanmar Aung San Suu Kyi đã ký kết 33 thỏa thuận củng cố các dự án quan trọng nằm trong sáng kiến “Vành đai và Con đường”, còn được biết với tên gọi là “con đường tơ lụa thế kỷ 21” của Trung Quốc.

Hai bên đồng ý đẩy nhanh việc thực hiện hành lang kinh tế Myanmar. Đây là một kế hoạch cơ sở hạ tầng khổng lồ trị giá hàng tỷ USD, bao gồm các thỏa thuận về các tuyến đường sắt kết nối tây nam Trung Quốc với Ấn Độ Dương, một cảng nước sâu tại bang Rakhine, một đặc khu kinh tế tại biên giới và một dự án thành phố mới ở thủ đô thương mại Yangon.

Tuy nhiên theo Reuters, không có dự án mới lớn nào được ký trong suốt chuyến công du kéo dài 2 ngày của ông Tập Cận Bình. Các nhà phân tích cho rằng Myanmar nhìn chung khá e dè với các khoản đầu tư từ Bắc Kinh.

“Cảm giác chung là Myanmar đang cẩn trọng trước các khoản đầu tư của Trung Quốc, đặc biệt trước thềm bầu cử dự kiến diễn ra cuối năm nay,” nhà phân tích chính trị Richard Horsey nhận định.

Cụ thể, cả hai bên đã không hề đề cập tới dự án siêu đập trị giá 3,6 tỷ USD do Trung Quốc ủng hộ. Dự án này đã bị ngưng trệ từ năm 2011, phản ánh sự bất đồng ý kiến về các khoản đầu tư của Trung Quốc tại Myanmar khi đa số người dân tỏ ra không thoải mái trước cách áp đặt của Trung Quốc.

Bên cạnh đó, người dân Myanmar ngày càng không chào đón sự hiện diện của Trung Quốc. Phong trào phản đối các dự án của Bắc Kinh đã nổ ra ở nhiều nơi. Chẳng hạn phản đối ở Shwe Kokko, nơi có một dự án phát triển đô thị lớn của Trung Quốc trên sông Moei ở biên giới với Thái Lan, hay ở một mỏ đồng do Trung Quốc điều hành tại Monywa gần Mandalay, miền Trung Myanmar. 

Đó là chưa kể đến đề án đập và nhà máy thủy điện khổng lồ tại Myitsone ở miền Bắc Myanmar đã bị dân cư địa phương phản đối kịch liệt dù Trung Quốc tiếp tục vận động để khởi động lại.

Trong chuyến thăm Myanmar lần này, ông Tập Cận Bình cũng gặp các lãnh đạo một số đảng phái tại các khu vực đang có xung đột dân sự liên quan tới các dự án cơ sở hạ tầng Trung Quốc.

Ông Sai Kyaw Nyunt, lãnh đạo của đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ, một trong những chính trị gia thiểu số được mời tới gặp ông Tập, cho biết cuộc gặp chỉ là “một màn xã giao bình thường không hơn không kém”.

“Quốc gia chúng tôi rất nhỏ và yếu. Vì vậy họ đối xử với chúng tôi theo cách này,” ông Sai Kyaw Nyunt nói.

Bà Suu Kyi gọi Trung Quốc là “nước lớn đang đóng vai trò quan trọng trong các sự vụ quốc tế và kinh tế thế giới”. Nhưng bà cũng thúc giục các dự án kinh tế của Trung Quốc tại Myanmar cần tránh gây tổn hại môi trường và phải mang lại lợi ích cho người dân địa phương.

Thiện Thành (t/h)