Máy bay TQ tiến vào Đài Loan, chuyên gia lo ngại nguy cơ ‘Hồng Kông tiếp theo’

Theo Bộ Quốc phòng Đài Loan, một luồng máy bay chiến đấu của Trung Quốc đã cắt ngang không phận phía Tây Nam của quốc đảo vào hôm 9/9. Đây là động thái mới nhất trong hàng loạt các hoạt động đe dọa bằng quân sự từ Bắc Kinh trong những tuần gần đây.

Điều này xảy ra khi Đài Loan và Mỹ đang ngày càng xích lại gần nhau hơn về mặt ngoại giao – khiến Bắc Kinh lo lắng – và Đài Bắc kêu gọi sự hỗ trợ quốc tế nhiều hơn nữa trong bối cảnh lo ngại sâu sắc rằng nước này có thể trở thành ‘Hồng Kông tiếp theo’ bất kỳ lúc nào.

Vào tháng 6, Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) đã áp đặt đạo luật an ninh quốc gia lên Hồng Kông với danh nghĩa dẹp bỏ bất đồng chính kiến ​​ở thành phố – khiến các nhà hoạt động và chính trị gia đối lập phải rời khỏi hoặc đối mặt với việc bị bắt giữ. Động thái này đã làm xói mòn nhanh chóng các quyền tự do mà khu vực tài chính được cho là có quyền lợi duy trì, ít nhất cho đến năm 2047.

Hồng Kông và Đài Loan được nhiều người theo chủ nghĩa dân tộc Trung Quốc coi là hai thành trì còn lại có quan điểm phản đối sự cai trị của nhà lãnh đạo Tập Cận Bình. Trung Quốc không cho phép nước láng giềng của mình được công nhận trên trường quốc tế.

“Bắc Kinh không thể giành được trái tim và khối óc của người Đài Loan, do đó, ĐCSTQ đã chọn một chiến lược trừng phạt – tăng cường cưỡng chế quân sự, nỗ lực cô lập Đài Loan trên bình diện quốc tế và nhiều nỗ lực khác nhau nhằm làm suy yếu tính hiệu quả của các thể chế dân chủ của Đài Loan, ủng hộ các thể chế đó và làm xói mòn trạng thái gắn kết. Sự tồn tại của Đài Loan với tư cách là một xã hội dân chủ, tự do là sự lên án đối với ĐCSTQ. Hồng Kông là một lời nhắc nhở rõ ràng về thực tế đó, và người Đài Loan đã nhận thức rõ điều này,” Michael Cole – thành viên cấp cao tại Đài Bắc với Viện toàn cầu Đài Loan có trụ sở ở Washington, DC và Viện Macdonald-Laurier ở Ottawa, Canada, nói với Fox News.

Tháng trước, Ngoại trưởng Đài Loan – Joseph Wu đã cảnh báo trong cuộc gặp với Bộ trưởng Y tế Hoa Kỳ Alex Azar đến thăm rằng sự lo ngại về các quyền tự do của Đài Loan bị Trung Quốc đè bẹp là một nguyên nhân ngày càng gia tăng mối quan tâm. Và sự gia tăng khiêu khích của Bắc Kinh trong hoạt động quân sự – một gợi ý mang tính biểu tượng đối với Tổng thống Đài Loan Thái Anh Văn về việc ai là người có quyền, và bất kỳ động thái nào nhằm giành độc lập chính thức sẽ được chào đón bằng vũ lực .

Tuy nhiên, nhiều nhà quan sát lo ngại rằng các cuộc tập trận và chiến dịch đe dọa không chỉ đơn thuần là thông điệp – làm tăng nguy cơ xung đột, đồng thời còn là động thái điều tra khả năng sẵn sàng và phòng thủ của hòn đảo bán tự trị này.

Khi các hành động quân sự của Trung Quốc gia tăng vào tháng 5, Đài Loan đã đáp trả bằng cách điều động ng lính thủy đánh bộ vào tháng sau đó, nhằm củng cố doanh trại mà trước đây chỉ được bảo đảm bởi Cảnh sát biển. Trong những tháng gần đây, Trung Quốc đã triển khai cả không quân và hải quân tiến hành các cuộc tập trận gần như hàng ngày gần vùng ngoại vi của Đài Loan, bao gồm vô số các cuộc xâm nhập có chủ đích vào không phận của Đài Loan.

ĐCSTQ cũng được cho là đang triển khai các chiến thuật tấn công và đe dọa trong không gian mạng.

Hồi tháng 8, Phó giám đốc Văn phòng An ninh mạng của Cục Điều tra Đài Loan – Liu Chia-zung, đã tuyên bố rằng những sơ hở trong các nhà cung cấp dịch vụ thông tin của chính phủ Đài Loan đã bị 2 nhóm tin tặc – có sự hỗ trợ của ĐCSTQ,  xâm nhập. Liu cảnh báo tất cả các cơ quan chính phủ phải tăng cường đánh giá các nhà cung cấp của họ.

Và trong khi ông Tập, người lên nắm quyền Trung Quốc vào năm 2012, ban đầu đã cố gắng thu hút Đài Loan bằng các ưu đãi kinh tế béo bở nhưng hòn đảo đã từ chối, kể từ đó ông đã tìm cách trừng phạt Đài Loan và gửi đi thông điệp rằng sự kiên nhẫn có thể sẽ không còn nữa.

“Rủi ro là tại một thời điểm nào đó, Bắc Kinh sẽ hết lựa chọn và / hoặc kiên nhẫn và kết luận rằng họ phải giải quyết vấn đề thông qua vũ lực. ĐCSTQ đã nuôi dưỡng chủ nghĩa dân tộc cực đoan nguy hiểm khiến cho việc thừa nhận thất bại, lùi bước hoặc giảm leo thang gần như không thể. Đối mặt với việc người Đài Loan từ chối chịu sự cai trị của Trung Quốc, ĐCSTQ do đó phải đối mặt với thách thức từ kịch bản của mình – và nó phản đối điều đó,” Cole khẳng định.

Dan Blumenthal – Giám đốc Nghiên cứu về Châu Á tại Viện Doanh nghiệp Hoa Kỳ (AEI) và là tác giả của cuốn sách sắp xuất bản: “ “The China Nightmare: The Grand Ambitions of a Decaying State (Cơn ác mộng Trung Quốc: Tham vọng lớn của một quốc gia suy tàn,)” lưu ý rằng Đài Loan và Hồng Kông về cơ bản là khác nhau – Đài Loan là một quốc gia độc lập trên thực tế một quốc gia dân chủ chứ “không phải là một khu tự trị đặc biệt” – có nghĩa là người Trung Quốc sẽ “phải sử dụng vũ lực quân sự để đè Đài Loan dưới gót chân.”

Tuy nhiên, bất chấp lực lượng quân sự của Trung Quốc tăng đột biến từ mọi mặt trận, Đài Bắc vẫn đang tiếp tục chống trả.

Tuần trước, chính quyền Đài Loan đã công bố kế hoạch cấp hộ chiếu mới, nhấn mạnh bản sắc chủ quyền của hòn đảo – một động thái sẽ khiến Bắc Kinh khó chịu. Các giấy tờ sẽ thu nhỏ từ  “Trung Hoa Dân Quốc” và nhấn mạnh “Đài Loan” bằng chữ in hoa lớn trên trang bìa.

Trong tháng này, các quan chức Đài Loan cũng đã tiến hành kế hoạch ngừng bán các dịch vụ phát trực tuyến của Trung Quốc tại địa phương, bao gồm iQiyi và WeTV của Tencent, nhằm bịt ​​kín các kẽ hở pháp lý. Hơn nữa, nó đã cho trang thương mại điện tử Taobao Đài Loan – thuộc sở hữu của tập đoàn Alibaba của Trung Quốc – 6 tháng để đăng ký lại với tư cách là do nhà nước Trung Quốc hậu thuẫn, sau khi một ủy ban chính thức của Đài Loan lo ngại về việc dữ liệu bảo mật thông tin bị chuyển về Bắc Kinh.

Ngoài ra, kể từ khi virus Corona chủng mới bùng phát từ thành phố Vũ Hán vào năm ngoái và lây lan khắp toàn cầu, Đài Loan đã nắm bắt thời điểm này để nhắc nhở cộng đồng quốc tế rằng những cảnh báo ban đầu của họ về virus và sự che đậy của ĐCSTQ đã bị Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) làm ngơ.

Một cuộc khảo sát hồi tháng 5 của Viện nghiên cứu Academia Sinica kết luận rằng chỉ 23% cư dân Đài Loan coi Trung Quốc là bạn của Đài Loan – giảm nhiều so với con số 38% một năm trước đó.

Thêm vào tình trạng ‘mất tinh thần’ của Bắc Kinh là mối quan hệ khởi sắc giữa Đài Bắc và Washington. Ngoài chuyến thăm tới hòn đảo 24 triệu dân của ông Azar – quan chức cấp cao nhất của Mỹ chính thức đặt chân đến hòn sau hơn 40 năm – Trợ lý Bộ trưởng Ngoại giao David Stilwell hôm 31/8 cho biết Mỹ sẽ thiết lập một nền kinh tế song phương mới, phù hợp với Đài Loan, tập trung vào lĩnh vực: công nghệ, chăm sóc sức khỏe và năng lượng.

Chính quyền Trump cũng đã tỏ dấu hiệu chuẩn bị cho nhiều vũ khí hơn, bao gồm cả máy bay chiến đấu F-16, sẽ được bán cho hòn đảo này. Mặc dù Washington không có quan hệ chính thức với Đài Bắc, nhưng Washington vẫn là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất và đã thắt chặt quan hệ một cách đều đặn trong suốt năm 2020.

“Đài Loan đang ở trước mũi ngọn giáo trong cuộc chiến chống lại sự xâm lược của Trung Quốc, vì vậy hoàn toàn có ý nghĩa rằng họ sẽ hợp tác với Hoa Kỳ về thương mại, an ninh chuỗi cung ứng và an ninh mạng. Với việc Trung Quốc trở thành nạn nhân của Hoa Kỳ và thực hiện trộm cắp IP lớn nhất trong lịch sử và Đài Loan gần đây đã tiết lộ các cuộc tấn công nhắm vào ít nhất 10 cơ quan chính phủ và tài khoản Email của 6.000 quan chức, Mỹ và Đài Loan có kẻ thù chung về không gian mạng và cơ hội to lớn để chia sẻ thông tin về mối đe dọa nhằm phòng thủ tốt hơn trước các cuộc tấn công của Trung Quốc,” Eric Noonan, Giám đốc điều hành của CyberSheath, một công ty an ninh mạng có trụ sở tại khu Reston, bang Virginia.

Vào cuối Thế chiến thứ hai năm 1945, Nhật Bản trao lại Đài Loan cho Trung Quốc. Năm 1949, chính phủ và quân đội Trung Hoa Dân Quốc, do Tổng thống Tưởng Giới Thạch lãnh đạo, rút ​​lên hòn đảo để trốn khỏi Quân đội Giải phóng Nhân dân của Mao Trạch Đông khi nó và triết lý cộng sản của ông tràn qua đại lục trong cuộc nội chiến Trung Quốc.

Blumenthal cũng chỉ ra rằng Đài Loan từ lâu đã thẳng thắn chống lại “sự ép buộc và ảnh hưởng xấu” của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa, nhưng chỉ đến năm nay, vì COVID-19, cộng đồng toàn cầu mới chú ý hơn.

“Hoa Kỳ đang đi đúng hướng bằng cách tương tác công khai hơn và ủng hộ Đài Loan. Nhưng nó cần phải tăng cường khả năng răn đe chống lại việc sử dụng vũ lực của Trung Quốc. Đối với Đài Loan, Hoa Kỳ nên ‘ nói chuyện’ với ĐCSTQ bằng chính sách ngoại giao tư nhân để vạch ra những chi phí chính trị và quân sự mà nước này sẽ phải đối mặt nếu sử dụng vũ lực chống lại Đài Loan. Cần phải nói rằng không có cách nào chắc chắn để Đài Loan độc lập hơn là sự xâm lược của ĐCSTQ,” ông nói.

“Đài Loan đã thu hút sự giám sát gia tăng từ Bắc Kinh kể từ khi ĐCSTQ thắt chặt an ninh Hong Kong 3 tháng trước. Các nhà phân tích cảnh báo, trong khi chính quyền hòn đảo chưa tạo ra một con đường tị nạn cụ thể cho những người chạy trốn cuộc đàn áp, việc hỗ trợ người di cư Hồng Kông một cách không chính thức,  giống như Đài Loan đang làm – và thông tin về ảnh hưởng và sự hung hăng của Trung Quốc – đang đặt ra giai đoạn với nhiều vấn đề hơn nữa,” các nhà phân tích cảnh báo.

“Trong trường hợp của Hồng Kông, luôn có một giới hạn cho những điều có thể được thực hiện. Một khi nó trở lại, Hồng Kông là một phần của Trung Quốc, và do đó nằm ngoài tầm với của các nước bên ngoài. Đó không phải là trường hợp của Đài Loan. Tuy nhiên vì lý do giống nhau, sự ủng hộ đối với Đài Loan phải được kiềm chế khi nhận thấy Trung Quốc có khả năng sẵn sàng sử dụng vũ lực, nếu họ cho là cần thiết, để chiếm lại hòn đảo này,” Dean Cheng – chuyên gia về an ninh quốc gia và chính sách đối ngoại tại The Heritage Foundation chia sẻ.

Thiện Thành (Theo Fox News)